Trung Quốc làm thuốc chữa sốt rét từ cây ngải cứu ngọt

Theo Tân Hoa Xã, artemisinin là thuốc điều trị chính cho bệnh sốt rét do ký sinh trùng đơn bào Plasmodium falciparum gây ra. Artemisinin, còn được gọilàthanh hao tố được phân lập từArtemisiaannua - tức cây thanh hao hoa vàng, một loại thảo dược được sử dụng trong y học cổ truyền Trung Quốc. Theo các nhà khoa học ở Viện hàn lâm khoa học Trung Quốc, do cấu trúc phức tạp của nó, hiện rất khó và không khả thi về mặt kinh tế để tổng hợp artemisinin.

Mới đây, họ đã tìm ra cách dễ dàng hơn trong việc thu artemisinin. Các nhà khoa học đã tìm được cách phân lập artemisinin từ cây ngải cứu ngọt (sweet wormwood). Ngải cứu ngọt được sử dụng trong y hoc cổ truyền Trung Quốc cổ đại để điều trị các bệnh khác nhau, bao gồm cả biểu hiện sốt đặc trưng của sốt rét. Gần nửa thế kỷ trước, các nhà khoa học Trung Quốc đã xác định được artemisinin trong thành phần hoạt chất của nó. Nay họ mới tìm được cách rút ngắn quá trình chiết xuất artemisinin từ 7 giờ xuống còn 4,5 giờ.

Sau khi xử lý lá cây ngải ngọt bằng dung môi theo phương pháp cổ truyền, họ đã tối ưu hóa quá trình bay hơi bằng thiết bị bay hơi màng mỏng (film evaporator) - một thiết bị tạo ra quá trình bay hơi liên tục, đặc biệt đối với các sản phẩm nhạy cảm với nhiệt để thu hoạt chất. Theo nhà nghiên cứu Wang Hui, so với quy trình truyền thống, thời gian cần thiết để sản xuất tinh chất artemisinin giảm 87,5%.Trong khi đó, độ tinh khiết của sản phẩm cuối cùng được tăng lên hơn 99% và mức tiêu thụ năng lượng cũng giảm.

Năm 2005, Tổ chức y tế thế giới (WHO) đã khuyến nghị liệu pháp kết hợp dựa trên thuốc artemisinin (ACT) là phương pháp điều trị sốt rét hiệu quả nhất hiện có. Nhu cầu toàn cầu về artemisinin sau đó tăng lên, nhưng chất lượng và nguồn cung chưa ổn định.

Các nhà khoa học Trung Quốc khẳng định công nghệ này khắc phục được những thiếu sót chính trong quy trình sản xuất artemisinin truyền thống và cũng có thể cung cấp ý tưởng cho việc sản xuất các sản phẩm tự nhiên khác.

Vũ Trung Hương