Đề nghị thưởng phạt rõ ràng đối với việc cổ phần hóa, niêm yết doanh nghiệp nhà nước

Tiếp tục đề nghị sửa nghị định 20

Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết liên quan đến việc sửa đổi Nghị định 20/2017/NĐ-CP có doanh nghiệp đề nghị ngay cả khi sửa đổi nghị định theo hướng mức khống chế trần lãi vay là 30% cũng vẫn gây nhiều khó khăn cho doanh nghiệp.

Thông qua VCCI, các doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của Nghị định 20 kiến nghị: Chỉ áp trần mức lãi vay đối với doanh nghiệp có giao dịch liên kết mà các giao dịch này không đúng bản chất thị trường, làm giảm nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp với ngân sách nhà nước.

Đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết nhưng đúng với bản chất thị trường, không làm giảm nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp với ngân sách nhà nước thì sẽ không bị áp dụng trần mức lãi vay.

Theo báo cáo, với việc cho phép chuyển lỗ vào thu nhập cho 5 năm tiếp theo, đề nghị cho phép khấu trừ các khoản lỗ của năm 2020 do ảnh hưởng của dịch bệnh COVID-19 vào năm lợi nhuận của năm 2019 khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp. Điều này cho phép doanh nghiệp chi trả nộp thuế trong vòng hai năm 2019-2020, giúp tránh phá sản cho những doanh nghiệp có lợi nhuận trong năm 2019 nhưng lại thua lỗ nhiều trong năm 2020 do ảnh hưởng của dịch COVID-19.

Tại hội nghị, ông Trần Bá Dương, Chủ tịch Công ty cổ phần Ô tô Trường Hải (Thaco) cũng cho rằng Chính phủ có trách nhiệm vận hành nền kinh tế; những lúc khó khăn Chính phủ cần phải tập trung hỗ trợ cho người nghèo, nhóm doanh nghiệp dễ tổn thương như doanh nghiệp nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp.

“Tôi kiến nghị các giải pháp điều hành phục hồi kinh tế và can thiệp của Chính phủ vào thị trường lúc này cần cân nhắc hài hòa giữa giải quyết khó khăn trước mắt với những nguyên tắc của thị trường. Mục tiêu là không chỉ vượt qua khó khăn trước mắt mà còn khuyến khích tinh thần đổi mới với đích tới là tạo môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, phù hợp với kinh tế thị trường”, ông Dương nói.

Theo ông Dương, các biện pháp hỗ trợ của Chính phủ chỉ giúp doanh nghiệp đứng trên đôi chân của mình chứ không phải tạo ra tâm lý ỷ lại, trông chờ.

“Tôi đề nghị không nêu trực tiếp các biện pháp hỗ trợ cho doanh nghiệp để làm mất nhuệ khí của doanh nghiệp, xin chia sẻ với cộng đồng doanh nhân như thế”, ông Dương nhấn mạnh.

Chủ tịch Thaco cho rằng Chính phủ nên sớm có biện pháp nới lỏng với các nước nguy cơ dịch bệnh thấp, như Lào và Campuchia; có thể ưu tiên cửa khẩu đường bộ để sớm thực iện giao thương, sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp Việt Nam ở nước bạn.

Xây dựng cơ chế tạm ngừng giao dịch để tránh bán tháo

Hiệp hội Tư vấn tài chính Việt Nam (VFCA) kiến nghị xây dựng cơ chế tạm ngừng giao dịch để ổn định tâm lý nhà đầu tư trong những phiên xảy ra hiện tượng bán tháo.

"Mặc dù thị trường đã ghi nhận sự ổn định nhất định nhưng trong tương lai, những phiên giao dịch kiểu này có thể sẽ diễn ra thường xuyên hơn, nhất là khi vòng xoáy suy thoái kinh tế mới chỉ bắt đầu và các tác động là không lường hết được", VFCA nhận định.

Hiệp hội dẫn chứng các sàn giao dịch chứng khoán khác trên thế giới thời gian qua đã phải áp dụng một biện pháp tạm thời để ngăn ngừa tình trạng bán tháo, đó là “ngắt giao dịch” khi các chỉ số lớn giảm quá mức cho phép. Mục đích là giúp nhà đầu tư có thời gian để ổn định tâm lý trong những phiên bán tháo mạnh. Các biện pháp này cho thấy hiệu quả khá rõ rệt, đặc biệt là tại thị trường chứng khoán Mỹ.

