Viêm gan: 'Bắt mạch' nguyên nhân để phòng, trị hiệu quả

Làm chết tế bào gan trên diện rộng

Viêm gan là một bệnh lý được đặc trưng bởi sự hiện diện của các tế bào gan bị viêm. Trong đó, các nguyên nhân có thể khiến tế bào gan bị viêm, tổn thương và chết trên diện rộng bao gồm: vi rút gây viêm gan (A, B, C…), vi khuẩn, ký sinh trùng, nấm, các hóa chất độc hại từ bia rượu, thực phẩm nhiễm độc, thuốc lá, môi trường ô nhiễm, thuốc điều trị bệnh và các yếu tố tự miễn.

Điều đáng nói là, viêm gan, cho dù do bất kỳ nguyên nhân nào, cuối cùng cũng sẽ dẫn đến tình trạng viêm và hoại tử tế bào gan. Cái chết của các tế bào gan có thể gây ra “hiệu ứng domino”, ảnh hưởng đến các tế bào gan khỏe mạnh xung quanh, làm lan rộng ngày một nhiều quá trình viêm và hoại tử tế bào gan. Và đây chính là “cơn lốc” càn quét, khiến gan bị tổn thương, hủy hoại không có điểm dừng.

Mắt xích quan trọng

Nhiều công trình nghiên cứu đăng trên Thư viện Y học Quốc gia Mỹ chỉ ra rằng, trong quá trình tế bào gan bị tổn thương, hoại tử và lan rộng, có một mắt xích quan trọng được xem là “thủ phạm” làm khởi phát và bùng nổ quá trình hư hại gan chính là sự hoạt động quá mức của tế bào Kupffer - một loại đại thực bào nằm ở xoang gan.

Các nhà khoa học nhận thấy, dưới sự tác động hàng ngày của các yếu tố độc hại từ hóa chất, bia rượu, vi khuẩn, virus, ký sinh trùng, nấm mốc…., tế bào Kupffer sẽ bị kích hoạt quá mức, làm sản sinh các chất gây viêm như TNF-α, TGF-β, Interleukin… Chính các chất gây viêm này sẽ gây tổn thương gan, tăng tình trạng tế bào gan bị viêm và hoại tử.

Qua thời gian, nếu không có giải pháp khắc phục kịp thời, tế bào Kupffer sẽ cứ liên tục “nổi loạn” và sản sinh nhiều các chất gây viêm, càng khiến tình trạng viêm ở gan tăng nặng, rồi trở nên mạn tính, dẫn đến xơ gan, thậm chí ung thư gan.

Bảo vệ tế bào gan, ngăn chặn và điều trị viêm gan

Từ việc xác định rõ bản chất và cơ chế gây viêm gan, y học hiện đại coi trọng một trong những giải pháp giúp chủ động bảo vệ các tế bào gan là kiểm soát tế bào Kupffer để tế bào này không sản sinh chất gây viêm làm hại gan, đồng thời tăng cường khả năng chống độc, khử độc cho gan. Đây được xem là giải pháp mới đột phá giúp bảo vệ gan từ ​​gốc.

Gần đây, ứng dụng thành tựu của ngành công nghệ sinh học phân tử, các nhà khoa học Mỹ phát hiện 2 tinh chất Wasabia và S. Marianum có khả năng kiểm soát hiệu quả tế bào Kupffer, nhờ đó giảm sản sinh các chất gây viêm, chủ động ngăn chặn và hạn chế từ gốc “hiệu ứng domino” khiến tế bào gan bị viêm, chết trên diện rộng.

Kết quả nghiên cứu của Hiệp hội Nghiên cứu bệnh Gan Hoa Kỳ (ASSLD) cho thấy, sử dụng kết hợp Wasabia và S. Marianum giúp kiểm soát tế bào Kupffer, chỉ sau 24 giờ làm giảm đến 50% các chất gây viêm TNF-α, TGF-β và Interleukin, cải thiện đáng kể tình trạng viêm và tổn thương các tế bào gan, hạn chế sự hình thành mô xơ gan. Đồng thời, Wasabia và S. Marianum cũng làm gia tăng 3 lần yếu tố bảo vệ cơ thể Nrf2 chỉ sau 6 giờ, thúc đẩy quá trình khử độc tại gan, tăng cường khả năng chống độc cho gan và tái tạo các tế bào gan bị viêm, bị hư hại.

Trong cuộc sống hiện đại rất khó tránh khỏi hoàn toàn các yếu đố độc hại. Do vậy, để giảm thiểu nguy cơ bị viêm gan, mỗi người còn cần chủ động chích ngừa vắc-xin viêm gan, thận trọng trong việc lựa chọn thực phẩm hàng ngày, tránh sử dụng nhiều rượu bia, thuốc lá, không lạm dụng bừa bãi các thuốc điều trị bệnh...

TS.BS Lê Thành Lý