Ông Adam Sitkoff: Việt Nam và Mỹ cần có hiệp định thương mại tự do song phương

Nhân dịp kỷ niệm 25 năm quan hệ ngoại giao Việt - Mỹ và nhằm thúc đẩy mạnh mẽ dòng vốn đầu tư FDI giữa hai nước thời gian tới, phóng viên Một Thế Giới đã có cuộc trao đổi riêng với ông Adam Sitkoff - Giám đốc điều hành Phòng Thương mại Mỹ tại Việt Nam (Amcham) về vấn đề này.

- Nhân dịp Việt Nam và Mỹ kỷ niệm 25 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, là một doanh nhân làm việc lâu tại Việt Nam, ông đánh giá ra sao về kết quả mối quan hệ hai nước, đặc biệt là về kinh tế?

- Ông Adam Sitkoff: Sống và làm việc tại Việt Nam gần 20 năm, tôi nhận thấy cơ hội tuyệt vời và một tương lai tươi sáng ở đây. Năm nay, nền kinh tế Việt Nam trải qua nhiều thách thức sau đại dịch. Tương lai là không thể biết được, nhưng mọi người dân Việt Nam đã thực hiện xuất sắc nhiệm vụ chống dịch. Thành công này đang giúp Việt Nam phục hồi nền kinh tế nhanh chóng. Đặc biệt, phản ứng hiệu quả của Chính phủ Việt Nam đối với đại dịch sẽ là một điểm mạnh tiếp tục thúc đẩy vị thế Việt Nam như một thị trường hấp dẫn.

Quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Mỹ chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ. 25 năm qua đã có nhiều thay đổi lớn giữa mối quan hệ hai nước. Chính lòng tin của người dân hai nước đã xây dựng nên một mối quan hệ hữu nghị, bền chắc.

Một trong những điểm mạnh trong mối quan hệ giữa hai nước là bản chất đa diện. Về kinh tế, Mỹ là đối tác thương mại và nhà đầu tư quan trọng của Việt Nam. Về mặt chính trị, Việt Nam và Mỹ có cùng mối quan tâm, đó là hòa bình và ổn định ở Đông Á. Bên cạnh đó, mối quan tâm lớn hiện nay của cả hai nước chính là giảm thiểu tác động của đại dịch COVID-19 đang làm đảo lộn cuộc sống, tác động lớn đến việc làm của hàng triệu người và phá vỡ hệ thống thương mại toàn cầu mà cả hai quốc gia đang phụ thuộc.

Hai quốc gia hiện có một tình bạn bền chặt gắn bó và tôn trọng lẫn nhau trong nhiều lĩnh vực bao gồm an ninh khu vực, giáo dục, y tế toàn cầu, an ninh lương thực và năng lượng, ứng phó thảm họa và các lĩnh vực khác.

Mối liên kết văn hóa giữa hai nước cũng rất quan trọng. Mỹ có dân số Việt kiều lớn nhất. Người Mỹ gốc Việt đang đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển của Việt Nam. Các khoản đầu tư kinh doanh, kiều hối... đã đóng góp đáng kể vào sự tăng trưởng kinh tế Việt Nam.

Năm 1995, chỉ có 60.000 người Mỹ đến du lịch Việt Nam. Đến năm 2019, con số này là gần 700.000 lượt khách. Chúng tôi kỳ vọng sẽ đẩy mạnh tốc độ tăng trưởng khách du lịch Mỹ đến Việt Nam khi du lịch quốc tế bình thường hóa sau đại dịch.

- Dưới góc nhìn của người điều hành một tổ chức thương mại, ông đánh giá như thế nào về môi trường đầu tư của Việt Nam?

- Ông Adam Sitkoff: Thương mại là nền tảng của mối quan hệ song phương giữa hai nước và nhiều doanh nghiệp Mỹ đã đạt được kết quả ấn tượng khi đầu tư kinh doanh tại Việt Nam. Ngay sau khi nối lại quan hệ kinh tế, một nhóm nhỏ người Mỹ đã thành lập Amcham trong một cuộc họp đầu tiên diễn ra vào tháng 4.1994.