Theo đó, VFCA đề xuất khi VN-Index giảm 30% trong thời gian kéo dài sẽ có cơ chế thực hiện giảm biên độ giao dịch chứng khoán trên sàn HoSE từ 7% xuống 2% và trên sàn HNX từ 10% xuống 3% như các biện pháp tương tự đã áp dụng trong giai đoạn khủng hoảng tài chính trước đó; giảm thời gian giao dịch trong ngày, chỉ giao dịch buổi sang hoặc buổi chiều cũng là một giải pháp hỗ trợ khi thị trường xảy ra hiện tượng bán tháo.

Đặc biệt, VFCA cho rằng cần có cơ chế tất cả các mã chứng khoán sẽ bị ngừng giao dịch 30 phút khi chỉ số VN-Index giảm trên 5% so với giá tham chiếu, liên tiếp trong 3 ngày. Nếu chỉ số VN-Index giảm trên 6%, liên tiếp trong 3 ngày, thời gian ngừng giao dịch sẽ là 1 tiếng.

VFCA cũng nhấn mạnh đến các biện pháp tạo nguồn cổ phiếu mới cho thị trường, đặc biệt là thông qua thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước cũng như khuyến khích doanh nghiệp FDI lên sàn.

Hiệp hội cho biết quá trình cổ phần hóa, thoái vốn doanh nghiệp nhà nước giúp tạo ra sự đa dạng về hàng hóa, sản phẩm và làm tăng quy mô thị trường chứng khoán, cũng như giúp giới đầu tư tiếp cận những doanh nghiệp quy mô lớn, thương hiệu lâu đời, tiềm năng phát triển lớn… mà trước đây ít có cơ hội tiếp cận.

Việc cổ phần hóa chậm, không theo đúng lộ trình không chỉ gây tác động xấu trên phương diện tâm lý, mà còn ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh, kế hoạch sắp xếp, phân bổ vốn đầu tư của các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư chuyên nghiệp, những doanh nghiệp lớn, sở hữu nguồn vốn lớn.

“Nhìn rộng ra, việc chậm trễ cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước còn ảnh hưởng đến môi trường đầu tư, môi trường kinh doanh nói chung, khi một chủ trương lớn của Nhà nước không được thực hiện một cách quyết liệt, hiệu quả. Kế hoạch tái cơ cấu nền kinh tế cũng bị tác động không nhỏ”, hiệp hội nêu.

Theo đó, hiệp hội đề nghị gắn trách nhiệm, tiến độ cổ phần hóa và niêm yết với người đứng đầu doanh nghiệp, cơ quan quản lý; có các chỉ đạo cụ thể và mức thưởng phạt rõ ràng liên quan đến vấn đề này, qua đó giúp cả doanh nghiệp và cơ quan quản lý cùng đẩy nhanh tiến độ.

Với các doanh nghiệp FDI, VFCA cho biết mặc dù đã có một số doanh nghiệp FDI chuyển đổi thành công thành công ty cổ phần nhưng Việt Nam vẫn chưa có các quy định pháp lý cụ thể về việc niêm yết cũng như đăng ký giao dịch cho các doanh nghiệp này.

Hiệp hội nhấn mạnh doanh nghiệp FDI từ trước đến nay vẫn là một thành phần kinh tế quan trọng, đóng góp lớn vào sự phát triển của kinh tế nước ta. Vì vậy, việc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp này lên sàn là cần thiết, vừa đáp ứng nhu cầu từ phía doanh nghiệp FDI, vừa giúp đa dạng hóa nguồn cung cổ phiếu trên thị trường. Nhà đầu tư có thêm các lựa chọn và thị trường chứng khoán trở thành “hàn thử biểu” của nền kinh tế một cách đúng nghĩa hơn.

"Do đó, VFCA kiến nghị Chính phủ sớm xây dựng, lấy ý kiến và ban hành các quy định cụ thể liên quan đến việc đưa doanh nghiệp FDI lên sàn chứng khoán, trong đó, nguyên tắc quan trọng là phải đảm bảo công bằng giữa doanh nghiệp trong nước và doanh nghiệp FDI", báo cáo nêu.

Lam Thanh