Nơi tập kết lính đánh thuê từ Nga bị thương ở các cuộc chiến ít người biết

Hãng tin Anh cho biết bệnh viện chữa trị lính đánh thuê Nga bị thương có chủ là công ty bảo hiểm AO Sogaz, và tên chính thức của bệnh viện là Trung tâm Y tế Quốc tế Sogaz. Trung tâm này mở cửa từ năm 2010, là một trong nhiều cơ sở y tế tư nhân mà Sofaz xây khắp Nga, theo trang web của công ty.

Trung tâm Y tế quốc tế Sogaz ở St Petersburg - Ảnh: Reuters

Các tay súng đánh thuê được chữa trị miễn phí

Các tay lính đánh thuê được Tập đoàn Wagner tuyển dụng. Đây là một tổ chức quân sự tư nhân Nga, với đa số thành viên là cựu quân nhân. Wagner được đặt theo chiến danh của một cựu sĩ quan tình báo quân đội Nga, đã tham gia nhiều cuộc chiến sau khi Liên Xô sụp đổ năm 1991. Người lập Tập đoàn Wagner là Dmitry Utkin.

Trong cuộc điều tra hồi cuối tháng 10.2019, Reuters đã gặp Alexander Kuznetsov, người từng đến Libya chiến đấu và bị thương và được chữa trị ở bệnh viện. Tay lính nói người Nga đến Libya để “chống khủng bố quốc tế nhằm bảo vệ quyền lợi của Moscow”.

Một cựu tay súng Wagner cùng một chiến hữu khi được xem ảnh Kuznetsov đã xác nhận: ông ta là chỉ huy một đơn vị chiến đấu của Wagner, bị thương ở Libya. Kuznetsov xác nhận là một chỉ huy quân sự tư nhân, nhưng không nói tổ chức nào. Khi được hỏi ai trang trải chi phí chữa trị cho mình, ông ta nói không biết.

Bệnh viện Sogaz cung cấp dịch vụ cho các tay súng Wagner từ chí ít năm 2016, theo một cựu tay súng từng được chữa trị ở đây, sau khi bị thương ở Syria. Người này nói anh ta cùng 5, 6 chiến hữu đã được chữa trị ở bệnh viện này. Một bà mẹ cũng cho biết con trai bà bị thương ở Syria, được chữa trị tại đây. Trong cả hai trường hợp, các tay súng hưởng dịch vụ chữa trị - chăm sóc miễn phí. Bà mẹ và tay súng không biết ai trang trải các chi phí cho họ. Bà mẹ nói khoản chi phí cho con bà lên tới 10.000 USD, theo như hồ sơ y tế mà bà đã đọc.

Reuters không được xem các tài liệu này và không thể xác minh thông tin của bà. Còn theo một dữ liệu chính phủ về các hợp đồng với chính phủ, công ty Sogaz cung cấp bảo hiểm nhân thọ và bảo hiểm y tế cho quân chính qui Nga và thành viên Vệ binh Quốc gia Nga.

Biển báo bệnh viện Sogaz - Ảnh: Reuters

Bệnh viện Sogaz có quan hệ thế nào với Tổng thống Putin?

Reuters và các hãng tin khác từng đưa tin có những nhà thầu quân sự Nga bí mật chiến đấu để hỗ trợ quân chính qui Nga ở Ukraine và Syria. Và trước đây từng có những cuộc chữa trị (không được báo cáo) cho các người lính đánh thuê bị thương khi chiến đấu ở nước ngoài, gồm ở Libya và Syria, đều cho thấy họ có sự ủng hộ gián tiếp của tầng lớp lãnh đạo cấp cao ở Nga.

Dù vậy, Điện Kremlin phủ nhận rằng không có lính đánh thuê chiến đấu ở nước ngoài, nói các tay súng ở Ukraine và Libya là quân tình nguyện. Tổng thống Putin nói có các nhà thầu quân sự Nga ở Syria, nhưng họ chỉ cung cấp an ninh và không liên quan quân đội hoặc chính phủ Nga. Ông cũng nói họ có quyền làm việc ở bất kỳ nước nào, miễn là không vi phạm luật pháp Nga khi tham gia chiến đấu.

