Tết chốn vàng son có gì lạ?

Văn hóa - Ngày đăng : 14:33, 29/01/2025

Tết chốn vàng son của tác giả Lê Tiên Long viết về phong vị tết một thuở của các bậc vua chúa trong cung đình ngày xưa.
Văn hóa

Tết chốn vàng son có gì lạ?

Tiểu Vũ {Ngày xuất bản}

Tết chốn vàng son của tác giả Lê Tiên Long viết về phong vị tết một thuở của các bậc vua chúa trong cung đình ngày xưa.

Tết Nguyên đán là ngày lễ quan trọng nhất của các nước Á Đông từ thời xa xưa. Ngày tết là ngày nghỉ ngơi, mọi nhà, mọi người hướng về gia đình, tổ tiên. Trong cung đình xưa cũng vậy, triều đình Việt Nam thời phong kiến nghỉ tết từ khá sớm, trở lại làm việc muộn, với rất nhiều nghi lễ phức tạp. Nhờ khoảng nghỉ dài, các quan và người hầu cận vua cũng có thể chăm lo cho cái tết của gia đình.

Tết chốn vàng son gồm 35 câu chuyện với 2 phần chính: Cung đình chuẩn bị đón tết Vua quan ăn tết. Lê Tiên Long lần giở, khảo cứu những trang sách sử của cha ông để biên chép, tổng hợp, ghi lại những việc nơi cung đình, tập trung vào chuyện đón tết, nghênh xuân. Đằng sau những nghi lễ, quy chế, thể lệ có phần khác lạ nơi chốn cung đình ấy là những câu chuyện thuộc về văn hóa của ông cha ta xưa.

Đọc phần Cung đình chuẩn bị đón tết độc giả sẽ có những khám phá về nghi lễ trong cung đình Việt ngày tết; lịch nghỉ tết của triều Nguyễn; vua ban lịch cho bề tôi trước tết; tiến xuân ngưu cúng thần Câu Mang; lễ Hợp hưởng cuối năm; quê vua ngày tết; phong ấn ăn tết; chuyện dùng ấn “Hoàng đế chi bảo”; cây nêu trong cung đình ngày tết; lệ treo cờ ngày tết; Triều Nguyễn thờ các vị vua nào của các triều đại trước?; “Tả chiêu, hữu mục”; Võ miếu thờ ai?; vua ban thưởng cho quần thần ăn tết; nước thiêng để thờ trong cung đình ngày tết; ban thưởng cho người già vào dịp tết; tiếng nhạc thiều ngày tết…

20250122_121558.jpg
Sách do NXB Tổng hợp TP.HCM ấn hành 1.2025

Trong phần hai của tác phẩm là những bài viết chuyên sâu về văn hóa tết trong cung đình như Lễ Chính Đán của các vị vua Việt; Lễ tế Giao năm 1600 - một điển lễ vô cùng long trọng”; Đầu xuân tế xuân hưởng; Đầu xuân tập trận; Thú chơi trong cung đình ngày tết; Âm nhạc cung đình ngày tết; Dâng ngọc, lụa cúng trời đất trong lễ tế Giao; Niềm vui trong cung đình ngày tết; Nghi lễ cày ruộng tịch điền đầu xuân; Đầu xuân, hoàng tử khai giảng; Vua Gia Long ăn tết ở Thăng Long; Vua Minh Mạng ăn tết; Nơi ban bố chiếu chỉ đầu năm; Ngăn tệ cờ bạc đầu xuân; Cảnh xuân vườn Thiệu Phương trong thơ vua Thiệu Trị; Mùa xuân tế Khổng Tử ở Văn Miếu; Chén trà đầu xuân của vua chúa, thường dân; Rằm tháng giêng - Tết Thượng nguyên…

Nhận xét về cuốn sách, nhà báo Yên Ba chia sẻ:“Tết chốn vàng son của tác giả Lê Tiên Long tập trung vào chốn cung đình, nơi các vị vua - “con trời” - thực hiện các nghi lễ tế trời đất, rồi tổ chức ăn tết, đón xuân thế nào, ban thưởng, duyệt binh, tập trận, cày ruộng đầu xuân ra sao. Mạnh dạn gọi Tết chốn vàng son là một cuốn “sử”, cũng bởi vì tác giả Lê Tiên Long chủ yếu dựa vào những cuốn sách chính sử đồ sộ của cha ông, làm cái công việc tỉ mẩn là lọc lựa, biên chép, kết nối các dữ kiện, nhân vật, chuyện kể, hình thành những câu chuyện nhỏ, để người của hôm nay biết chuyện của hôm xưa, nơi chốn cung đình đã đón xuân, ăn tết như thế nào. Chỉ có điều nó không phải một cuốn sử theo nghĩa thông thường, mà mang cái phong vị dân dã, khiêm cung, dẫu viết chủ yếu về những nghi lễ rắc rối phức tạp ở nơi chốn uy nghiêm, sang trọng bậc nhất trong thời kỳ phong kiến là cung đình”.

Để hoàn thành cuốn sách, tác giả Lê Tiên Long đã sử dụng nhiều nguồn tài liệu tham chiếu từ chính sử như Khâm định Việt sử thông giám cương mục, Đại Nam thực lụcTết chốn vàng son, một quyển sách theo sát thời sự của lịch sử lại có văn phong nhẹ nhàng giúp cho người đọc tận hưởng cái phong vị sang cả của chốn cung đình khi tết đến xuân về.

Tác giả Lê Tiên Long sinh năm 1977 tại Thanh Hóa, tốt nghiệp Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội năm 1999, nguyên phóng viên báo điện tử VnMedia, VnExpress, Truyền hình VTVcab.

Lê Tiên Long sưu tầm, nghiên cứu và viết bài về mảng văn hóa, lịch sử Việt Nam cho các báo: VnExpress, Zingnews, Dân Việt, Lao động cuối tuần, An ninh thế giới, Tuổi trẻ cười, Giáo dục và Thời đại…

Sách đã xuất bản: Vua chúa Việt và những điều chưa biết.

Tiểu Vũ