Trung Quốc toan tính lớn ở miền bắc Úc, Mỹ - Nhật quan ngại
Chuyển động - Ngày đăng : 14:15, 22/01/2016
Nước Úc rộng lớn, nhưng đa số thành phố lớn ở vùng đông nam. Không như thủ đô Canberra và các thành phố lớn ở bờ biển phía đông, bang Lãnh thổ Bắc (Northern Territory) chưa phát triển mạnh.
Nhưng đối với các nước châu Á, vùng này có tiềm năng lớn là nguồn lương thực và tài nguyên tự nhiên phong phú.
Một chuyến bay thẳng từ thủ phủ Darwin của Lãnh thổ Bắc đến Singapore, điểm đến hàng không lớn nhất Đông Nam Á chỉ mất 4 giờ rưỡi bay. Nhưng chưa có hãng lớn nào khai thác tuyến bay này, nên đa số du khách phải bay qua các thành phố đông nam Úc, tức phải ngồi gần 12 giờ trên máy bay.
Bộ trưởng thương mại Úc Andrew Robb nói với trang Nikkei: “Nơi này như một vùng chưa phát triển trong một quốc gia phát triển. Vùng đất lớn bằng Campuchia này chưa được phát triển, chưa ai đụng đến”.
Chính phủ Úc không thể khai thác tiềm năng của Lãnh thổ Bắc, vì tốn rất nhiều kinh phí phát triển vùng này. Lãnh thổ Bắc có 17 triệu héc ta đất nông nghiệp nhưng đa phần chưa được trồng trọt. Và dù ở đây có đủ lượng mưa, chỉ có 2 % được dùng cho tưới tiêu.
Úc hy vọng TPP sẽ giúp phát triển vùng này, đưa nó vào hệ thống cung cấp lương thực của châu Á.
Đây là một mục tiêu đầy tham vọng, nhưng có thể thực hiện, vì dân số châu Á tăng nhanh, nguồn thu nhập tăng cũng có nghĩa nhu cầu lương thực cũng tăng theo.
Theo một nghiên cứu, tầng lớp trung lưu ở TQ và Đông Nam Á sẽ là 2,36 tỉ người từ năm 2030, tăng so với 1,95 tỉ người hồi năm 2015.
Theo tạp chí The Economist (Anh), nông sản-lương thực nhập vào TQ sẽ chiếm 29 % tổng sản lượng toàn cầu từ năm 2030, tăng 4 % so với hồi năm 2007.
| Đất đai bắc Úc màu mỡ, chưa được khai thác |
Vì thế, Lãnh thổ Bắc rộng lớn, màu mỡ, sạch và tương đối gần-thu hút sự chú ý, hứa hẹn là “giỏ bánh mì mới”. Nó cũng nâng tầm quan trọng của thành phố cảng Darwin như một cơ sở xuất khẩu lương thực.
Cho đến nay, mỗi TQ đầu tư mạnh vào miền bắc Úc. Ngày 13.10.2015, chính quyền bang Lãnh thổ Bắc ký một hợp đồng, cho công ty xây dựng cơ sở hạ tầng Sơn Đông Landbridge (TQ) thuê khai thác-hiện đại cảng Darwin suốt 99 năm.
Hợp đồng này trị giá 506 triệu USD. Thông tin của báo The Wall Street Journal cho biết giá trị hợp đồng là 500 triệu đô-la Úc (AUD, 366 triệu USD).
| TQ đầu tư mạnh vào cảng Darwin để nhập khẩu lương thực |
Mỗi năm, hàng ngàn lính thủy quân lục chiến Mỹ cùng chiến đấu cơ không quân Mỹ tập trận ở cảng Darwin, nơi cũng có hơn 15.000 quân nhân Úc (chiếm 2/3 trong tổng số quân lực chiến đấu Úc) trú đóng.
Vấn đề an ninh của Úc được đặt ra, vào lúc chính phủ nước này xem xét tăng cường liên minh với Mỹ, gồm khả năng tàu chiến Mỹ-Úc cùng rời cảng Darwin tuần tra Biển Đông, nơi TQ có những hành vi hung hăng độc chiếm gần như toàn bộ vùng biển có tuyến hàng hải trị giá 5.000 tỷ USD/năm này.
| Giám đốc TQ cùng lãnh đạo Lãnh thổ Bắc mừng hợp đồng cho thuê cảng Darwin |
Cải thiện hoạt động của cảng Darwin là phần chủ lực trong tham vọng của chính phủ Úc: tăng tốc phát triển miền bắc ít dân cư, nhằm kích cầu xuất khẩu sang châu Á và ngăn chặn nền kinh tế Úc giảm tốc.
Các quan chức chính phủ TQ gần đây dự một hội thảo cấp cao về đầu tư cơ sở hạ tầng ở Darwin, trong khi các nhà đầu tư TQ ồ ạt thuê nhà, nông trại, công ty thực phẩm Úc.
Có tin một hãng hàng không TQ đang xem xét mở tuyến bay trực tiếp giữa Hoa lục với Darwin.
Đây là một sự đáng lo cho Mỹ và Nhật Bản, vì nó có thể ngăn chặn Mỹ-Nhật lập một trật tự kinh tế mới ở Thái Bình Dương, thông qua TPP.
Phải mất khoảng 2 năm để TPP có hiệu lực, vì cần 12 nước thông qua. Đến lúc đó, TQ đã có thể nắm quyền kiểm soát một vùng thương mại chủ lực của nước Úc.
Vĩnh Thụy (theo Nikkei.com)