Vĩnh Long: Vay đủ vốn, dự án trại giống thủy sản vẫn ‘treo’ 10 năm

Một tài sản, vay hai ngân hàng

Năm 2008, UBND tỉnh Vĩnh Long phê duyệt quy hoạch cho dự án trại giống thủy sản chất lượng cao tại ấp Phú An, xã Phú Thịnh, H.Tam Bình. Chủ đầu tư là Công ty TNHH Biofeed (lô 1, khu công nghiệp Hòa Phú, H.Long Hồ, Vĩnh Long) do ông Trương Thanh Phương làm giám đốc.

Dự án có tổng mức đầu tư trên 171 tỉ đồng, được thực hiện bằng nguồn vốn vay tín dụng đầu tư của nhà nước từ Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) chi nhánh Vĩnh Long và vốn tự có của Công ty TNHH Biofeed. Trong đó, hạn mức tín dụng được VDB chấp thuận là 100 tỉ đồng, giải ngân thực hiện chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng và chi phí xây lắp.

Khi dự án khởi động, VDB chi nhánh Vĩnh Long đã giải ngân 30,5 tỉ đồng cho Công ty TNHH Biofeed và được chủ đầu tư nộp 19 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ) đã đền bù, thu hồi được. Từ tháng 11.2009 đến tháng 3.2010, VDB chi nhánh Vĩnh Long đã tạm dừng giải ngân vì người dân bị ảnh hưởng bởi dự án đòi nâng giá bồi thường đất.

Gặp khó về tài chính, Công ty TNHH Biofeed tìm đến 1 ngân hàng thương mại khác để vay thêm số vốn 130 tỉ đồng bằng cách thế chấp 7 GCNQSDĐ có diện tích 26 héc-ta của dự án.

Nhiều năm trôi qua, dự án vẫn bất động. Đến giữa năm 2019, VDB chi nhánh khu vực Cần Thơ bất ngờ có công văn số 133 gửi UBND tỉnh Vĩnh Long đề nghị hỗ trợ quản lý tài sản đảm bảo được hình thành từ vốn vay tín dụng đầu tư của Nhà nước. Theo công văn này, tổng dư nợ của Công ty TNHH Biofeed tính đến ngày 30.4.2019 là 56,7 tỉ đồng, trong đó dư nợ gốc quá hạn 25,6 tỉ đồng và dư nợ lãi hơn 31 tỉ đồng.

Cũng tại công văn này, VDB cho rằng, ngày 21.11.2011 và 20.2.2012 Sở TN-MT Vĩnh Long đã trình UBND tỉnh hợp thửa cấp GCNQSDĐ cho Công ty TNHH Biofeed theo các quyết định 196/QĐ-UBND diện tích 217.661 m² và quyết định 233/QĐ-UBND diện tích 42.804 m² (bao gồm cả diện tích 19 GCNQSDĐ cũ VDB đang giữ), mà không thông báo và tổ chức thu hồi GCNQSDĐ cũ. Từ đó, dẫn đến việc VDB không biết ông Trương Thanh Phương đã dùng các GCNQSDĐ này thế chấp cho Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB).

“Việc cơ quan quản lý đất đai tham mưu cấp quyền sử dụng đất mới cho doanh nghiệp trùng lên phần đất doanh nghiệp đã thu hồi của dân, đồng thời đang thế chấp tại VDB, mà không thông báo cho VDB biết là vi phạm pháp luật nghiêm trọng. Từ đó, Công ty TNHH Biofeed sử dụng GCNQSDĐ mới cấp thế chấp tiếp ở 1 ngân hàng thương mại (NCB- PV) để vay vốn, dẫn đến hậu quả có khả năng thất thoát vốn ngân sách Nhà nước. Nên việc ký hợp đồng thế chấp giữa Công ty TNHH Biofeed và NCB là vô hiệu, vì việc cấp GCNQSDĐ mới có dấu hiệu vi phạm pháp luật”, công văn chỉ rõ.

Trái ngược với quan điểm của VDB chi nhánh Cần Thơ, ông Trương Thanh Phương, Giám đốc Công ty TNHH Biofeed cho biết, sau khi dự án bị tạm dừng, ông đã tìm đến NCB để xin vay vốn tiếp tục thực hiện dự án này. Ông Phương nói rằng, việc ông vay vốn ở ngân hàng khác có bàn bạc thống nhất với VDB chi nhánh Vĩnh Long thời điểm đó.

Việc vay tiền của Công ty TNHH Biofeed vẫn chưa chịu dừng lại. Theo tìm hiểu của PV, sau khi đã vay của 2 ngân hàng là VDB 30,5 tỉ đồng và NCB 130 tỉ đồng, chủ đầu tư vẫn không triển khai hoàn thiện được dự án, ông Trương Thanh Phương còn tìm đến Quỹ Đầu tư phát triển tỉnh Vĩnh Long vay thêm 10,5 tỉ đồng mà không có bất kỳ tài sản nào thế chấp. Số tiền này được ông đầu tư nuôi cá, nhưng cá chết nên lỗ, hiện số tiền này vẫn chưa trả được cho quỹ.

Cấp sổ mới khi chưa thu hồi sổ cũ, đúng hay sai?

Phó giám đốc Sở TN-MT tỉnh Vĩnh Long - Trần Minh Khởi, khẳng định, việc cấp 7 GCNQSDĐ cho Công ty TNHH Biofeed là đúng quy định pháp luật. Năm 2009, UBND tỉnh ban hành quyết định số 2405 thu hồi diện tích 313.291 m² tại ấp Phú An, xã Phú Thịnh, H.Tam Bình để thực hiện dự án. Trên cơ sở quyết định tổng thể này, UBND H.Tam Bình ban hành quyết định thu hồi đất từng hộ dân, trong dự án này có 81 hộ bị ảnh hưởng.

