Trung Quốc 'đau đầu' vì ông Donald Trump và Kim Jong-un

Suốt nhiều tháng qua, vị tổng tư lệnh quân đội Mỹ nhiều lần viết trên Twitter rằng đã cố gắng thuyết phục Trung Quốc cùng chống lại ông Kim Jong-un.

Ngày 5.8, sau khi Trung Quốc ủng hộ nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ tăng cường trừng phạt Triều Tiên, ông Trump đã khoe với 35 triệu người đọc Twitter của ông: “Nghị quyết của LHQ là sự trừng phạt kinh tế lớn nhất giáng xuống Triều Tiên. Triều Tiên mất đi 1 tỉ USD”.

Nhưng chưa đầy 72 giờ sau, vị tổng thống không kiên định dường như từ bỏ sự ủng hộ của Bắc Kinh, khi ông nói chuyện với các nhà báo ở CLB chơi golf của ông ở bang New Jersey: “Tốt nhất Triều Tiên chớ dọa nạt Mỹ, nếu không họ sẽ gặp phải cơn lửa thịnh nộ mà thế giới chưa bao giờ chứng kiến”.

Ông Trump tự gây phức tạp cho nỗ lực nhờ Trung Quốc giúp đỡ

Bình luận của ông Trump chắc chắn khiến lãnh đạo Trung Quốc khó chịu vì việc Bắc Kinh ủng hộ nghị quyết trừng phạt Triều Tiên do Mỹ soạn thảo đã là một sự nhượng bộ lớn.

John Delury, một chuyên gia về Trung Quốc và Triều Tiên ở Đại học Yonsei (Hàn Quốc) nói Bình Nhưỡng sẽ rất thích tuyên bố của ông Trump, vì nó càng củng cố tuyên bố của Triều Tiên là bị Mỹ bao vây. Delury nói: “Ông Trump sau vòng chạy chiến thắng, nay đã đưa ra lời đả kích và càng làm căng thẳng tình hình... Mỹ không chơi tốt với Bắc Kinh”.

Ông còn nói những lời lẽ hung hăng của ông Trump sẽ gây phức tạp cho việc ông cố gắng kéo Trung Quốc đứng chung với Mỹ: “Điều ông ấy làm là dọa chiến tranh nếu Triều Tiên tiếp tục đe dọa Mỹ. Đó không phải là nước cờ hay nếu bạn muốn kéo Trung Quốc về phe mình, vì lời lẽ đó càng củng cố quan điểm của Triều Tiên rằng do Mỹ dọa nạt mà họ cần có vũ khí hạt nhân để đánh chặn. Từ quan điểm của Bắc Kinh, ông Trump mới chính là người làm leo thang khủng hoảng”.

“Lời lẽ khiêu khích” của ông Trump

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã ra một tuyên bố ngắn, kêu gọi “tất cả các bên tránh bất kỳ lời nói, hành động có thể làm tình hình căng thẳng” và “nay cần những nỗ lực lớn hơn” để giải quyết tình hình.

Cố vấn chính sách đối ngoại Ân Hoằng của chính phủ Trung Quốc nói rằng những lời lẽ “đe dọa” của ông Trump cũng chĩa vào Trung Quốc và khiến Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thất vọng lớn sau khi ông đã nỗ lực giúp đỡ ông Trump.

Vị chuyên gia quan hệ đối ngoại của Đại học Nhân dân Bắc Kinh nói thêm: “Ngôn từ của ông Trump rất khiêu khích, 30% là nghiêm túc, 70% là lên gân. Nhưng Kim Jong-un là một tay hoang tưởng nên kiểu ăn nói và sự dọa nạt sẽ có vài hậu quả đáng tiếc, theo nghĩa kích hoạt một hành động phủ đầu ngoài mong muốn”.

Ông Ân Hoằng còn nói ông Tập Cận Bình đã nỗ lực hợp tác, ví dụ như việc ủng hộ nghị quyết trừng phạt Triều Tiên. Bắc Kinh đã hy vọng sự nhượng bộ này có thể giúp hạ nhiệt tình hình căng thẳng. “Nhưng tuyên bố của ông Trump hoàn toàn theo hướng ngược lại”, ông Ân Hoằng nói và kêu gọi Bắc Kinh thách thức Nhà Trắng.

“Sức ép của Trung Quốc chỉ nhắm trực tiếp vào Triều Tiên. Chúng tôi nên cân bằng lại và tạo thêm sức ép với Mỹ, vì mối nguy hiểm đến từ cả Mỹ lẫn Triều Tiên. Nếu xảy ra chiến tranh thì sẽ có tác động tiêu cực rất lớn”, ông Ân Hoằng nói thêm.

Kim Jong-un "chơi với lửa"

Dù vậy, nhà phân tích Trần Sĩ Hà, chuyên gia về Triều Tiên ở Đại học Nhân dân Bắc Kinh, nói rằng sự khó chịu của Bắc Kinh cũng nhắm thẳng tới Bình Nhưỡng.

Ông nói có thể hiểu sự phẫn nộ của ông Trump đối với hành vi "không thể chấp nhận được của ông Kim Jong-un". Ông còn nói lẽ ra Trung Quốc phải bực tức những hành động khiêu khích “phi lý, thiếu khôn ngoan” của Triều Tiên.

Ông Trần Sĩ Hà cảnh báo: “Chơi với lửa cùng một cường quốc có thể khiến bạn bị bỏng nặng. Ông Trump đã phát đi thông điệp nặng ký rằng Mỹ sẵn sàng dùng vũ lực. Ông Trump có nhiều tướng lĩnh ảnh hưởng vây quanh... nên nếu Mỹ dùng vũ lực, ông ấy đã có sẵn một nhóm người từng kinh qua chiến tranh”.

Ông Trần Sĩ Hà nói Trung Quốc cần tăng cường thúc đẩy một giải pháp ngoại giao, đồng thời thúc ép Bình Nhưỡng: “Tôi đoan chắc chuyện mềm mỏng với Triều Tiên đã thất bại”.

Vĩnh Thụy (theo Guardian)