Vụ VN Pharma: Thấy gì từ tài liệu “lạ” của Cục Quản lý dược?

Bộ Y tế đang mâu thuẫn với chính mình

Những ngày qua dư luận bỗng dậy sóng bởi một hồ sơ, tài liệu “lạ” của Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) gửi đến Tòaán nhân dân TP.HCM - nơi đang trực tiếp xử lý các bị cáo trong vụ án VN Pharma về tội: “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh”. Bộ Y tế cho biết, sau một thời gian cất công, mày mò tìm kiếm, Bộ này đã đưa ra bằng chứng cho rằng thuốc H- Capita 500mg Calet được sản xuất tại một nhà máy ở Ấn Độ là Affy Parenterals đạt tiêu chuẩn GMP (tiêu chuẩn thực hành sản xuất tốt) của Tổ chức Y tế Thế Giới, chứ không phải sản xuất bởi công ty Helix Canada.

Sở dĩ nói đó là hồ sơ, tài liệu “lạ” là vì từ trước tới nay, từ sơ thẩm, phúc thẩm lần 1 đến kết quả điều tra lần 2 của vụ án VN Pharma, các cơ quan chức năng chỉ biết thuốc H-Capita 500mg Calet được sản xuất bởi một công ty “ma” ở Canada có tên là Helix.

Ngay suốt một thời gian dài từ kết quả điều tra, xét xử sơ thẩm, phúc thẩm lần 1 đến điều tra lần 2, Bộ Y tế cũng chỉ biết thuốc H- Capita 500mg Calet là của một công ty “ma” có tên là Helix ở Canada mà những bị cáo trong vụ án này đã giả mạo giấy tờ, tài liệu, con dấu để qua mặt Bộ Y tế.

Thế nhưng bỗng dưng hôm 27.9 vừa qua, Bộ Y tế có công văn khẳng định rằng thuốc H-Capita 500mg Calet được sản xuất tại một nhà máy ở Ấn Độ là Affy Parenterals đạt tiêu chuẩn GMP. Điều này khiến dư luận đặt câu hỏi, tại sao vào thời điểm ngày 30.12.2013, ông Trương Quốc Cường - Thứ trưởng Bộ Y tế (thời điểm đó là Cục trưởng Cục Quản lý dược) đã ký công văn số 22113/ QLD- KD cho phép Công ty Cổ phần VN Pharma nhập khẩu 200.000 hộp thuốc H- Capita 500mg Calet do Công ty Helix(Canada) sản xuất, thông qua nhà cung cấp là Công tyAustin - Hồng Kông.

Sau này khi có kết luận điều tra lần 1 là “buôn lậu thuốc chữa bệnh” và kết luận điều tra lần 2 là “buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh” thì Bộ Y tế cho biết do những bị cáo trong vụ án VN Pharma đã cố tình làm giả các giấy tờ có liên quan, nhất là giả giấy chứng nhận bán hàng tự do (FSC) tại Canada của thuốc H-Capita 500mg Calet và giấy chứng nhận thực hành tốt sản xuất thuốc (GMP) do Bộ Y tế Canada cấp cho Công ty Helix Canada quá tinh vi nên đã qua mặt được cơ quan này. Như vậy, Cục Quản lý Dược chỉ biết thuốc H- Capita 500mg Calet được sản xuất tại Canada bởi Công ty Helix nên đã cấp giấy phép nhập khẩu cũng như số đăng ký lưu hành cho loại thuốc này.

Bên cạnh đó, trong công văn hỏa tốc gửi Tòa án nhân dân TP.HCM, Bộ Y tế khẳng định thuốc H-Capita mà VN Pharma nhập khẩu là thuốc kém chất lượng, chứ không phải thuốc giả, đủ điều kiện sử dụng để chữa bệnh sau khi xuất xưởng.

Lúc này, Bộ Y tế đã quên rằng, vào ngày 22.4.2015, chínhHội đồng giám định của Bộ này đã có giám định số 31/ KLGĐ-BYT kết luận: “Lô thuốc H- Capita 500mg Calet nói trên chứa 97% hoạt chất Capecitabine là thuốc không rõ nguồn gốc, kém chất lượng, không được sử dụng làm thuốc chữa bệnh cho người”.

Sự việc “ăn nói” 2 lời bất nhất này của Bộ Y tế đang dấy lên sự hoài nghi trong dư luận về việc Bộ này đang cố tình tìm cách đưa thuốc giả H- Capita 500mg Calet về thuốc thật, chỉ là kém chất lượng để Cục quản lý Dược (Bộ Y tế) được nhẹ tội hơn, khi mà đơn vị này đang bị cơ quan điều tra khởi tố về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” trong vụ VN Pharma nhập khẩu thuốc H- Capita 500mg Calet.

