Vì sao WHO đặt tên chủng coronavirus bùng phát từ Vũ Hán là SARS-CoV-2?

Theo Bộ Y tế, tên bệnh do chủng mới coronavirus này gây ra là bệnh vi rút corona (Covid-19), còn tên vi rút là vi rút corona 2 gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV-2).

Sở dĩ tên vi rút và tên bệnh khác nhau do vi rút và bệnh mà chúng gây ra thường có tên khác nhau. Ví dụ, HIV là vi rút gây ra bệnh AIDS; và chúng ta thường chỉ biết tên một bệnh, chẳng hạn như bệnh sởi mà không biết tên vi rút gây ra bệnh sởi là rubella.

Có một số quy trình và mục đích khác nhau để đặt tên cho vi rút và bệnh. Vi rút được đặt tên dựa trên cấu trúc gien của chúng để tạo điều kiện cho việc phát triển các test chẩn đoán, sản xuất vắc xin và thuốc chữa trị. Ủy ban quốc tế về phân loại vi rút - International Committee on Taxonomy of Viruses (ICTV) chịu trách nhiệm đặt tên cho các loại vi rút.

Việc đặt tên bệnh nhằm hỗ trợ việc trao đổi thông tin về phòng bệnh, sự lây lan, phương thức lây truyền, mức độ nghiêm trọng và việc điều trị. Với trách nhiệm chuẩn bị và ứng phó với các căn bệnh của nhân loại, WHO sẽ đặt tên chính thức cho các căn bệnh trong phân loại quốc tế bệnh tật (ICD).

Vào ngày 11.2.2020, Ủy ban quốc tế về phân loại vi rút - ICTV thông báo tên của loại vi rút mới (trước đây gọi là nCoV) là vi rút corona 2 gây ra hội chứng hô hấp cấp tính nặng (SARS-CoV-2). Tên này được chọn bởi đặc tính gien của vi rút này liên quan đến loại vi rút corona gây dịch bệnh SARS vào năm 2003. Tuy nhiên, 2 loại vi rút này là khác nhau.

Cũng trong thời điểm đó, WHO thông báo Covid-19 là tên của bệnh do vi rút corona mới gây ra, dựa theo các hướng dẫn trước đây cùng với Tổ chức Thú y thế giới (OIE) và Tổ chức Nông lương Liên Hợp Quốc (FAO). WHO và ICTV đã trao đổi với nhau về việc đặt tên cho vi rút corona mới và căn bệnh mà nó gây ra.

Tuy nhiên, thực tế hiện nay trên các phương tiện truyền thông vẫn chưa sử dụng tên vi rút SARS-CoV-2 gây ra dịch bệnh Covid-19. Bộ Y tế cho biết, ở góc độ của truyền thông nguy cơ, sử dụng tên SARS cho vi rút mới có thể gây ra những hệ lụy không lường trước được khi tạo ra nỗi sợ hãi không cần thiết cho một số bộ phận người dân, đặc biệt là ở châu Á, nơi chịu ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch SARS năm 2003.

Vì lý do đó cũng như những vấn đề liên quan, WHO đề cập đến việc sử dụng tên gọi của vi rút này là “vi rút gây bệnh Covid-19” hoặc “vi rút Covid-19” khi truyền thông đến công chúng. Tuy nhiên, cả hai cách gọi này không có ý định để thay thế tên chính thức của vi rút là SARS-CoV2 đã được thống nhất với ICTV.

Hồ Quang