Lộ diện ‘nhóm lợi ích’ của nhà Trump ở Philippines

Đây cũng là một hoạt động mà nhà Trump mang tiếng xung đột công tư, khi công ty của họ sử dụng một công ty luật do một quan chức cấp cao trong chính phủ Philippines điều hành.

Từ việc thuê dùng một quan chức nước ngoài, Tổng thống Mỹ Donald Trump tự khiến ông bị cáo buộc vô tình hay cố ý trả tiền cho một quan chức nước ngoài để kiếm lợi cho chuyện làm ăn riêng của ông và con gái Ivanka Trump.

Theo Guardian, lãnh đạo cơ quan quản lý quyền sở hữu trí tuệ Philippines có quyền cấp hoặc bác các "đơn xin" chứng nhận thương hiệu, thông qua nhiều quy định và luật do Bộ Công thương Philippines nắm quyền xem xét.

Việc điều tra cho thấy công ty luật ở Manila làm đại diện cho cô Ivanka Trump trên 3 "đơn xin" chứng nhận thương hiệu, cho cửa hàng thời trang - phụ kiện dành cho phụ nữ ở Philippines kể từ khi ông Trump nhậm chức tổng thống Mỹ hồi tháng 1.2017. Cả 3 đơn này đang được xét.

Đối tác của nhà ông Trump là ai ?

Ông Trump thuê công ty luật Carag Jamora Somera & Villareal ở khu thương mại sầm uất Makati ở thủ đô Manila của Philippines.

Elpidio C Jamora là 1 trong 4 đối tác của công ty luật này. Jamora còn là chủ tịch Tập đoàn xây dựng quốc gia Philippines (PNCC) thuộc nhà nước, theo trang web của tập đoàn và lý lịch trích ngang của ông ta.

Theo báo chí địa phương, Jamora từng thề trung thành với cựu Tổng thống Benigno Aquino III, còn PNCC do Bộ Công thương Philippines có nhiều cổ phiếu nắm quyền sở hữu và điều hành từ năm 2004.

Theo tờ báo Anh, luật sư Jamora đại diện đăng ký thương hiệu cho cả công ty Trump Organization và cho thương hiệu riêng của Ivanka Trump, con gái Tổng thống Mỹ.

Nhưng ông ta nói không làm việc trực tiếp trong vụ làm "đơn xin" chứng nhận thương hiệu cho nhà Trump.

Jamora nói với báo Guardian: ông ta không có xung đột công tư giữa vai trò công chức với vai trò tư nhân, vì PNCC không có làm ăn với công ty Trump Organization. Ông nói thêm PNCC hiện nay chú trọng xây cầu đường thu phí.

Một nhà sáng lập công ty khác, Carlo A Carag cũng từng là cán bộ Bộ Tài chính Philippines, thi thoảng nắm quyền khi Bộ trưởng Bộ này đi công tác.

Theo Guardian, ông Trump sử dụng công ty luật Carag Jamora Somera & Villareal từ ít nhất năm 2007.

Ông Trump đang mở một tòa nhà chọc trời ở Manila. Dự án này do nhà thầu Jose EB Antonio người Philippines xây. Ông ta cũng được cử làm đặc sứ thương mại ở Washington hồi năm ngoái, có nghĩa gia đình tổng thống Mỹ và một quan chức do chính phủ Philippines chỉ định là đối tác làm ăn. Đây là "nhóm lợi ích", theo Guardian.

Ivanka Trump là "gương mặt" để quảng bá cho tòa nhà chọc trời, dù các poster ảnh của cô đã được dẹp bỏ.

Nhà thầu Bất động sản Thế kỷ nói họ không làm ăn trực tiếp với PNCC. Khi được hỏi dự án này có được ưu ái từ khi ông Trump nhậm chức hay không, người phát ngôn nói hơn 94 % đơn vị đã được bán trong một năm trước khi ông Trump làm tổng thống Mỹ.

