Một Thế Giới đã có bài ASEAN Cup 2024 - nỗi đau chưa được FIFA thừa nhận xuất bản ngày 5.12.2024, việc các CLB có quyền không đồng ý trả cầu thủ về đội tuyển quốc gia thi đấu ở ASEAN Cup 2024, thay vì theo luật FIFA, các CLB không được phép giữ cầu thủ trong thời gian FIFA Days hay những giải thuộc hệ thống thi đấu FIFA.

Luật FIFA về trường hợp cầu thủ nhập tịch

Theo quy chế hướng dẫn áp dụng điều lệ FIFA về tư cách cầu thủ thi đấu cho đội tuyển quốc gia thì đến ngày 20.12.2024, Nguyễn Xuân Son mới đủ điều kiện khoác áo đội tuyển Việt Nam (ĐTVN) thi đấu trong các trận cũng như giải thuộc hệ thống thi đấu FIFA từ giao hữu cho đến chính thức.

Theo điều 17 (có quốc tịch mới) quy định: "Nếu một cầu thủ có quốc tịch mới theo quy định khoản 1 điều 15 (bất kỳ người nào có quốc tịch cố định không phụ thuộc vào thời gian cư trú ở một quốc gia thì có tư cách để thi đấu cho đội tuyển của liên đoàn bóng đá quốc gia đó) và chưa thi đấu giải đấu quốc tế theo quy định khoản 2 điều 15 (trong điều kiện ngoại lệ được quy định tại điều 18 dưới đây (*), bất kỳ cầu thủ nào đã tham gia thi đấu trong một trận đấu (có thể là toàn bộ hoặc một phần trận đấu) trong một giải đấu chính thức ở bất cứ hạng hoặc loại nào của một liên đoàn có thể không được chơi trong trận đấu quốc tế của đội tuyển liên đoàn khác) chỉ có tư cách thi đấu cho đội tuyển mới khi cầu thủ thỏa mãn một trong các điều kiện sau:

a) Cầu thủ sinh ra trên lãnh thổ của liên đoàn bóng đá quốc gia liên quan.

b) Bố đẻ hoặc mẹ đẻ của cầu thủ được sinh ra trên lãnh thổ có liên đoàn bóng đá quốc gia liên quan.

c) Ông nội, bà nội hoặc ông ngoại, bà ngoại sinh ra trên lãnh thổ có liên đoàn bóng đá quốc gia liên quan.

d) Cầu thủ đã sống ít nhất 5 năm liền kể từ khi đủ 18 tuổi trên lãnh thổ liên đoàn bóng đá quốc gia liên quan.

Nói đơn giản hơn, ngoài yêu cầu bắt buộc phải có quốc tịch liên quan, cầu thủ đó chỉ đủ tư cách đại diện và thi đấu cho nhiều hơn một liên đoàn nếu đáp ứng quy định: sống trên lãnh thổ của liên đoàn đó trong ít nhất 5 năm liền kể từ khi đủ 18 tuổi trở lên trên lãnh thổ LĐBĐ quốc gia liên quan.

Trên trang chuyển nhượng quốc tế Transfermarkt, Rafaelson ký hợp đồng với CLB Nam Định vào ngày 12.1.2020 và theo truyền thông, Rafaelson đặt chân đến Việt Nam vào ngày 20.12.2019.

Do đó, nếu Rafaelson đáp ứng đủ quy định sống 5 năm liền ở Việt Nam, thời gian sớm nhất để Rafaelson thi đấu cho đội tuyển bóng đá Việt Nam là đến ngày 20.12.2024.

Ngày 27.11.2024, Liên đoàn Bóng đá Việt Nam (VFF) cũng đã xác nhận: FIFA cho biết Nguyễn Xuân Son đủ điều kiện tham dự ASEAN Cup 2024. Tuy nhiên theo luật FIFA, Xuân Son chỉ bắt đầu khoác áo ĐTVN từ ngày 20.12, tức là chỉ bắt đầu ra mắt ở trận cuối vòng bảng khi gặp Myanmar trên sân vận động Việt Trì (Phú Thọ) ngày 21.12.

ASEAN Cup không thuộc FIFA thì không cần áp dụng luật FIFA!

Chúng tôi đã viết, khi các CLB giữ cầu thủ không cho trở về đội tuyển quốc gia thi đấu ASEAN Cup 2024, có nghĩa là các đội tuyển tham gia tranh tài ở ASEAN Cup không bắt buộc phải theo luật FIFA.