Lính đánh thuê của Wagner cũng được cử đến Libya để hỗ trợ lực lượng vũ trang có sự chỉ huy của Khalifa Haftar, người chống lại chính phủ Libya được quốc tế công nhận. Tại cuộc họp báo hàng năm hôm 19.12.2019, khi được hỏi về sự hiện diện của lính đánh thuê Nga ở Libya, ông Putin đáp: “Quí vị tin những gì giới truyền thông phương Tây tung ra à? Quí vị tin mọi điều sao?”, và ông cho biết Nga tiếp xúc với cả Khalifar Hagtar lẫn ông Fayez al-Serraj, Thủ tướng Lybia được quốc tế công nhận.

Theo Reuters, tổng giám đốc bệnh viện Soga là Vladislav Baranov, mà khi liên lạc qua điện thoại, ông Baranov nói: “Quên chuyện bệnh viện của chúng tôi đi, đó là lời khuyên của tôi”. Khi trả lời các câu hỏi được viết, ông nói: “Tôi không muốn tiếp xúc với quí vị”.

Hãng tin cho biết ông Baranov có quan hệ làm ăn với Maria, tức con gái lớn của ông Putin. Maria là đồng sáng lập và có chân trong hội đồng quản trị một doanh nghiệp khác mà ông Baranov cũng là giám đốc. Đó là công ty y tế AO Nomeko, theo cơ sở dữ liệu SPARK và trang web của công ty. Nomeko đăng ký bệnh viện Sogaz là một trong các đối tác nhưng không cung cấp chi tiết.

Reuters cho biết Maria từng theo đuổi sự nghiệp y sinh (chuyên về hệ thống nội tiết) và sử dụng tên họ của chồng là Faassen. Nay Maria sử dụng tên họ là Vorontsova, như đã dùng khi cô đăng các bài nghiên cứu trên trang web của một cơ quan nghiên cứu y tế là nơi cô làm việc. Maria không công khai xác nhận cô là con gái của ông Putin, và nhà lãnh đạo Nga ít khi tiết lộ về cuộc sống của gia đình ông.

Maria, con gái ông Putin, theo nghiệp y sinh - Ảnh : New Times

Theo giới truyền thông Nga, phó tổng giám đốc bệnh viện Sogaz là Mikhail Putin, con trai của một trong những người anh em họ của ông Putin. Điện Kremlin xác nhận Mikhail là một người họ hàng xa của Tổng thống Nga.

Theo hồ sơ chính thức của công ty Sogaz, con trai của một người họ hàng khác của ông Putin là Mikhail Shelomov, chủ 12% cổ phần Sogaz thông qua một công ty có tên Chấp Thuận (Accept). Và Yuri Kovalchuk (ông Putin thường gọi là bạn của ông) cùng vợ làm chủ một nửa công ty nọ đang kiểm soát 32,3% cổ phần Sogaz thông qua một công ty khác có tên OOO Akvila.

Vẫn theo hồ sơ chính thức, ông Alexei Miller làm chủ tịch hội đồng quản trị Sogaz. Ông hiện là tổng giám đốc công ty khí đốt Gazprom và từng là thị trưởng St Petersburg vào những năm 1990, tức trước khi ông Putin làm Tổng thống Nga.

Những nhân vật và công ty nêu trên đều từ chối trả lời, khi Reuters đề nghị họ bình luận việc bệnh viện Sogaz chữa trị lính đánh thuê bị thương khi chiến đấu ở nước ngoài.

Reuters xác nhận họ không có chứng cứ sự liên quan của cô Maria trong việc chữa trị những tay lính đánh thuê bị thương. Sogaz và con gái ông Putin từ chối bình luận, trong khi người phát ngôn Dmitry Peskov của Điện Kremlin nói: “Chúng tôi không có thông tin nào về điều này”. Theo luật Nga, tất cả các cơ sở y tế đều phải báo cáo những trường hợp bị thương khi chiến đấu cho cảnh sát biết, và luật cũng cấm công dân Nga làm lính đánh thuê tham gia những cuộc xung đột vũ trang.

Sở cảnh sát St. Petersburg từ chối bình luận về thông tin bệnh viện Sogaz chữa trị lính đánh thuê bị thương ở nước ngoài.

Mỹ Trinh (theo Reuters)