Làm giả chứng nhận xuất xứ cho hơn 30 doanh nghiệp xuất 600 tỉ hàng hóa ra nước ngoài

Thông tin trên được ông Nguyễn Hùng Anh - Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu đưa ra tại buổi họp báo về hoạt động kiểm tra, điều tra phòng chống gian lận xuất xứ hàng Việt Nam xuất khẩu chiều 6.7.

Ông Nguyễn Hùng Anh cho biết kết quả điều tra 76 vụ việc thì phát hiện 24 vụ vi phạm về xuất xứ hàng xuất khẩu, phối hợp với Bộ Công an điều tra 1 vụ việc có dấu hiệu làm giả giấy chứng nhận xuất xứ. Cụ thể, doanh nghiệp này đã tự ý phát hành C/O (giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa) cho hơn 30 doanh nghiệp trên cả nước dù không được Bộ Công Thương, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cấp ủy quyền.

"Doanh nghiệp lợi dụng danh nghĩa là thành viên của VCCI, tự thiết kế mẫu C/O, cấp cho hơn 30 doanh nghiệp trên cả nước để xuất khẩu hàng hóa ra nước ngoài. Tổng trị giá hàng hóa xuất khẩu trên 600 tỉ đồng", ông Nguyễn Hùng Anh nói.

Dù không tiết lộ danh tính cụ thể của doanh nghiệp này nhưng ông Hùng Anh cho biết doanh nghiệp này có trụ sở ở TP.HCM và hoạt động từ năm 2018 đến nay.

Hiện Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra chống buôn lậu khẩn trương chủ động tiến hành làm rõ, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Cảnh sát điều tra (C03) - Bộ Công an thực hiện các hoạt động điều tra, làm rõ sai phạm của đối tượng để xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. Cùng với đó, rà soát, mở rộng điều tra để xử lý đối với các trường hợp tương tự.

Bộ Công Thương cần có văn bản hướng dẫn cụ thể về tự chứng nhận xuất Nghiên cứu, quy định cụ thể về phương pháp xác định xuất xứ, hành vi vi phạm tự chứng nhận xuất xứ để đảm bảo tính khả thi trong xử phạt và phòng ngừa gian lận.

Ví dụ như doanh nghiệp chỉ xin giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam cho một số lô hàng ban đầu và khi làm thủ tục hải quan khai báo hàng hóa có xuất xứ Việt Nam, sau đó không xin C/O nữa nhưng khi làm thủ tục hải quan vẫn khai báo hàng hóa xuất xứ Việt Nam, trên bao bì ghi Made in Viet nam, khi cơ quan Hải quan kiểm tra các lô hàng này phát hiện vi phạm về xuất xứ.

Tổng cục Hải quan cho biết tác động của cuộc chiến thương mại giữa các nước, đặc biệt là Mỹ - Trung Quốc dẫn đến sự chênh lệch lớn về mức thuế giữa hàng hóa xuất khẩu từ Trung Quốc với hàng hóa xuất khẩu từ Việt Nam sang các thị trường lớn, đặc biệt thị trường Mỹ.

Để trốn tránh hàng rào thuế quan và hàng rào kỹ thuật ở các thị trường, thời gian qua, xuất hiện nhiều vụ việc hàng Trung Quốc “đội lốt” Việt Nam để tìm đường xuất khẩu sang Mỹ. Trong số các ngành hàng của Trung Quốc bị áp thuế có nhiều ngành hàng Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ có kim ngạch tăng đột biến như: đồ điện tử, hàng may mặc, da giày, xe đạp, đồ gỗ nội thất, mặt hàng sắt thép, tấm pin năng lượng Mặt Trời...

Kết quả điều tra cho thấy một số phương thức gian lận phổ biến như doanh nghiệp đầu tư dây chuyền sản xuất sơ sài, thực hiện các công đoạn lắp ráp, chế biến giản đơn thuộc các công đoạn sản xuất giản đơn theo quy định.

Các doanh nghiệp giai đoạn đầu chưa hoàn thành giai đoạn đầu tư lắp ráp dây chuyền máy móc nhưng đã có sản phẩm xuất khẩu (doanh nghiệp thực hiện nhập khẩu dưới dạng bán thành phẩm về chỉ thực hiện lắp ráp giản đơn hoặc nhập khẩu dưới dạng sản phẩm hoàn chỉnh về chỉ thay đổi bao bì, nhãn mác). Một số doanh nghiệp có dây chuyền máy móc nhưng sản phẩm xuất khẩu không đủ điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn xuất xứ Việt Nam theo quy định của pháp luật.

Bài và ảnh: Tuyết Nhung