Hơn nữa, kể từ ngày 20.9.2024, tiền đạo Rafaelson của CLB Nam Định đã chính thức trở thành công dân Việt Nam với tên gọi: Nguyễn Xuân Son.

Chính vì vậy Vua phá lưới V-League 2023-2024 đã đủ điều kiện ra sân thi đấu ở V-League với tư cách cầu thủ Việt Nam từ lượt thứ 2 V-League 2025-2025 vào ngày 23.9 trên sân nhà Thiên Trường khi tiếp đội Quảng Nam.

Với những gì diễn ra từ sân cỏ Việt Nam cho đến ASEAN Cup 2024, cùng sự phê chuẩn của FIFA đối với trường hợp Nguyễn Xuân Son, rõ ràng Xuân Son đã là công dân Việt Nam, đủ điều kiện thi đấu cho đội tuyển Việt Nam ở tất cả các giải thuộc hệ thống FIFA sau ngày 20.12.2024, và tất nhiên được thi đấu sớm hơn ngày 20.12.2024 nếu như những giải này chưa được FIFA thừa nhận.

***

Khi HLV Kim Sang-sik triệu tập Xuân Son vào ĐTVN thi đấu ở ASEAN Cup đồng thời sẵn sàng chờ Xuân Son tập trung muộn do CLB Nam Định phải thi đấu AFC Champions League Two, có nghĩa là ĐTVN rất cần Xuân Son.

Vào thời điểm này, không thể phủ nhận Xuân Son là chân sút đẳng cấp và có phong độ tốt nhất của BĐVN. Vậy lấy lý do gì VFF không kiến nghị với LĐBĐ Đông Nam Á (AFF) cho phép Xuân Son được thi đấu cho ĐTVN từ đầu giải ASEAN Cup, thay vì phải chờ đến trận gặp Myanmar ngày 21.12, Xuân Son mới được đưa vào danh sách thi đấu của ĐTVN?

Khi đã cần Xuân Son thì phải sử dụng tối đa “quyền được thi đấu” của Xuân Son, thay vì thụ động chờ theo luật FIFA ở một giải ASEAN Cup chưa được FIFA công nhận cũng như không tuyệt đối phải theo luật FIFA.

(*): Điều 18 thay đổi liên đoàn:

1. Nếu một cầu thủ có nhiều hơn 1 quốc tịch, hoặc nếu cầu thủ yêu cầu có quốc tịch mới, hoặc nếu cầu thủ có tư cách chơi cho một vài đội tuyển theo quốc tịch của cầu thủ, cầu thủ có thể, đến sinh nhật lần thứ 21 của mình, và chỉ được 1 lần, yêu cầu thay đổi liên đoàn sang liên đoàn quốc gia có quốc tịch và có tư cách thi đấu các trận đấu quốc tế, thuộc các điều kiện sau:

(a) Cầu thủ không chơi trong một trận đấu chính thức (có thể là một phần hoặc toàn bộ) ở hạng "A" quốc tế ở liên đoàn hiện thời của mình, và vào thời điểm lần đầu tham dự một phần hoặc toàn bộ giải đấu quốc tế chính thức tại liên đoàn hiện thời của mình, cầu thủ đã có quốc tịch của đội tuyển thi đấu.

(b) Cầu thủ không được phép thi đấu cho liên đoàn mới của mình tại giải mà trước đó cầu thủ đã chơi cho liên đoàn cũ.

2. Nếu một cầu thủ không được liên đoàn của mình cho phép thi đấu trận đấu quốc tế theo quy định tại khoản 2 điều 15 vì lý do bị mất quốc tịch mà không có sự đồng ý của cầu thủ hoặc trái với mong muốn của cầu thủ theo quyết định của cơ quan chính phủ, cầu thủ có thể yêu cầu cho phép thi đấu cho một liên đoàn khác đã có quốc tịch hoặc theo yêu cầu.

3. Bất cứ cầu thủ nào có quyền thay đổi liên đoàn, theo quy định khoản 1 và 2 nêu trên sẽ nộp yêu cầu chứng minh bằng văn bản lên Tổng thư ký FIFA. Ban tư cách cầu thủ sẽ giải quyết yêu cầu này. Thủ tục theo quy định tại điều lệ hướng dẫn thủ tục của ban tư cách cầu thủ và ban giải quyết khiếu nại. Khi cầu thủ nộp yêu cầu của mình, anh ta sẽ không được phép thi đấu cho bất kỳ đội tuyển nào cho đến khi yêu cầu của cầu thủ được giải quyết.

Đặng Hoàng