Động thái này được đưa ra ngay sau khi Mỹ áp đặt thêm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu nhằm vào các công ty sản xuất chip của Trung Quốc, khiến ngành công nghiệp bán dẫn trở thành tâm điểm trong cuộc đối đầu kinh tế giữa hai siêu cường.

Bốn hiệp hội công nghiệp lớn của Trung Quốc, bao gồm các lĩnh vực viễn thông, nền kinh tế kỹ thuật số, ô tô và chất bán dẫn, đã khuyến cáo các công ty trong nước nên tránh mua chip từ Mỹ, thay vào đó tập trung vào sản phẩm nội địa hoặc hợp tác với các quốc gia khác. Các tổ chức này không cung cấp chi tiết về lý do cho tuyên bố "chip Mỹ không an toàn", nhưng đây được coi là phản ứng trước lệnh cấm xuất khẩu chip bán dẫn của Mỹ.

Vào đầu tuần, Mỹ đã hạn chế xuất khẩu công nghệ cho 140 công ty Trung Quốc, trong đó có Naura Technology Group, nhằm ngăn chặn việc Trung Quốc sử dụng công nghệ Mỹ vào mục đích quân sự. Đây là lần thứ ba trong vòng 3 năm Mỹ thực hiện các biện pháp hạn chế đối với ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc.

Các công ty chip hàng đầu của Mỹ như Nvidia, AMD và Intel, dù vẫn hoạt động tại thị trường Trung Quốc, có thể chịu tác động nặng nề từ tuyên bố này. Trong khi Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Mỹ (SIA) gọi các tuyên bố của Trung Quốc là "không chính xác" và kêu gọi tránh leo thang căng thẳng, ảnh hưởng đối với các nhà sản xuất chip Mỹ là điều không thể tránh khỏi.

SIA nhấn mạnh rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ cần có mục tiêu rõ ràng và hợp lý, đồng thời kêu gọi cả hai chính phủ tìm cách đối thoại thay vì làm trầm trọng thêm tình hình.

Trong một bước đi trả đũa, Bắc Kinh đã công bố lệnh cấm xuất khẩu một số khoáng sản quý hiếm, vốn là thành phần thiết yếu trong các ứng dụng quân sự, năng lượng mặt trời và cáp quang. Động thái này có thể gây ra cú sốc lớn cho các chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt trong bối cảnh Mỹ phụ thuộc một phần vào nguồn cung từ Trung Quốc.

Tom Nunlist, Phó giám đốc tại Công ty tư vấn Trivium China, nhận định rằng lệnh cấm khoáng sản quan trọng này là bước đi chiến lược của Trung Quốc trong việc tăng sức ép lên Washington.

Các tuyên bố của các hiệp hội công nghiệp Trung Quốc nhắc lại cách mà Trung Quốc đã xử lý nhà sản xuất chip nhớ Micron sau khi công ty này bị Bắc Kinh đưa vào diện đánh giá an ninh mạng. Micron đã bị cấm bán sản phẩm của mình cho các ngành công nghiệp quan trọng tại Trung Quốc, gây thiệt hại không nhỏ đến doanh thu. Tương tự, Intel cũng đối mặt với áp lực lớn khi Hiệp hội An ninh mạng Trung Quốc kêu gọi đánh giá an ninh đối với các sản phẩm của công ty này.

Căng thẳng thương mại giữa hai nước dự kiến sẽ còn tiếp diễn khi Tổng thống đắc cử Donald Trump nhậm chức vào tháng 1.2025. Ông Trump đã tuyên bố sẽ áp thuế nặng đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc, làm dấy lên lo ngại về sự hồi sinh của cuộc chiến thương mại kéo dài từ nhiệm kỳ trước của ông.

Trong bối cảnh này, các công ty Trung Quốc được khuyến khích tăng cường nội địa hóa sản xuất chip và mở rộng hợp tác với các quốc gia khác để giảm phụ thuộc vào Mỹ. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc thay đổi chuỗi cung ứng không phải là nhiệm vụ dễ dàng và sẽ đòi hỏi thời gian, nguồn lực lớn.

Cuộc đối đầu công nghệ giữa Mỹ và Trung Quốc không chỉ ảnh hưởng đến hai nước mà còn tạo ra các tác động lan tỏa đối với thị trường toàn cầu. Các nhà sản xuất chip ở Hàn Quốc, Nhật Bản, và châu Âu có thể được hưởng lợi khi Trung Quốc tìm kiếm các đối tác mới. Tuy nhiên, sự gián đoạn trong chuỗi cung ứng có thể làm gia tăng giá thành sản xuất và gây ảnh hưởng tiêu cực đến các ngành công nghiệp sử dụng chip bán dẫn trên toàn cầu.

Hoàng Vũ