Vì thế dư luận cho rằng, Bộ Y tế đưa ra những tài liệu để chứng minh thuốc H- Capita 500mg Calet được sản xuất tại nhà máy Affy Parenterals ở Ấn Độ đạt tiêu chuẩn GMP không loại trừ khả năng đó là những giấy tờ, tài liệu giả. Vì thực tế, trước đó, Cục đo lường chất lượng (Bộ Công Thương) đã xác định mã số, mã vạch in trên vỏ hộp thuốc H- Capita 500mg Calet không được đăng ký bởi một quốc gia nào.

...Và tự đưa mình vào “tròng”

Theo các chuyên gia về dược, việc Bộ Y tế đưa ra những hồ sơ, tài liệu chứng minh thuốc H- Capita 500mg Calet được sản xuất tại một nhà máy có thật ở Ấn Độ và đạt GMP để nói rằng đó là thuốc thật, chỉ kém chất lượng là cách đánh tráo khái niệm, chứ về bản chất vẫn là thuốc giả.

“Trong trường hợp một công ty dược A sản xuất ra thuốc chữa bệnh hoàn toàn không cố tình làm thuốc giả, nhưng trong quá trình bảo quản hay sơ xuất một khâu nào đó khiến cho thuốc không đạt chất lượng thì mới được xem là thuốc kém chất lượng; còn nếu công ty đó cố tình thì vẫn là thuốc giả. Trong khi đó, thuốc H- Capita 500mg Calet ghi sản xuất tại Công ty Helix nhưng cuối cùng lại không phải công ty này mà là một công ty khác thì đã giả ngay từ đầu, nên không cần phải xét đến việc thuốc này có nguồn gốc từ đâu nữa”, một chuyên gia về dược lý giải.

Trong khi đó, một chuyên gia về dược ở TP.HCM cho rằng không phải bất cứ một nhà máy sản xuất thuốc nào đạt chuẩn rồi mua nguyên liệu về sản xuất thuốc, nhưng sau đó đóng nhãn bất kỳ mà không phải nhãn hiệu của nhà máy sản xuất đó đã được bảo chứng của cơ quan nhà nước thì không được chấp nhận.

“Nếu đã nói là thuốc thật thì phải có công bố, phải có nhà máy được cơ quan chức năng kiểm chứng đạt chuẩn. Toàn bộ viên thuốc phải mang tên thương hiệu của công ty, nhà máy sản xuất đó; đồng thời nhà máy, công ty đó phải chịu trách nhiệm về viêm thuốc mà mình sản xuất, nhưng ở thuốc H- Capita 500mg Calet thì không có điều đó”, vị chuyên gia này chia sẻ.

Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu - Phó chủ tịch Hội luật gia TP.HCM những tài liệu mà Bộ Y tế đưa ra để chứng minh thuốc H- Capita 500mg Calet được sản xuất tại nhà máy Affy Parenterals ở Ấn Độ đạt tiêu chuẩn GMP là chưa có tính hợp pháp. Bộ Y tế chưa làm rõđược tài liệu này lấy từ đâu, ai là người gửi cho cơ quan điều tra.“Những hồ sơ, tài liệu trên chỉ nhằm mục đích bao che cho hành vi phạm tội của các bị cáo và biện minh cho sai phạm của Cục quản lý dược”, ông Hậu nói.

Tuy nhiên, ông Hậu cho rằng, nếu Cục quản lý dược có đầy đủ hồ sơ, tài liệu hợp pháp để chứng minh thuốc H- Capita 500mg Caletđược sản xuất tại nhà máy Affy Parenterals ở Ấn Độ đạt tiêu chuẩn GMP, nhưng trước đó lại thẩm định và cấp giấy phép nhập khẩu cho thuốc này là của Công ty Helix ở Canada thì phạm vào tội “Thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”. Như vậy, những người thẩm định hồ sơ, cấp giấy phép cho nhập khẩu lô thuốc H- Capita 500mg Calet ở Bộ Y tế sẽ bị khởi tố với tội danh: “Thiếu tinh thần trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

“Việc Bộ Y tế biết thuốc H- Capita 500mg Calet được sản xuất ở một nơi, nhưng Bộ này lại thẩm định, cấp giấy phép một ngả chẳng khác nào tự vạch trần sai phạm của mình. Sai phạm đó là rất nghiêm trọng và những người thẩm định, cấp giấy phép một ngả sẽ bị xử lý hình sự”, luật sư Hậu nhấn mạnh.

Hồ Quang