Chỉ cho phép có một sở giao dịch chứng khoán của cả nước

Ủy ban Chứng khoán vẫn thuộc Bộ Tài chính

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh, dự thảo luật còn một số nội dung còn ý kiến khác nhau đó là quy định về địa vị pháp lý, nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước; mô hình của sở giao dịch chứng khoán; chào bán trái phiếu riêng lẻ của công ty không phải là công ty đại chúng; chào bán chứng khoán riêng lẻ của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và về ngân hàng thanh toán.

Về địa vị pháp lý, nhiệm vụ, quyền hạn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, hiện có 3 phương án.

Phương án 1 quy định Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính. Phương án 2, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước trực thuộc Bộ Tài chính, nhưng cần tăng thêm tính độc lập, thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước và thẩm quyền của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đối với Sở Giao dịch chứng khoán và Tổng công ty lưu ký và bù trừ chứng khoán. Phương án 3, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước độc lập, trực thuộc Chính phủ.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biếtđa số ý kiến Ủy ban Kinh tế đề xuất lựa chọn phương án 2.

Theo lý giải, phương án này đảm bảo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tương đối tính độc lập, quản lý và giám sát toàn diện thị trường, phù hợp với nguyên tắc của Tổ chức quốc tế các Ủy ban chứng khoán, khuyến nghị của Chương trình đánh giá khu vực tài chính (FSAP) và quy định của các nước có cơ quan quản lý chứng khoán nằm trong Bộ Tài chính (như Malaysia, Bangladesh, Bồ Đào Nha) và giữ được ổn định, không làm xáo trộn về bộ máy tổ chức.

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biếtỦy ban Thường vụ Quốc hội đồng tình với hướng tiếp thu giải trình như báo cáo của Ủy ban Kinh tế về những vấn đề thống nhất tiếp thu giải trình giữa cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo.

Đối với những vấn đề còn ý kiến khác nhau, Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho biếtỦy ban Thường vụ Quốc hội vẫn giữ quan điểm như tại kết luận của Phiên họp thứ 33 về địa vị pháp lý nhiệm vụ quyền hạn của Ủy ban Chứng khoán.

Theo đó, quy định Ủy ban Chứng khoán trực thuộc Bộ Tài chính đồng thời bổ sung thêm một số quyền nhưng vẫn bảo đảm phù hợp với hệ thống pháp luật và các quy định của Đảng và giữ mối quan hệ giữa Bộ Tài chính và Ủy ban Chứng khoán Nhà nước như hiện nay.

Chỉ 1 sở giao dịch chứng khoán

Về mô hình của Sở Giao dịch chứng khoán, ý kiến Ủy ban Kinh tế của Quốc hội thiên về phương án quy định chỉ có 1 sở giao dịch chứng khoán duy nhất và đặt tại trung tâm tài chính quốc gia, là đầu mối quản trị điều hành, quản trị rủi ro và trực tiếp tổ chức giao dịch chứng khoán.

Theo đó, dự thảo luật được tiếp thu, chỉnh lý theo hướng sửa đổi tên gọi Sở giao dịch chứng khoán thành Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam; quy định rõ Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và Luật Chứng khoán.

Phó chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển cho hayỦy ban Thường vụ Quốc hội khẳng định chỉ có một Sở giao dịch chứng khoán Việt Nam và đặt tại trung tâm tài chính quốc gia, còn việc đặt cụ thể tại địa điểm nào do Chính phủ cân nhắc quyết định mà không quy định trong luật.

Song, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị cân nhắc việc quy định “Thủ tướng Chính phủ quyết định việc thành lập, giải thể, cơ cấu tổ chức, hình thức sở hữu của Sở giai dịch chứng khoánViệt Nam nhưng phải bảo đảm Nhà nước nắm giữ trên 50% vốn điều lệ của các đơn vị tổ chức thực hiện giao dịch chứng khoán”.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cũng nhất trí với việc luật hóa các quy định về điều kiện phát hành tại Nghị định 163/2018/NĐ-CP quy định về phát hành trái phiếu doanh nghiệp vào dự thảo luật. Ông Hiển cho hayNghị định 163/2018/NĐ-CP đã đi vào cuộc sống, trên cơ sở đó nghiên cứu để luật hóa, không thể đưa hết cả nghị định vào trong luật nhưng cũng cần giảm bớt các điều khoản giao Chính phủ hướng dẫn chi tiết thi hành.

Đồng thời không quy định về chào bán chứng khoán riêng lẻ của doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo vào trong luật. Việc phát hành chứng khoán của các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo cần tuân thủ các điều kiện về phát hành chứng khoán như các doanh nghiệp khác.

Hơn nữa, sẽ có nhiều rủi ro nếu cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo chào bán chứng khoán riêng lẻ. Trường hợp cần vốn doanh nghiệp có nhiều kênh để huy động không nên qua kênh chứng khoán.

Về ngân hàng thanh toán, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị giữ như quy định hiện hành và giao Chính phủ tiếp tục nghiên cứu lộ trình đối với việc chuyển giao các chức năng thanh toán chứng khoán từ ngân hàng thương mại tập trung về Ngân hàng Nhà nước.

Như vậy, việc thanh toán tiền cho các giao dịch chứng khoán được thực hiện tại 3 ngân hàng (Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam đối với giao dịch chứng khoán; Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam đối với giao dịch chứng khoán phái sinh; Ngân hàng Nhà nước đối với giao dịch trái phiếu chính phủ).

Bùi Trí Lâm