Công ty Ivanka Trump Marks LLC của ái nữ nhà Trump cũng bị "soi", sau khi công ty được cấp 7 thương hiệu ở Trung Quốc kể từ khi cha cô nắm quyền lực ở Nhà Trắng. Vào ngày ông Trump gặp Chủ tịch Tập Cận Bình hồi tháng 4, có 3 giấy phép được cấp.

Dù không điều hành công ty, Ivanka Trump vẫn là chủ của công ty. Ivanka Trump đã chuyển chuyện làm ăn cho một quỹ đầu tư do người trong nhà điều hành. Nhưng việc cô vẫn là chủ một doanh nghiệp mang tên cô, Ivanka Trump cũng khó tách bạch khỏi vai trò công chức (trợ lý không lương của tổng thống Mỹ) với vai trò nhà kinh doanh.

Hồi tháng 5, gia đình chồng của Ivanka Trump (Jared Kushner, con rể kiêm cố vấn cấp cao của cha vợ ở Nhà Trắng) cũng tổ chức các sự kiện ở Trung Quốc nhằm thu hút các nhà đầu tư giàu có vào mảng xây nhà hạng sang ở Mỹ, đổi lại là họ được cấp thẻ xanh để hưởng quyền thường trú dài hạn ở Mỹ.

Cử tọa đã được kêu gọi nếu họ đầu tư ít nhất nửa triệu USD cho một dự án, thì họ có thể trở thành người thường trú trong chương trình “đổ tiền lấy thẻ xanh” mà ở Trung Quốc gọi là “visa vàng”.

Nguy cơ Tổng thống Mỹ bị Philippines làm khó

Tờ Guardian không tìm được chứng cứ nào cho thấy ông Trump và con gái được ưu ái trong việc xin cấp chứng nhận thương hiệu hoặc xây dựng nhà ở.

Nhưng mối quan hệ giữa chính phủ Philippines và chuyện làm ăn của ông Trump khiến có nghi ngờ khả năng tách bạch vai trò nhà thầu khỏi chức tổng thống.

Chuyện làm ăn riêng của nhà Trump đang là một vấn đề chưa có tiền lệ cho chính sách đối ngoại của Mỹ. Các đời tổng thống Mỹ trước đây đều tìm cách tránh bị mang tiếng xung đột công tư bằng việc chuyển hết tài sản trước khi nhậm chức, nhưng Tổng thống Trump thì không làm thế.

Các nhà đạo đức đã khuyến cáo công ty Trump Organization (Tổng thống Mỹ vẫn là chủ tịch, dù đã chuyển giao quyền kiểm soát cho các con trai của ông) là hướng để các chính phủ nước ngoài tìm cách gây ảnh hưởng với ông Trump.

Ví dụ: Chính phủ Philippines có thể tính chuyện giữ hoặc bác những thương hiệu để buộc Tổng thống Mỹ phải có những nhượng bộ.

Điều này gây ra “những thắc mắc về xung đột quyền lợi nghiêm trọng”, theo Jordan Libowitz thuộc tổ chức vận động sự minh bạch Công dân vì trách nhiệm và đạo đức (ở Washington).

Libowitz nói: “Nếu Ivanka được cấp phép vì có vai trò trợ lý Tổng thống Mỹ hoặc vì có quan hệ cha con với Tổng thống thì nó trở thành một vấn đề rất nghiêm trọng. Luật được lập để ngăn người ta tư lợi từ vị trí chính thức của họ”.

Ông còn nói dù quan hệ giữa ông Trump với luật sư Zamora chưa là chứng cứ “bốc khói súng”, nhưng là “cờ báo động đỏ”.

Nhà Trắng từ chối bình luận với tờ Guardian, còn Alan Garten, phó chủ tịch phụ trách mảng pháp lý của công ty Trump Organization nói: Chưa bao giờ biết có chuyện làm ăn với công ty luật ở Manila.

Vĩnh Thụy (theo Guardian)