Quyết định chấp nhận rủi ro và hành vi mạo hiểm mang tính di truyền

Theo kết quả nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nature Genetics, nhóm khoa học quốc tế ở Đại học California, Mỹ, đã phân tích bộ gien của trên 1 triệu người và so sánh dữ liệu này với thông tin về thái độ của những người này trong việc chấp nhận rủi ro và khuynh hướng họ thực hiện những hành vi mạo hiểm. Kết quả là các nhà khoa học đã xác định được 124 biến thể di truyền liên quan đến khả năng chịu rủi ro nằm ở 99 vùng riêng biệt của bộ gien.

Những người có những đột biến di truyền này có nhiều khả năng thực hiện những hành vi mang tính thách đố. Khi đi xe, họ thường hay vượt quá tốc độ cho phép, không kiềm chế trong các trường hợp liên quan đến rượu, thuốc lá và các loại thuốc gây nghiện, có thể đầu tư tiền bạc vào các phi vụ đáng ngờ và sẵn sàng quan hệ tình dục không an toàn. Đồng thời, các nhà khoa học cũng phát hiện thấy có một cơ sở di truyền duy nhất cho thiên hướng mạo hiểm, hội chứng tăng động, rối loạn lưỡng cực và tâm thần phân liệt.

Việc thích phiêu lưu mạo hiểm không hề liên quan gì đến hệ thống khen thườngtrong não bộ (với sự sản sinh dopamine và serotonin - "hormone khoái cảm"). Trên thực tế, glutamate và gamma-aminobutyric (GABA) đóng vai trò chính ở đây. Cả hai chất này là chất điều hòa hoạt động não quan trọng nhất ở người và động vật.

Glutamate cung cấp sự tương tác giữa các tế bào thần kinh và GABA đóng vai trò phong tỏa các tế bào thần kinh. Bản thân các gien liên quan đến hành vi mạo hiểm đều đặc biệt gia tăng hoạt tính trong các khu vực não liên quan đến quá trình đưa ra quyết định.

Các nhà khoa học tin rằng ảnh hưởng của từng biến thể di truyền trong số 124 biến thể là rất nhỏ, nhưng về tổng thể, ảnh hưởng của chúng tới cách hành vi có thể khá đáng kể. Đồng thời, các nhà nghiên cứu lưu ý, trong từng trường hợp riêng lẻ, các yếu tố phi di truyền có thể đóng vai trò quan trọng hơn so với khuynh hướng di truyền.

Như vậy, các nhà khoa học cố gắng tìm hiểu cơ sở di truyền của sự khác biệt cá nhân trong cách đưa ra quyết định bốc đồng và mạo hiểm. Họ muốn hiểu các quá trình phân tử và tế bào cơ bản hình thành nên hành vi của con người và học cách phòng ngừa và điều trị tình trạng lạm dụng thuốc.

Vũ Trung Hương