Có thể nói, các doanh nghiệp Mỹ đã đóng góp đáng kể vào sự tăng trưởng của nền kinh tế Việt Nam. Cụ thể, một số doanh nghiệp đã đầu tư hàng tỉ USD vào Việt Nam, tạo ra trực tiếp hàng chục nghìn công việc cho người lao động Việt Nam, đóng góp một phần đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu Việt Nam.

Hiện nay, các công ty và nhà đầu tư Mỹ hoạt động trong hầu hết lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam. Xuất khẩu của Mỹ sang Việt Nam đã tăng hơn 4 lần trong thập niên qua. Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, ngay cả trong đại dịch COVID-19.

Thời gian tới, chúng tôi kỳ vọng chính phủ hai nước có thể nỗ lực hướng tới hiệp định thương mại tự do song phương. Điều này sẽ cải thiện dòng đầu tư và thương mại, nâng cao chuỗi cung ứng và cải thiện điều kiện kinh doanh giúp khu vực kinh tế tư nhân phát triển bền vững tại Việt Nam.

Các nhà đầu tư Mỹ đều rất lạc quan về triển vọng kinh doanh tại Việt Nam. Chúng tôi mong muốn một môi trường kinh doanh theo hướng hiện đại, từ đó sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư trong tương lai và tạo ra nhiều việc làm với thu nhập cao cho người Việt Nam.

- Nếu thương mại là mảng sáng trong quan hệ kinh tế Việt - Mỹ thì đầu tư trực tiếp (FDI) của Mỹ tại Việt Nam vẫn còn khá khiêm tốn. Theo ông nguyên nhân là gì?

- Ông Adam Sitkoff: Đó chính là khung pháp lý còn hạn hẹp, chưa phù hợp với thông lệ quốc tế. Nhiều doanh nghiệp Mỹ vẫn lo lắng về những thay đổi trong chính sách đầu tư và quy định không phù hợp với thông lệ quốc tế của Việt Nam. Ngoài ra, thủ tục hành chính nặng nề của Việt Nam cũng khiến nhiều nhà đầu tư Mỹ chùn chân.

- Để thu hút được những dòng vốn đầu tư nước ngoài (FDI) thực sự có chất lượng tạo động lực cho phát triển bền vững, ông có khuyến nghị gì đối với Việt Nam?

- Ông Adam Sitkoff: Việt Nam cần kiểm soát việc “trải thảm đỏ” cho các dự án đầu tư yếu kém, không hiệu quả và đặc biệt cần xây dựng một khung pháp lý vững chắc.

Các nhà đầu tư Mỹ cũng nhận thấy hệ thống kiểm toán và thuế của Việt Nam còn nhiều điểm bất cập. Vì vậy, minh bạch trong lĩnh vực này không chỉ giúp Việt Nam thu hút thêm đầu tư nước ngoài, mà còn giúp Việt Nam nâng tầm cạnh tranh trên thị trường thế giới.

Bên cạnh đó, chúng tôi đề nghị Việt Nam cần cải tiến liên tục trong phát triển cơ sở hạ tầng, bảo vệ sở hữu trí tuệ, cải cách giáo dục, đảm bảo chính sách pháp luật và thuế và tăng cường tính minh bạch tại Việt Nam.

- Trong tương lai, ông kỳ vọng gì vào mối quan hệ giữa hai nước?

- Ông Adam Sitkoff: Quan hệ thương mại song phương Việt Nam - Mỹ chứng kiến sự tăng trưởng mạnh mẽ từ khi hai nước bình thường hóa quan hệ. 25 năm trước, kim ngạch thương mại hàng năm chỉ dừng ở mức 220 triệu USD, nay đã tăng lên hơn 60 tỉ USD.

Kết quả đó phải kể tới sự nỗ lực của người dân cả hai quốc gia, sẵn sàng bỏ qua quá khứ để xây dựng mối quan hệ vững mạnh như hiện nay. Những lợi ích kinh tế to lớn mà cả hai bên có được trong việc duy trì và mở rộng mối quan hệ khiến hai nước đều thấy có nhu cầu phát triển tầm nhìn tương lai cho mối quan hệ thương mại.

Tôi tin rằng, cộng đồng doanh nghiệp cả hai quốc gia đều muốn trở thành đối tác tin cậy trong việc phát triển tầm nhìn này để tăng cường quan hệ thương mại và đầu tư.

- Xin cảm ơn ông!

Tuyết Nhung (thực hiện)