Canada chỉ trích Trung Quốc 'tùy tiện', Bắc Kinh đáp trả gay gắt

Phát biểu trong cuộc họp báo bên ngoài biệt thự công vụ Rideau Cottage tại thủ đô Ottawa hôm 22.6, ông Trudeau cho biết, động thái giam công dân Canada của Trung Quốc là tùy tiện và không thể chấp nhận được. “Hành động này gây quan ngại sâu sắc, không chỉ với người Canada mà với mọi người trên thế giới, những người coi biện pháp này của Trung Quốc là nhằm phục vụ mục đích chính trị”, ông nói.

"Trong vài ngày đầu tiên sau khi hai công dân Canada bị giam giữ, các quan chức Trung Quốc đã nhấn mạnh mối liên hệ với vụ việc Canada bắt giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu. Rõ ràng ngay từ đầu rằng đây là một quyết định chính trị được đưa ra bởi chính phủ Trung Quốc", Thủ tướng Canada nhấn mạnh.

Trudeau cho biết chính phủ của ông tiếp tục hỗ trợ bảo đảm việc trả tự do hai công dân Canada, nhưng vẫn tiếp tục loại trừ một cuộc trao đổi tù nhân. "Không. Chúng tôi không xem xét điều đó", Thủ tướng nói với các phóng viên, đồng thời khẳng định Canada có một hệ thống tư pháp độc lập và mạnh mẽ.

Thủ tưởng Canada tuần trước nói rằng ông "thất vọng" khi công dân Canada bị truy tố tội danh gián điệp và kêu gọi Bắc Kinh chấm dứt "việc giam giữ tùy tiện". Trong khi đó, Phó thủ tướng Canada Chrystia Freeland cũng bày tỏ "nỗi đau và phẫn nộ" với hành động của Bắc Kinh.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 22.6 cũng lên tiếng ủng hộ các chỉ trích của Canada về quyết định truy tố công dân của Trung Quốc.

"Những cáo buộc này có động cơ chính trị và hoàn toàn không có căn cứ. Washington đứng ra kêu gọi Bắc Kinh kêu gọi trả tự do ngay lập tức và từ chối sử dụng những biện pháp giam giữ phi lý này để ép buộc Canada” ông Pompeo nói.

Về phần mình, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên cho hay cáo buộc gián điệp chống lại hai công dân Canada không liên quan đến việc Canada bắt giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu, đồng thời tuyên bố không có cái gọi là "giam giữ tùy tiện" ở Trung Quốc.

"Trung Quốc kêu gọi nhà lãnh đạo Canada tôn trọng tinh thần luật pháp, tôn trọng hệ thống tư pháp của Trung Quốc và ngừng đưa ra những bình luận vô trách nhiệm”, ông Triệu tuyên bố hôm 22.6.

Theo quan chức ngoại giao Trung Quốc, trường hợp của bà Mạnh là một sự cố chính trị nghiêm trọng và là một phần trong những nỗ lực của Mỹ nhằm đàn áp các doanh nghiệp công nghệ cao của Trung Quốc và Huawei và Canada đóng vai trò đồng phạm.

“Chúng tôi rất mong muốn Canada sửa chữa sai lầm của mình càng sớm càng tốt, ngay lập tức trả tự do cho bà Mạnh Vãn Châu và đảm bảo bà ấy trở về nhà an toàn”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết.

Canada và Trung Quốc đang bị khóa trong một cuộc tranh chấp thương mại và ngoại giao sau khi Ottawa bắt giữ bà giám đốc tài chính của Huawei, dẫn đến việc Bắc Kinh bắt hai công dân Canada với các cáo buộc liên quan đến đánh cắp bí mật quốc gia, và từ đó hạn chế xuất khẩu nông nghiệp của nước này sang Trung Quốc.

Trước đó, Đại sứ Trung Quốc tại Canada ông Cong Peiwu đã nói việc thả bà Mạnh là "điều kiện tiên quyết" để cải thiện quan hệ song phương. "Vụ việc này đã dẫn đến những khó khăn nghiêm trọng mà hai nước đang phải đối mặt hiện nay", đại sứ Cong nói. Tuy nhiên, cho đến nay Ottawa vẫn duy trì lập trường rằng sẽ không can thiệp vào quá trình tố tụng.

Hoàng Vũ (theo AFP, CBC)