Ông Lê Xuân Bá: 'Lạm phát thấp không phải do tài của chúng ta'

Thị trường và chính sách - Ngày đăng : 05:18, 24/10/2015

“Cách điều hành của chúng ta vẫn như cũ, có đổi mới nhưng chưa mạnh mẽ, chưa đúng nghĩa kinh tế thị trường. Lạm phát thấp không phải do tài ba của chúng ta mà chỉ do giá thế giới thấp và cầu hàng Việt Nam không có”, ông Lê Xuân Bá – Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương nhận định.

Kinh tế phục hồi… trong báo cáo

Theo báo cáo Kinh tế vĩ mô quý III/2015 của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), tăng trưởng kinh tế Việt Nam được phục hồi ở cả đầu tư và chi tiêu dùng, tiềm năng tăng trưởng cải thiện nhanh. 
Cụ thể, lĩnh vực công nghiệp – xây dựng tiếp tục tăng, với mức tăng trưởng 9,6% trong 9 tháng, nhanh hơn so với năm 2014. Tuy nhiên, chỉ số PMI (chỉ số quản trị mua hàng) lại giảm.

Bên cạnh đó, báo cáo cũng chỉ ra, lạm phát ổn định ở mức thấp, chỉ số CPI tăng 0,65% trong quý III. Tuy nhiên, báo cáo cũng kì vọng lạm phát chưa giảm do rủi ro tăng giá hàng hóa, dịch vụ thiết yếu, lãi suất, tỷ giá…

Cùng với đó, theo báo cáo được CIEM công bố, chỉ số môi trường kinh doanh theo cảm nhận của doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam đang gia tăng. Lãi suất nhìn chung ổn định dù chịu áp lực tăng. Tín dụng cũng tăng chậm lại trong quý III.

Ngoài ra, báo cáo còn cho thấy, đầu tư và GDP tiếp tục tăng, đặc biệt là đầu tư của tư nhân và FDI. Thu hút FDI tiếp tục là điểm sáng khi vốn thực hiện tăng, vốn đăng kí tăng.

Lạm phát thấp không phải do tài của chúng ta!

Mặc dù, ghi nhận những điểm sáng đó nhưng chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan không cho rằng tín hiệu trên phản ánh đúng thực trạng kinh tế. 
"Trong thời gian gần đây, Chính phủ đưa ra thông điệp khá sáng sủa, đánh dấu sự phục hồi chắc chắn của kinh tế, có vẻ đang rất tốt đẹp nhưng có thật như vậy hay không?", bà Lan đặt câu hỏi.

Bà Phạm Chi Lan cho hay, bội chi ngân sách, nợ công chưa hề giảm sút về mức độ nghiêm trọng, thậm chí còn tăng lên. Tình hình này khá rõ ràng dù con số đưa ra có thể khác nhau.  Đây là mối lo rất lớn.

“Mấy năm nay, ngân sách không còn tiền đầu tư phát triển. Các năm khác phát hành trái phiếu nhưng gần đây phát hành trái phiếu cũng không thu được hiệu quả và sự tin tưởng của các ngân hàng. Tình hình rất khó khăn”, bà Lan dẫn chứng.

Về những tăng trưởng kinh tế công bố trong báo cáo, ông Nguyễn Đình Cung – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương nghi vấn rằng, yếu tố nào thúc đẩy tăng trưởng và nguồn tăng trưởng này ở đâu ra? Liệu có phải do tăng năng suất lao động, năng suất cạnh tranh hay vẫn tăng trưởng với mô hình như cũ?

Theo ông Cung, lạm phát thấp chủ yếu do giá bên ngoài thấp, giá thị trường thế giới giảm làm cho giá trong nước giảm. Lẽ ra khi lạm phát thấp thì chúng ta phải giảm chi phí để cho người dân hưởng hợi nhưng chúng ta đã không làm điều đó.

“Lạm phát thấp, xu hướng giảm nhưng lãi suất không giảm, ngay cả lãi suất huy động cũng không giảm. Lãi suất không giảm trong khi chính sách tiền tệ rất thoáng. Đây là nghịch lý”, ông Cung nhấn mạnh.

Ông Cung nói thêm, nếu điều chỉnh giá mà không thay đổi cơ cấu thị trường thì không có tác dụng gì. Thị trường cạnh tranh sẽ dẫn tới giá cả được điều chỉnh phù hợp.

Đồng tình với nhận định của ông Nguyễn Đình Cung, ông Lê Xuân Bá – Nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Kinh tế Trung ương cho rằng, tăng trưởng có thành tích thì ai cũng phấn khởi nhưng phải xem lại xem chất lượng tăng trưởng thế nào, ở đâu mà có?
Tăng trưởng mà chẳng có gì thay đổi, cơ cấu kinh tế Việt Nam vẫn cứ như vậy thì đáng phải suy nghĩ.

“Cách điều hành của chúng ta vẫn như cũ, có đổi mới nhưng chưa mạnh mẽ, chưa đúng nghĩa kinh tế thị trường. Lạm phát thấp không phải do tài ba của chúng ta mà chỉ do giá thế giới thấp và cầu của hàng Việt Nam không có”, ông Bá nêu.

Ông Bá dự báo, cơ cấu kinh tế không thay đổi nên chỉ cần có xu hướng nào đó thay đổi thì lạm phát lại cao ngay. Khả năng này là không nhỏ.  
"Trước những năm 91 chúng ta làm không đủ ăn, hiện nay chúng ta làm không có cái phát triển, làm bao nhiêu thì tiêu hết bấy nhiêu, thậm chí đi vay về mà tiêu. Không ai người ta cho vay mãi, đây là tình trạng rất nguy hiểm", ông Bá nói.

Hoàng Long

Một Thế Giới