Theo quy định của Luật Đất đai, thu hồi đất là thu hồi quyền sử dụng đất đã cấp cho chủ sở hữu trước đây. Khi tỉnh và huyện ban hành các quyết định thu hồi đất đương nhiên các quyền sử dụng đất này đã bị thu hồi trong tổng dự án này. Sau khi thu hồi đất, UBND tỉnh mới giao quyền sử dụng đất đã thu hồi này trên tổng diện tích dự án cho Công ty TNHH Biofeed để thực hiện dự án. Theo ông Khởi, trong quá trình thực hiện dự án không phải lúc nào thực hiện hết toàn bộ diện tích, cho nên mới cấp 2 lần. Lần đầu cấp năm GCNQSDĐ và lần sau 2 GCNQSDĐ.

Khi được cấp GCNQSDĐ thì cá nhân hoặc doanh nghiệp được quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, thế chấp vay vốn ngân hàng. Nếu thế chấp phải đăng ký thế chấp tại Văn phòng Quản lý đất đai của nơi có đất.

“Thời điểm đó, UBND H.Tam Bình cũng đã ban hành văn bản yêu cầu Công ty TNHH Biofeed nộp lại GCNQSDĐ cũ. Việc Công ty TNHH Biofeed đem “sổ đỏ” thế chấp cho VDB là giao dịch dân sự, nhưng qua rà soát thì VDB không có đăng ký với cơ quan quản lý tại địa phương nên về mặt quản lý nhà nước Sở không biết về vấn đề này. Nếu VDB đứng tên trên GCNQSDĐ nhưng Nhà nước cấp mới mà không thông báo cho ngân hàng thì mới sai”, ông Khởi nói.

Phần đất phía sau hàng rào gai này là dự án treo trại giống thủy sản chất lượng cao Vĩnh Long của Công ty TNHH Biofeed. Nhiều năm qua phần đất này có chỗ bị người dân chiếm đất trồng lúa, có chỗ để hoang - Ảnh: PV

Trong khi đó, đại diện VDB chi nhánh khu vực Cần Thơ vẫn cho rằng, không hề hay biết việc Công ty TNHH Biofeed được cấp GCNQSDĐ mới, để rồi sau đó đi thế chấp cho ngân hàng khác. Đây là lỗi của công ty TNHH Biofeed, làm cho việc thu hồi nợ khó khăn. Sau khoảng 1 năm, đến giai đoạn kiểm tra nhắc nhở, ngân hàng mới biết việc này.

Vị đại diện VDB chi nhánh Khu vực Cần Thơ nói: “Nếu kiện thì phát sinh rất nhiều hệ lụy, ngân hàng cũng không thu được gì, chúng tôi không đạt mục đích. Ngân hàng chỉ muốn thu tiền về. Nhiều năm qua ngân hàng tích cực xử lý nợ, thu hồi vốn cho Nhà nước liên quan dự án này rất vất vả”.

Còn ông Phương cũng cho biết, VDB biết rõ ông đem đất dự án trại giống thủy sản chất lượng cao sang thế chấp tại NCB. Vì chính VDB yêu cầu ông Phương tìm ngân hàng thương mại hỗ trợ vốn vay cho dự án.

Theo luật sư Nguyễn Văn Đức, Phó trưởng Văn phòng Luật sư Vạn Lý, Đoàn Luật sư TP.Cần Thơ, về nguyên tắc trong trường hợp VDB chi nhánh Vĩnh Long và Công ty TNHH Biofeed có thưc hiện hợp đồng tín dụng, hợp đồng thế chấp thì phải đăng ký giao dịch đảm bảo. Nếu không thực hiện việc này là sai luật. Nếu doanh nghiệp dùng 1 tài sản thế chấp 2 ngân hàng thì đó là hành vi của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Một số cơ quan chức năng của tỉnh Vĩnh Long cũng không thể vô can trong vụ việc này.

Trước đó, tạp chí điện tử Một Thế Giới từng phản ánh, ông Trương Thanh Phương và công ty của mình cũng là chủ đầu tư dự án khu 4 - tuyến công nghiệp Cổ Chiên, 1 dự án treo hơn chục năm qua. Theo đó, từ năm 2004 UBND tỉnh Vĩnh Long ra quyết định thu hồi hơn 300.000 m² đất tại xã Thanh Đức (H.Long Hồ) và xã Mỹ An (H.Mang Thít).

Nhiều người dân có đất bị thu hồi không đồng ý với giá bồi hoàn vì quá thấp với hơn 40.000 đồng/m² thổ cư và hơn 30.000 đồng/m² đất nông nghiệp. Họ khiếu kiện suốt mười mấy năm qua. Phần đất thu hồi này sau đó được giao cho Công ty Biofeed 2 do ông Trương Thanh Phương làm Giám đốc để thực hiện quy hoạch khu 4 - tuyến công nghiệp Cổ Chiên.

Ông Phương sau khi nhận và thanh toán tiền thuê đất hơn 10 tỉ đồng cho nhà nước thì được cấp GCNQSDĐ mới. Ông đem tài sản này thế chấp để vay khoản tiền hơn 22 tỉ đồng. Sau đó dự án này khựng lại và “treo lơ lửng” cho đến bây giờ vì chủ đầu tư bị ngân hàng kiện, còn dân thì khiếu nại đòi nâng giá bồi thường.

Dân lãnh đủ khi doanh nghiệp thuê đất 10 tỉ đồng đem thế chấp vay hơn 22 tỉ

Phong Vân