Đề xuất từ phía Mỹ về việc hạ độ tuổi nhập ngũ tối thiểu từ 25 xuống 18 đã châm ngòi cho một cuộc tranh cãi lớn, với những quan điểm trái chiều từ chính phủ, các nhà hoạt động xã hội, và công chúng Ukraine.

Đề xuất của Mỹ

Trong các tuần gần đây, Mỹ đã đề nghị Ukraine hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự xuống 18 tuổi để tăng cường lực lượng chiến đấu, bù đắp tổn thất nhân sự nghiêm trọng trên chiến trường. Một quan chức cấp cao trong chính quyền Mỹ nhấn mạnh rằng động thái này là cần thiết khi quân đội Ukraine đang chịu sức ép lớn từ các đợt tấn công mạnh mẽ của Nga, đặc biệt tại các khu vực trọng yếu như Kursk và Donetsk.

"Nhu cầu hiện tại là nhân lực", vị quan chức này nói, ám chỉ việc các tuyến phòng thủ của Ukraine tại nhiều khu vực chiến lược đang bị đẩy lùi. Ông cũng chỉ ra rằng việc tuyển thêm lính trẻ có thể tạo ra sự khác biệt đáng kể trên chiến trường trong giai đoạn này.

Bên cạnh đó, Mỹ cũng đang đối mặt với áp lực từ nội bộ và các đồng minh trong việc duy trì hỗ trợ Ukraine. Đề xuất này không chỉ nhắm đến việc tăng cường khả năng tự vệ của Ukraine mà còn giảm bớt phụ thuộc của nước này vào viện trợ từ bên ngoài.

Phản ứng tại Ukraine

Đề xuất từ Mỹ ngay lập tức gây ra phản ứng mạnh mẽ tại Ukraine. Từ các nhà lập pháp, nhà hoạt động xã hội đến công chúng, nhiều ý kiến đã được đưa ra, bày tỏ lo ngại sâu sắc về tác động của việc hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự.

Một trong những lo ngại lớn nhất là ảnh hưởng tiêu cực đến nhân khẩu học và tương lai dài hạn của Ukraine. Việc huy động những người trẻ tuổi, đặc biệt là nam thanh niên từ 18 tuổi, có nguy cơ làm trầm trọng thêm tình trạng mất cân bằng nhân khẩu học, vốn đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi chiến tranh. Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng nếu quá nhiều thanh niên trẻ tuổi bị thương vong, Ukraine sẽ phải đối mặt với những hậu quả xã hội và kinh tế trong hàng thập kỷ tới.

Nhà hoạt động quân sự Maria Berlinska đã chỉ trích gay gắt đề xuất này, gọi đó là một quyết định "vô trách nhiệm" và "thiển cận". Bà cho rằng việc tuyển những thanh niên thiếu kinh nghiệm ra chiến trường không chỉ làm tăng nguy cơ thương vong mà còn gây ra những tổn thất khó bù đắp về nhân lực.

Dmytro Litvin, trợ lý truyền thông của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, cũng chỉ trích đề xuất của Mỹ. Ông lập luận rằng Ukraine hiện tại không đủ vũ khí để trang bị cho lực lượng hiện có, và việc tuyển thêm lính trẻ sẽ chỉ làm tăng thêm áp lực mà không mang lại hiệu quả chiến lược. "Thật vô lý khi yêu cầu Ukraine động viên thêm lính trẻ khi chúng ta không có đủ vũ khí để trang bị cho lực lượng hiện tại", ông viết trên mạng xã hội X.

Ông Litvin cũng nhấn mạnh rằng việc hỗ trợ kịp thời từ phương Tây, đặc biệt là việc giao vũ khí đúng hạn, sẽ quan trọng hơn nhiều so với việc tăng số lượng binh sĩ. Ông kêu gọi các đồng minh phương Tây tập trung vào việc thực hiện các cam kết viện trợ thay vì đưa ra các đề xuất gây tranh cãi.

Trong khi đó, phản ứng từ công chúng Ukraine cũng không kém phần gay gắt. Nhiều người cho rằng chính phủ nên mở rộng phạm vi tuyển dụng, bao gồm cả phụ nữ, thay vì chỉ tập trung vào nam giới trẻ tuổi. Các nhà phê bình cho rằng việc huy động phụ nữ tham gia vào các vai trò phi chiến đấu hoặc hỗ trợ sẽ giúp giảm áp lực lên lực lượng nam giới mà không làm suy giảm sức mạnh chiến đấu.

Tác động đến chiến lược

Trong bối cảnh chiến trường ngày càng khốc liệt, việc tăng cường nhân lực là một yếu tố quan trọng để duy trì khả năng phòng thủ của Ukraine. Tuy nhiên, chiến lược này cũng đi kèm với những thách thức lớn về hiệu quả và tính bền vững.

Việc đưa những thanh niên trẻ tuổi, thiếu kinh nghiệm vào chiến trường có thể không mang lại hiệu quả như mong đợi. Trong các cuộc chiến tranh hiện đại, sự thành công phụ thuộc nhiều vào kỹ năng và sự phối hợp hơn là số lượng. Điều này đặc biệt đúng trong trường hợp Ukraine, khi quân đội nước này phải đối mặt với một đối thủ có lợi thế về pháo binh, máy bay không người lái và các hệ thống vũ khí tiên tiến khác.

Ngoài chiến trường, việc tuyển dụng quá nhiều thanh niên cũng có thể gây ra sự bất mãn trong xã hội. Nhiều gia đình lo sợ cho tương lai của con cái họ và đặt câu hỏi về tính chính đáng của chính phủ trong việc triển khai lực lượng. Điều này có thể làm suy yếu sự ủng hộ đối với cuộc chiến và gây khó khăn cho chính phủ trong việc duy trì sự đoàn kết quốc gia.

Trong bối cảnh hiện tại, Ukraine phải đối mặt với một bài toán khó giải: làm thế nào để cân bằng giữa nhu cầu chiến đấu ngắn hạn và sự ổn định dài hạn của quốc gia. Dù hạ độ tuổi nghĩa vụ quân sự có thể giúp giải quyết vấn đề nhân lực trong ngắn hạn, nhưng những hậu quả tiềm tàng về nhân khẩu học, kinh tế và xã hội có thể sẽ kéo dài hàng thập kỷ.

Một chiến lược bền vững hơn có thể là tập trung vào việc tối ưu hóa lực lượng hiện tại thông qua đào tạo, hiện đại hóa quân đội và tăng cường hợp tác quốc tế. Đồng thời, chính phủ Ukraine cần đảm bảo rằng mọi quyết định về tuyển quân đều được thực hiện một cách minh bạch và dựa trên sự đồng thuận của xã hội.

Hoàng Vũ