Chủ tịch Trung Quốc yêu cầu quân đội thôi kinh doanh, lo việc quốc phòng

South China Morning Post ngày 28.11 cho biết, trong một hội thảo kéo dài 3 ngày của quân đội, ông Tập Cận Bình kêu gọi quân đội chấm dứt các hoạt động phi quân sự vì mục đích lợi nhuận mà lâu nay các lực lượng vũ trang được phép làm.

Tờ báo trích nhận định của các chuyên gia về việc ông Tập ra lệnh chấm dứt các hoạt động phi quân sự là nhằm chống tham nhũng và nhắm vào những tướng lĩnh lớn tuổi, về hưu bị cho là lạm quyền, tham nhũng từ nhiều thập kỷ trước.

Từ hàng thập kỷ nay, quân đội Trung Quốc tham gia kinh doanh và thực hiện nhiều hoạt động thương mại nhằm tạo thu nhập cho các lực lượng vũ trang.

Quân đội được phép kiếm tiền bằng việc tiếp nhận bệnh nhân bên ngoài vào chữa trị trong các bệnh viện quân đội, cho thuê nhà kho, tham gia trình diễn văn hóa, văn nghệ trong các sự kiện của công chúng, tham gia công trình xây dựng và mở các học viện đào tạo cho dân thường.

“Việc chấm dứt hoàn toàn những hoạt động vì lợi nhuận cho bên ngoài sẽ làm trong sạch quân đội và gìn giữ màu sắc của quân đội nhân dân”, người phát ngôn của Bộ Quốc phòng Yang Yujun phát biểu trong cuộc họp báo ngày 27.11 để thông báo về kế hoạch cải tổ quân đội, theo South China Morning Post.

Trong kế hoạch cải cách quân đội của Chủ tịch Tập Cận Bình, cũng là chủ tịch Quân ủy Trung ương, quân đội Trung Quốc sẽ được thu gọn theo hướng tinh nhuệ và hiện đại. Các tổ chức, hoạt động phi quân sự như văn công, viện nghiên cứu sẽ bị cắt giảm hoặc chuyển cho dân sự. Bắc Kinh muốn quân đội Trung Quốc chỉ có một mục tiêu duy nhất là chiến đấu và bảo vệ an ninh quốc phòng.

Ý tưởng cho phép quân đội tham gia các hoạt động phi quân sự vì mục đích lợi nhuận xuất phát từ thời ông Đặng Tiểu Bình khi Trung Quốc bắt đầu cải cách và phát triển kinh tế. Theo đó, các tổ chức, đơn vị được phép làm ăn kinh doanh, kiếm thu nhập nhằm giảm gánh nặng cho ngân sách quốc gia.

Tuy nhiên, cho đến cuối thập niên 1990 của thế kỷ trước, các nhà lãnh đạo Trung Quốc nhận ra rằng các hoạt động phi quân sự vì mục đích lợi nhuận đã đẩy nhiều tướng lĩnh quân đội vào con đường tha hóa như lợi dụng chức quyền và thế lực quân đội để thúc đẩy các hoạt động phục vụ lợi ích cá nhân.

Có những báo cáo cho thấy nhiều tướng hải quân sử dụng tàu chiến để buôn lậu hàng gia dụng và ô tô, theo South China Morning Post.

Chủ tịch Giang Trạch Dân khi lên nắm quyền có sửa sai bằng cách ra lệnh đóng cửa các cơ sở làm ăn của quân đội hoặc chuyển cho chính quyền địa phương quản lý. Quân đội thay vào đó chỉ tập trung chiến đấu. Tuy nhiên, quân đội chưa thoát ra được những hoạt động phi quân sự vì còn nhiều quyền lợi và lợi ích nhóm.

Chuyên gia quân sự ở Hồng Kông, ông Liang Guoliang, nhận định quân đội kiếm khá nhiều tiền từ các hoạt động kinh doanh. Hoạt động kinh doanh của quân đội có tốc độ tăng trưởng 2 con số chỉ trong 1 thập niên. Điều này khiến Chủ tịch Giang lo ngại quân đội chỉ quan tâm đến chuyện kiếm tiền, xao nhãng nhiệm vụ chính vì vậy đã ra lệnh quân đội phải ngưng kinh doanh.

Tuy nhiên, điều này không dễ thực hiện. Một nhà khoa học chính trị ở Thượng Hải nói rằng tham nhũng trong quân đội chính là lý do khiến kế hoạch dẹp bỏ hoạt động phi quân sự trong quân đội không thành công. Quân đội nắm giữ nhiều tài sản, đất đai là những thứ rất dễ dẫn đến tham nhũng từ các tướng quân đội, theo chuyên gia này.