Chuyên gia ADB nêu cách TP.HCM có thể thành trung tâm tài chính

Chia sẻ với Một Thế Giới, Ông Donald Lambert cho rằng cách tiếp cận tốt hơn cho hầu hết các quốc gia, trong đó có Việt Nam, là trước hết tập trung vào việc trở thành một trung tâm tài chính quốc gia.

Việt Nam có nhu cầu đầu tư khổng lồ. Riêng về cơ sở hạ tầng, nhu cầu đầu tư hằng năm ước tính cần khoảng 18 tỉ đến 20 tỉ USD. Nếu TP.HCM có thể trở thành một đơn vị trung gian ngày càng hiệu quả sẽ không chỉ thúc đẩy sự phát triển nền kinh tế thực của Việt Nam, mà còn tăng cường các kỹ năng và kinh nghiệm cần thiết để chuyển đổi từ một trung tâm tài chính quốc gia thành một trung tâm tài chính quốc tế.

Chuyên gia này chỉ ra, một trung tâm tài chính quốc gia, và sau đó là toàn cầu, sẽ đòi hỏi đầu tư cho cơ sở hạ tầng vật chất cũng như giáo dục và đào tạo, nhưng những cải cách chính sách vẫn là điều kiện thiết yếu.

Ông Donald Lambert cho biết các trung tâm tài chính toàn cầu trên khắp thế giới có một số đặc điểm chung. Cụ thể là khung pháp lý toàn diện. Các nhà đầu tư quốc tế cần luật pháp rõ ràng với việc thực thi có thể dự đoán được.

“Hiện tại, Việt Nam có một số luật quan trọng cần được tăng cường hoặc ban hành, bao gồm Luật Chứng khoán, Luật Các tổ chức tín dụng và luật về đầu tư theo hình thức đối tác công - tư để thu hút thêm đầu tư vào chứng khoán, ngân hàng và cơ sở hạ tầng trong nước”, ông Donald Lambert nói.

Cùng với đó, theo chuyên gia này, cơ sở hạ tầng thị trường vững chắc. Các nhà đầu tư bị hấp dẫn bởi những thị trường nơi họ có thể hoàn tất giao dịch một cách hiệu quả và tiết kiệm chi phí. Việt Nam đang tụt hậu trong một số lĩnh vực quan trọng.

Các phương thức quyết toán tổng tức thời theo thời gian thực (real time gross settlement) và giao và thanh toán (delivery-versus-payment) chưa phát triển. Cơ chế bù trừ ròng chưa đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế và buộc các ngân hàng nước ngoài phải nắm giữ thêm vốn dự phòng rủi ro ở Việt Nam. Đồng thời, Việt Nam không có lãi suất tiêu chuẩn ngắn hạn theo thị trường, vốn là nền tảng cho rất nhiều thành tố khác của thị trường vốn hiện đại.

Một giải pháp nữa là độc lập về chính sách tiền tệ. Theo chuyên gia của ADB, nhà đầu tư muốn có khả năng dự đoán đối với chính sách. Hàm ý ở đây là các quyết sách tiền tệ phải được đưa ra với mức độ độc lập nhất định. Điều này bao gồm tính linh hoạt của tỷ giá hối đoái, sự ổn định của lãi suất liên ngân hàng, và xác định tỷ lệ lạm phát.

Ngoài ra, cần có các cơ chế mạnh mẽ để chống rửa tiền và chống tài trợ cho khủng bố, theo ông Donald Lambert. Bản thân Việt Nam đã cam kết thực thi các khuyến nghị của Lực lượng đặc nhiệm hành động tài chính về chống rửa tiền và chống tài trợ cho khủng bố. Đây là những yếu tố then chốt để bảo đảm rằng các ngân hàng và nhà đầu tư nước ngoài có thể giao dịch an toàn tại thị trường trong nước.

Trước đó, tại Diễn đàn Kinh tế TP.HCM, Bộ trưởng Bộ KH-ĐT Nguyễn Chí Dũng đã phân tích về khả năng TP.HCM có thể trở thành một trung tâm tài chính. Theo ông, diễn biến bất lợi về chính trị đang làm lung lay vị trí của những trung tâm tài chính lớn của thế giới như Hong Kong, London. Trong khi đó, xu hướng hiện nay của các nhà đầu tư quốc tế là tìm kiếm cơ hội tại các trung tâm tài chính mới để hưởng nhiều ưu đãi.

Bên cạnh đó, TP.HCM có vị trí chiến lược khi nằm giữa hai khu vực kinh tế sôi động là Đông Nam Á và Đông Bắc Á, múi giờ không trùng với 21 trung tâm tài chính lớn nhất thế giới, sân bay Long Thành dự kiến triển khai và Tân Sơn Nhất được mở rộng, thị trường chứng khoán sôi động với nhiều sản phẩm mới....

Đồng quan điểm, TS Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và quản lý Fulbright cho rằng TP.HCM chiếm hơn một nửa số doanh nghiệp cả nước, đóng góp một phần tư thu ngân sách, vốn huy động, dư nợ cho vay... nhưng tỷ lệ ngân sách được giữ lại ngày càng giảm khiến địa phương không còn động lực phát triển. Các chính sách thuế và phí đều ở tầm quốc gia và chưa tạo điều kiện cho sự phát triển năng động của thị trường tài chính.

Theo ông Tự Anh, mục tiêu TP.HCM trở thành trung tâm tài chính của khu vực và quốc tế có khoảng 20 năm trước nhưng đến nay vẫn chưa thực hiện được, trong khi Thượng Hải bắt đầu sau nhưng đã sớm về đích.

Do đó, chuyên gia này cho rằng nhiệm vụ cấp thiết hiện nay là làm thế nào để thành phố có tên trong bản đồ xếp hạng trung tâm tài chính. Nếu duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế như những năm qua, dự báo TP.HCM có thể bằng hoặc vượt trung tâm tài chính Đài Bắc trong vòng 15-20 năm nữa.

Hoài Lam