Muốn lấy lòng ông Trump, Ukraine hủy cuộc điều tra nghi án rửa tiền

Theo báo New York Times ngày 2.5 (giờ Mỹ) Công tố viên đặc biệt Robert Muller đang chỉ huy Cục Điều tra liên bang (FBI) điều tra nghi án Nga can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, cùng nghi án nhóm tranh cử của Tổng thống Donald Trump thông đồng với quan chức Nga.

Trong nhóm đối tượng bị điều tra có hai cựu trưởng-phó ban tranh cử, là các ông Paul Manafort và Rick Gates. Ngày 20.10.2017, hai ông bị cáo buộc âm mưu lừa chính quyền Mỹ, bằng cách “rửa” 12 triệu USD là tiền công họ vận động hành lang cho chính quyền cựu Tổng thống Ukraine thân Nga Viktor Yanukovych.

Ông Manafort không nhận tội "rửa tiền" - Ảnh: AP

Chính phủ Ukraine ra lệnh điều tra rồi lại chỉ đạo ngưng

Ủy ban Phòng chống tham nhũng Ukraine cũng điều tra nghi án ông Yanukovych đã chuyển tiền cho ông Manafort và các công ty luật Skadden, Arps, Slate, Meagher & Flom (trụ sở ở New York, Mỹ).

Nhiều nhà hoạt động chống tham nhũng và nhà báo Ukraine nói ông Yanukovych đã chiếm đoạt tiền dân đóng thuế để trả công cho ông Manafort, vị cố vấn Mỹ lâu năm giúp ông Yanukovych xây dựng hình ảnh “nhà lãnh đạo vì dân” nên ông trúng cử Tổng thống Ukraine năm 2010.

Đến năm 2014, phong trào Euromaidan lật đổ chính phủ, ông Yanukovych chạy qua Nga và đang phải sống lưu vong.

Ông Yanukovych khi còn là Tổng thống Ukraine - Ảnh: New York Times

Sau khi ông Petro Poroshenko làm Tổng thống Ukraine, chính phủ mới chỉ định một Kiểm sát viên đặc biệt để điều tra chính phủ Yanukovych tham nhũng.

Cuối năm 2017, Kiểm sát viên đặc biệt Serhiy Horbatyuk đã mở 3.000 vụ điều tra, gồm có 4 cuộc điều tra liên quan đến hoạt động của ông Manafort cho ông Yanukovych và đảng chính trị của vị tổng thống bị dân truất phế.

Nhưng theo Times, đầu tháng 4.2018, Kiểm sát viên đặc biệt Horbatyuk nhận được lệnh ngưng cuộc điều tra 4 vụ liên quan đến ông Manafort. Văn phòng của ông Horbatyuk ra tuyên bố cho biết vụ án “rửa tiền” ở Ukraine vẫn tiếp tục, nhưng ông sẽ không thể ra trát triệu tập ra tòa để tìm thêm chứng cứ hoặc thẩm vấn các nhân chứng.

Ông Horbatyuk trả lời phỏng vấn của Times: “Chúng tôi không còn quyền tiếp tục cuộc điều tra của chúng tôi”.

Hai tháng trước đó, ông Horbatyuk từng liên hệ với văn phòng của ông Muller, đề nghị hợp tác chia sẻ tang chứng và đầu mối. Ông Horbatyuk cho biết hồi tháng 1.2018, ông có gửi thư nhưng không được văn phòng ông Muller hồi âm và nay đề nghị của ông trở thành vô hiệu vì ông mất quyền điều tra.

Sợ ông Trump mất lòng

Theo Times, vì các quan chức Ukraine sợ xúc phạm Tổng thống Trump, người đã luôn phủ nhận không có chuyện thông đồng giữa nhóm tranh cử với người Nga, nên Ukraine tuyên hủy điều tra 4 vụ liên quan ông Manafort.

Ngày 30.4, Bộ Ngoại giao Mỹ xác nhận tuần qua đã chuyển cho Ukraine 210 quả tên lửa Mũi Lao cùng 35 dàn phóng và Tổng thống Poroshenko đích thân cảm ơn ông Trump đã có “một quyết định công bằng trong việc ủng hộ Ukraine bảo vệ nền dân chủ và sự tự do”.

Thương vụ này được xem là một thắng lợi chính trị cho ông Poroshenko, chỉ ra việc Mỹ ủng hộ Kiev trong cuộc chiến chống quân ly khai thân Nga ở Đông Ukraine. Hằng năm chính phủ Ukraine còn được Mỹ viện trợ 600 triệu USD.

Vẫn theo Times vốn luôn "bươi móc" ông Trump, vài nghị sĩ Ukraine nói 4 vụ điều tra liên quan ông Manafort quá nhạy cảm đối với một chính phủ dựa mạnh vào nguồn viện trợ tài chính và vũ khí Mỹ, trong khi ông Trump không ưa cuộc điều tra của Công tố viên Muller.

Cựu Viện phó Viện Kiểm sát Ukraine, ông David Sakvarelidze hiện về phe đối lập, nói ông không tin Kiểm sát viên đặc biệt Horbatyuk có liên lạc với ai ở Mỹ, về quyết định ngưng điều tra của Ukraine.

Ông Sakvarelidze nói các chính khách Ukraine đã tự kết luận: “Bất kỳ sự hỗ trợ nào trong việc truy tố ông Manafort sẽ có thể đem đến cơn phẫn nộ của ông Trump”.

Ông còn nói: “Hãy thử tưởng tượng, Trump sẽ viết Twitter rằng “Mỹ sẽ không ủng hộ bất kỳ nhà lãnh đạo tham nhũng hậu Liên Xô nào, kể cả ở Ukraine”.

Nghị sĩ Volodymyr Ariev là một đồng minh của Tổng thống Poroshenko, thừa nhận ý đồ của Kiev là đẩy cuộc điều tra những hoạt động của Manafort vào “một cái hộp dài hạn”. Ông nói: “Bằng mọi cách có thể, chúng tôi sẽ tránh làm các quan chức cấp cao Mỹ khó chịu. Chúng tôi không nên lãng phí quan hệ với chính quyền Mỹ”.

Hồi hè 2017, nghị sĩ Andrey L.Derkach cũng phàn nàn cơ quan bảo vệ pháp luật Ukraine “xì” cho báo giới thông tin điều tra những vụ làm ăn của ông Manafort. Ông nói hành động này có thể gây hại cho mối viện trợ từ Mỹ cho Ukraine.

Trả lời phỏng vấn của Times, ông Derkach công khai phản đối Ukraine giữ bất kỳ vai trò nào trong cuộc điều tra của Công tố viên đặc biệt Muller và nói Ukraine sẽ bị nguy hiểm nghiêm trọng, nếu giúp điều ông gọi là “cuộc điều tra bị chính trị hóa” ở Mỹ.

Trung Trực (theo New York Times)