Những điều ít ai biết về bia Bỉ, di sản văn hóa thế giới

Michael Jackson, một chuyên gia về bia từng nhận xét: “Không quốc gia nào (kể cả những nước có nhiều nhà máy bia hơn) lại có được sự đa dạng, cá tính, phong cách riêng và màu sắc bia như vậy. Cũng không có quốc gia nào lại trình bày bia đẹp như vậy. Các nhà máy bia Bỉ thường sử dụng các chai sâm-panh có nút lie và dây, và mỗi loại bia có một loại ly riêng, từ ly flute (thon và cao) đến ly snifter (thấp và bầu) và ly chalice (to và bầu).”

Bia Bỉ, di sản văn hóa Bỉ

Bia là một phần quan trọng của văn hóa Bỉ. Bỉ liên tục có các lễ hội bia, trung bình khoảng một tuần một lễ hội trong suốt năm. Các lễ hội này thường diễn ra vào ngày nghỉ cuối tuần và là nơi để các chuyên gia về bia và những người thích bia đến để thưởng thức nhiều loại bia Bỉ khác nhau. Đôi khi, lễ hội diễn ra trong nền nhạc do các ban nhạc trẻ của Bỉ biểu diễn, tiếng nhạc không quá ồn ào nhưng cũng đủ khiến bạn muốn nhún nhảy theo điệu nhạc. Người ta cũng tổ chức các chuyến tham quan các nhà máy bia ở gần đó. Lễ hội bia là cơ hội để những nhà sản xuất bia trong vùng chia sẻ niềm đam mê và sản phẩm của họ với mọi người.

Một ví dụ về một lễ hội bia được yêu thích là “Kỳ nghỉ cuối tuần dành cho Bia Bỉ”. Lễ hội được Hiệp hội Quốc gia các Nhà máy Bia của Bỉ tổ chức ở Brussels. Ngoài bia, sự kiện chính ở lễ hội là phong tước hiệp sĩ cho những người có nhiều đóng góp cho bia. Những người nhận vinh dự này có thể bao gồm cả những công ty xuất khẩu bia và các nhà báo. Vì thế, Bỉ không chỉ có các chuyên gia về bia, mà còn có các Hiệp sĩ Bia. Một ví dụ khác về lễ hội bia là Lễ hội Bia Zythos, được tổ chức ở Leuven. Lễ hội này tập trung vào kiến thức hơn là giải trí. Những người tham dự lễ hội có thể khám phá 100 gian hàng giới thiệu cả bia Bỉ và bia nhập khẩu. Trong lễ hội này, họ sẽ không chỉ thưởng thức nhiều loại bia, mà họ còn biết được nhiều điều về những loại bia mà họ đang uống.

Người Bỉ thích chia sẻ văn hóa và hiều biết của họ về bia Bỉ. Nếu được hỏi, bất kỳ một người Bỉ nào cho dù biết rất ít về bia cũng sẽ rủ rỉ vào tai bạn vô khối câu chuyện và thông tin về bia. Không có gì ngạc nhiên khi nhiều người Bỉ đã trở thành các chuyên gia về bia nếu bạn biết rằng Thánh Bia – Thánh Gambrinus, tình cờ được chôn cất ở Brussels ngay cạnh Nhà cho những người sản xuất bia.

Hơn nữa, không có bia Bỉ thì người Bỉ không những không có những đồ uống ngon ở các lễ hội âm nhạc hay các giải đấu bóng đá, mà người Bỉ cũng sẽ có ít cơ hội tổ chức các sự kiện này hơn.

Thực tế là tất cả các sự kiện này nhận được nhiều tài trợ của các công ty bia.

Ngoài ra, kiến thức cụ thể về quy trình làm bia được truyền miệng từ thế hệ này qua thế hệ khác hoặc trong các trường học về sản xuất bia. Nước Bỉ là nước đầu tiên mở một trường học về sản xuất bia. Hơn nữa, uống bia là một phần của cuộc sống hàng ngày không chỉ đối với người lớn mà đối với cả sinh viên và bia có mặt ở mọi lễ hội chẳng hạn các sự kiện thể thao và những ngày lễ đặc biệt. Bia Bỉ dần có mặt ở khắp mọi nơi ở nước Bỉ: trong các quán cà-phê, viện bảo tàng, và các nhà hàng cao cấp. Trong thực tế, ẩm thực cũng xoay quanh bia Bỉ và kết hợp một loại bia cụ thể với đồ ăn của bạn đã trở nên quan trọng như là lựa chọn đúng loại rượu vang. Cuối cùng, các sáng tạo nghệ thuật đã được sáng tác về bia và uống bia: các bài hát, đồ họa, trang trí.. và uống bia đúng cách được coi là một nghệ thuật.

