Lo ngại hoạt động xây dựng phi pháp trên Biển Đông của Trung Quốc

Theo hình ảnh vệ tinh chủ yếu được chụp trong hai năm 2014 và 2015, tại cả hai quần đảo vào thời điểm đó có hơn 1.000 công trình, trong đó phần lớn nằm ở Hoàng Sa. Đến năm 2017, số công trình trên hai quần đảo đều gia tăng nhanh chóng (hơn 2.000). Tuy nhiên, phần lớn các công trình mới được xây tại Trường Sa, do Bắc Kinh thực hiện.

Dữ liệu Earthrise Media thu thập được cũng cho thấy những công trình mà Trung Quốc xây dựng có thể được sử dụng cho mục đích quân sự, chứ không phải chỉ cho mục đích dân sự như nước này tuyên bố.

Tại quần đảo Trường Sa, quá trình cải tạo phi pháp của Trung Quốc diễn ra trên cả 7 thực thể mà nước này ngang nhiên tuyên bố chủ quyền (trên thực tế thuộc chủ quyền Việt Nam), trong đó tập trung vào đá Subi, đá Chữ Thập và đá Vành Khăn.

Thoạt nhìn thì 3 thực thể này giống như những “thị trấn nhỏ” với sân tập thể thao, hệ thống đường sá và nhiều tòa nhà dân dụng lớn. Tuy nhiên khi phân tích kỹ có thể phát hiện cơ sở hạ tầng quân sự như trạm radar, khu vực chứa máy bay, bệ phóng tên lửa. Tàu hải quân cũng thường hiện diện tại đây.

Trong số này, Subi là “đảo nhân tạo” lớn nhất bị Trung Quốc cải tạo trái phép tại Trường Sa. Cơ sở hạ tầng của Subi, Chữ Thập và Vành Khăn có cơ sở hạ tầng khá tương đồng, bao gồm bệ phóng tên lửa, đường băng dài 3km, cơ sở chứa hàng hóa, trạm radar có thể theo dõi vệ tinh cũng như hoạt động liên lạc của nước ngoài. Một số chuyên gia nhận định đá Chữ Thập có thể được Bắc Kinh tập trung phát triển thành một trung tâm giám sát điện tử.

Hoạt động xây dựng trái phép tại Hoàng Sa không có quy mô lớn như tại Trường Sa, chủ yếu là nâng cấp cảng và căn cứ không quân. Đảo Phú Lâm là đối tượng cải tạo chính của Trung Quốc trong hơn 4 thập kỷ qua, được nước này sử dụng như trạm trinh sát phục vụ cho công tác bảo vệ cho các căn cứ quân sự tại Hải Nam.

Theo các chuyên gia, sau khi gần như đã hoàn tất việc xây dựng trái phép các công trình, Bắc Kinh sắp tới có thể triển khai chiến đấu cơ, tàu hải quân và vũ khí tầm xa để khống chế Biển Đông. Đây là điều khiến Mỹ cùng các nước trong khu vực lo ngại.

Cẩm Bình (theo Reuters)