Theo Financial Times, gã khổng lồ công nghệ Amazon dự kiến sẽ chi tới 25 tỉ USD cho việc nâng cấp mạng lưới bán lẻ, đặc biệt là các trung tâm kho hàng tự động, trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ giá rẻ như Temu và Shein.

Dù phần lớn trong 100 tỉ USD vốn đầu tư năm 2024 của Amazon được dành cho hạ tầng AI và điện toán đám mây, một phần tư số đó sẽ hướng đến bộ phận thương mại điện tử, nơi công ty đang tăng tốc tự động hóa nhằm tối ưu hóa chi phí và cải thiện tốc độ giao hàng.

Cuộc đại tu của Amazon

Amazon không chỉ triển khai robot để nâng cao năng suất mà còn nhắm đến mục tiêu tiết kiệm hàng tỉ USD trong dài hạn. Theo các nhà phân tích của Morgan Stanley, việc đầu tư vào các trung tâm kho hàng thế hệ mới có thể giúp Amazon tiết kiệm khoảng 10 tỉ USD mỗi năm vào cuối thập niên này.

Một minh chứng cho thành công của chiến lược ấy là trung tâm Shreveport ở Louisiana (Mỹ), cơ sở kho hàng tiên tiến nhất của Amazon. Với diện tích khoảng 27,87ha, kho hàng này ứng dụng robot ở mọi khâu xử lý đơn hàng, giúp giảm 25% chi phí so với mô hình kho cũ. Số lượng robot tại đây cao gấp 10 lần thế hệ trước, giúp tinh giản đáng kể lực lượng lao động.

Các loại robot tại Shreveport bao gồm đơn vị truyền động di động, giúp vận chuyển hàng hóa trong kho nhanh chóng, và cánh tay robot, hỗ trợ nhặt và phân loại sản phẩm, tối ưu hóa tốc độ đóng gói và vận chuyển.

Sự chuyển dịch sang tự động hóa cũng cho phép Amazon tái đầu tư mạnh mẽ vào AI, đặc biệt là trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu. Công ty đang chạy đua với Google và Microsoft để giành vị trí dẫn đầu trong cuộc đua AI, đồng thời thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của Amazon Web Services (AWS) - động cơ lợi nhuận chính của tập đoàn.

Một phần quan trọng trong chiến lược của Amazon là tích hợp AI vào hệ thống robot kho hàng, giúp nâng cao độ chính xác và tốc độ vận hành. Để làm được điều này, Amazon đã thu hút những chuyên gia hàng đầu trong ngành. Vào tháng 8, công ty đã tuyển dụng hai nhà sáng lập của Covariant - một startup về AI vật lý - để đứng đầu trung tâm nghiên cứu robot tại San Francisco (Mỹ).

Tăng hiệu quả, giảm nhân lực?

Mặc dù Amazon khẳng định rằng tự động hóa không làm giảm tổng số lao động của công ty, thực tế là tập đoàn đã cắt giảm hơn 27.000 việc làm kể từ sau đại dịch COVID-19. Công ty cũng đã đóng cửa hoặc trì hoãn nhiều kho hàng sau thời kỳ mở rộng mạnh mẽ do nhu cầu bùng nổ trong giai đoạn giãn cách xã hội.

Tuy nhiên, Amazon vẫn cam kết tạo ra "các loại công việc mới" thay vì cắt giảm nhân sự hàng loạt. Theo Tye Brady, chuyên gia công nghệ trưởng tại Amazon Robotics, công ty chỉ triển khai robot khi chúng thực sự giúp tăng hiệu suất và đảm bảo an toàn lao động.

Bên cạnh việc tối ưu chi phí, Amazon cũng tập trung nâng cao trải nghiệm mua sắm bằng cách rút ngắn thời gian giao hàng. Công ty đã chia nhỏ mạng lưới hậu cần thành các khu vực địa phương, giúp đảm bảo hàng tồn kho sẵn sàng cho dịch vụ giao hàng trong ngày.

Mục tiêu của Amazon là tăng tính tiện lợi cho khách hàng, đặc biệt là thành viên Prime, và giữ vững lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ giá rẻ như Temu và Shein, vốn thu hút người tiêu dùng bằng mức giá thấp nhưng thời gian giao hàng chậm hơn.

Thách thức và cơ hội

Dù tự động hóa mang lại nhiều lợi ích, Amazon vẫn đối mặt với một số thách thức, đặc biệt là tình trạng thiếu lao động trong lĩnh vực kho bãi và hậu cần. Theo Eva Ponce, giám đốc trung tâm vận tải và hậu cần MIT, điều này đang thúc đẩy các công ty triển khai robot nhanh hơn bao giờ hết.

Ngoài ra, Amazon cũng hợp tác với Nvidia để phát triển "bản sao kỹ thuật số" của các kho hàng, cho phép thử nghiệm hàng nghìn kịch bản mô phỏng trước khi triển khai robot thực tế. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro và tăng hiệu suất vận hành.

Amazon không xa lạ với tự động hóa - công ty đã triển khai hơn 750.000 đơn vị truyền động di động kể từ khi mua lại startup robot Kiva Systems vào năm 2012. Trong những năm gần đây, tập đoàn đã giới thiệu Proteus, một robot nâng hàng hoàn toàn tự động, cùng với hệ thống AI giúp tối ưu hóa quy trình vận hành kho.

Mặc dù các nhà đầu tư lo ngại về quy mô đầu tư khổng lồ của Amazon vào AI và robot, công ty tin rằng những khoản đầu tư này sẽ sớm mang lại hiệu quả kinh tế mạnh mẽ. "Chúng tôi không theo đuổi công nghệ chỉ vì công nghệ. Chúng tôi theo đuổi công nghệ để mang lại hiệu quả thực sự", chuyên gia công nghệ trưởng tại Amazon Robotics, Brandy nhấn mạnh.

Hoàng Vũ