Bia Bỉ rất đa dạng

Bia Bỉ xuất hiện lần đầu tiên vào thời kỳ Trung Cổ và chịu ảnh hưởng bởi văn hóa Pháp và Đức. Người Pháp đã mang tới phong cách sáng tạo bằng việc trộn mọi thành phần với nhau và người Đức đã chắt lọc để xác định được những thành phần quan trọng để làm ra bia chất lượng cao.

Sau đó, người Bỉ thừa kế lại trí tưởng tượng của người Pháp và Bỉ có hơn 2500 loại bia khác nhau và vượt các chuẩn mực làm bia chất lượng cao của Đức. Vì thế, không có gì khó hiểu khi cả thế giới đều yêu thích bia Bỉ bởi sự đa dạng và chất lượng cao.

Một số người nói rằng bia Bỉ thành công là nhờ ba yếu tố: địa lý, ảnh hưởng của Thiên chúa giáo và thuế.

Có hơn 2.500 loại bia Bỉ khác nhau

Cả một nền văn hóa về bia đã được phát triển từ một đất nước chỉ với diện tích 30,528 km2. Vì thế, hiểu biết về các loại bia Bỉ khác nhau là rất quan trọng để hiểu về bia Bỉ. Một số dòng bia chính phải kể đến là Golden Lagers; Lambic; Bia nâu; Bia đỏ; Bia trắng; Trappists; Abbey; Deus...nang những nét đặc trưng, hương vị khác nhau.

Tuy nhiên, theo thời gian, bia Bỉ không còn được phát triển như trước nhưng loại đồ uống ngon này vẫn thành công. Lý do của thành công đó là gì? Đó chính là mùi vị và sự độc đáo.

Bia Bỉ sẽ làm cho vị giác người thưởng thức thăng hoa. Bia Bỉ có nhiều lại mùi vị khác nhau bao gồm cả bia hoa quả, bia chua đến bia ngọt, và với hơn 2500 loại bia được sản xuất trong 120 nhà máy, gần như với mỗi loại mùi vị lại có một loại bia.

Tiếp theo là sự độc đáo của bia Bỉ. Có thể hiểu được điều này vì Bỉ là một đất nước với ba ngôn ngữ, vùng miền và văn hóa khác nhau. Và giống như trang phục phù hợp với tính cách mỗi người, mỗi loại bia Bỉ có một loại ly riêng. Không có hai loại bia Bỉ nào giống nhau.

Để khuếch trương cho bia Bỉ, các quán cà-phê truyền thống của Bỉ cũng bán bia Bỉ và mang lại không gian uống bia độc đáo ở khắp nước Bỉ.

Một dự án đã bắt đầu vào năm 1992 để tạo ra những quán cà-phê Bỉ ở nước ngoài và được coi như Đại sứ cho nền văn hóa và bia Bỉ. Người phụ trách dự án này, Luc Bastiaensen, đã từng nói “Bỉ có nhiều sản phẩm bia khác nhau và mỗi loại lại có ly riêng. Bia được phục vụ theo cách riêng, ở nhiệt độ thích hợp và với độ bọt đẹp mắt. Đó là nền văn hóa mà chúng tôi mong muốn giới thiệu với các nước trên thế giới…” Dự án đã mở quán cà-phê đầu tiên vào năm 1997 ở Hà Lan và ngày nay có khoảng 50 quán như vậy ở các nới trên thế giới. Mỗi quán cà-phê đã giữ tinh thần văn hóa Bỉ và mỗi quán có những cái tên độc đáo: Belle Vue ở Ukraine, Epoque và Oostende ở Australia…

Bỉ xuất khẩu 60% lượng bia sản xuất ra, trong khi đó vào những năm 1990, chỉ 20% bia Bỉ được xuất khẩu. Năm 2012, có tới 9 triệu hếc-tô lít bia được xuất khẩu sang các nước khác của Liên minh Châu Âu (chủ yếu sang Pháp, Đức và Hà Lan) và 2.6 triệu hếc-tô lít được xuất khẩu sang các nước khác, chủ yếu là Mỹ, Nhật Bản và Canada.

Năm 2014, một loại bia Bỉ (Tongerlo Blond) đã được chọn là loại bia ngon nhất thế giới và vào năm 2016, UNESCO đã công nhận bia Bỉ là di sản văn hóa thế giới.

Vậy điều gì tạo nên sự khác biệt cho bia Bỉ? Đơn giản là: mọi thứ.

Tại Việt Nam, lễ hội Bia Bỉ lần đầu được tổ chức ở Hà Nội vào năm 2014 từ ý tưởng của Đại sứ Bỉ. Tiếp đến, Lễ hội bia Bỉ lần thứ 5 sẽ được tổ chức tại TP.HCM vào ngày 24.11, lúc 15g chiều tại Saigon Outcast, 188/1 Thảo Điền Q.2 do Hiệp hội các doanh nghiệp Vương Quốc Bỉ - Luxembourg tại Việt Nam (Beluxcham) tổ chức. Thông tin về lễ hội bia bạn có thể tham khảo tại đây.

Nhật Hạ