Chủ đề LGBT trong phim ảnh
Khoa học - công nghệ - Ngày đăng : 16:06, 30/11/2015
Từ một chủ đề được xem là nhạy cảm và cấm kỵ trong nghệ thuật thì nay phim ảnh đã trở thành một công cụ hữu hiệu trong việc xây dựng hình ảnh tích cực của cộng đồng LGBT đến với công chúng.
Từ trước đến nay, "đồng tính" luôn được xem là một chủ đề nhạy cảm và tối kỵ trong nghệ thuật. Nó thường được miêu tả một cách lén lút hay ẩn dụ đằng sau vẻ bề ngoài.
Nhà văn người Ireland Oscar Wilde (1854 - 1900) từng miêu tả tình yêu đồng tính là "tình yêu không dám gọi tên". Sau khi nói ra điều này, ông đã phải trả giá bằng 2 năm sống trong tình trạng thất nghiệp và khốn khó. Nhà văn kiêm soạn giả người Mỹ Gore Vidal (1925 - 2012) cũng từng viết một vở kịch mang chủ đề đồng tính The City and the Pillar khiến cho sự nghiệp văn chương của ông chao đảo. Nhiều tác giả khác như Patricia Highsmith cũng chỉ dám viết về đề tài này dưới một bút danh khác.
| Oscar Wilde là một trong những nhà văn đồng tính nổi tiếng nhất trong lịch sử |
Ở mảng diễn xuất, những diễn viên thuộc cộng đồng LGBT cũng buộc phải giữ kín con người thật của mình nếu như muốn tiếp tục phát triển sự nghiệp. Trên màn ảnh rộng, các tuyến nhân vật LGBT đã xuất hiện từ thập niên 40-50 của thế kỷ trước. Đáng tiếc, họ lại thường được miêu tả bằng những hình ảnh cực kỳ lố bịch và quái đản hoặc bị coi là tội lỗi của tạo hóa cũng như nằm ngoài rìa của xã hội. Người chuyển giới thì luôn là tên hề hay sát thủ giết người hàng loạt.
Tuy nhiên, mọi thứ đã bắt đầu thay đổi.
Sự xuất hiện của người LGBT
Truyền hình là lĩnh vực tiên phong trong việc giới thiệu cộng đồng LGBT đến với số đông khán giả. Nhờ được sản xuất tiếp nối và có kinh phí thấp, truyền hình luôn bắt kịp được sự phát triển của xã hội. Tại Mỹ, Orange Is the New Black, Sense8 và Transparent là những bộ phim truyền hình ăn khách trong thời gian gần đây có tuyến nhân vật chính là người LGBT.
Nữ diễn viên đồng tính Ellen Page cho biết: "Tôi nghĩ rằng phim ảnh đang phản ánh đúng đắn văn hóa của chúng ta hiện nay. Mặc dù ngành công nghiệp phim ảnh không phải là tiên phong nhưng mọi thứ dường như đã lạc quan hơn rất nhiều".
| Nữ diễn viên người Canada Ellen Page |
Tháng 6 vừa qua, Tòa án Tối cao Mỹ đã đưa ra quyết định hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới trên toàn lãnh thổ. Trùng hợp, năm nay cũng chứng kiến sự ra đời của nhiều bộ phim chất lượng về chủ đề LGBT và hầu hết đều được giới chuyên môn đánh giá cao.
Ellen Page đã cùng với nữ diễn viên vừa đoạt giải Oscar Julliane Moore cho ra đời bộ phim Freeheld kể về cuộc chiến pháp lý giành lại quyền bình đẳng hôn nhân của một đôi đồng tính nữ tại tiểu bang New Jersey. Roland Emmerich - đạo diễn của những bộ phim bom tấn nổi tiếng như Independence Day - cũng tham gia vào cuộc chơi với bộ phim Stonewall xoay quanh cuộc nổi dậy của cộng đồng LGBT Mỹ vào thập niên 60.
Trailer của phim Freeheld
Cách đây không lâu, About Ray - bộ phim nói về cuộc sống của một thiếu niên chuyển giới với sự tham gia của Naomi Watts, Elle Fanning và Susan Sarando - đã được trình chiếu tại LHP Toronto.
Đặc biệt, Carol và The Danish Girl được xem là 2 cái tên sáng giá nhất cho đường đua đến lễ trao giải Oscar 2016 khi hội tụ một dàn diễn viên thực lực như Cate Blanchett, Rooney Mara, Eddie Redmayne... Đó là một mảng màu tươi sáng hơn về cộng đồng LGBT sau hàng loạt những mảng tối buồn bã như The Children s Hours, The Boys in the Band và Cruising.
Trailer của phim Carol
Mặc dù vậy, các nhà làm phim cũng phải đối mặt với rất nhiều thử thách khi làm phim về cộng đồng LGBT.
Thử thách về doanh thu
Một mặt, những người làm phim muốn mang lại cái nhìn và cảm xúc chân thật nhất về cộng đồng LGBT. Mặt khác, họ hiểu rằng nếu phim của họ bị gắn mác phim đồng tính thì họ sẽ không thu hút được một lượng khán giả đông đảo. Chính vì thế, họ phải tự khẳng định tính đại chúng trong tác phẩm của mình.
Peter Sollett - đạo diễn của Freeheld - khẳng định: "Phim của tôi không chỉ truyền tải thông điệp đồng tính. Đó không phải mục tiêu chính của chúng tôi. Đó là một chuyện tình". Nhà biên kịch của The Danish Girl - Lucinda Coxon - cũng có phát ngôn tương tự.
"Vì nhu cầu về doanh thu, cái khó khăn mà những nghệ sĩ thuộc thành phần thiểu số phải đối mặt chính là phương hướng thưc hiện để vừa diễn tả được chất riêng của cộng đồng mình vừa tạo được sự gần gữi và đồng cảm ở số đông khán giả. Cân bằng cả 2 yêu cầu đó là 1 điều thật sự khó khăn"
Hướng đến lượng khán giả quá đa dạng về thành phần sẽ là một mũi dao quay ngược lại đâm vào lưng. Emmerich muốn xây dựng bộ phim Stonewall như một bài học về lịch sử LGBT dành cho người dị tính thế nhưng lại tập trung vào một chàng trai trẻ người da trắng. Kết quả là bộ phim đã thất bại hoàn toàn.
Ron Nyswaner - một nhà biên kịch nổi tiếng tại Hollywood - cho rằng các nhà sản xuất đừng nên xây dựng hình tượng nhân vật "quá đồng tính", chỉ vừa phải để thực hiện đúng vai trò và ý nghĩa bộ phim truyền đạt. Thậm chí, kịch bản mà ông viết cho Freeheld cũng phải chỉnh sửa lại để cho các nhân vật "không quá đồng tính nữ".
"Khi một kịch bản phim có một nhân vật đồng tính nam, người ta sẽ hỏi ngay "Tại sao anh ta lại đồng tính?". Chẳng ai hỏi "Tại sao anh ta lại là trai thẳng?" cả. Tôi mong chờ đến một ngày nào đó tôi có thể tạo nên những nhân vật đồng tính trong một câu chuyện mới mẻ, không phải là những chuyện cũ rích về những khó khăn liên quan đến giới tính nữa", Nyswaner nói thêm.
| Nhà biên kịch Ron Nyswaner |
Những bộ phim như About Ray và The Danish Girl đều nói về nhân vật chuyển giới. Trong quá trình quay phim, cả hai đã nhận được nhiều lời chỉ trích từ cộng đồng người chuyển giới. Họ cho rằng việc lựa chọn diễn viên là một điểm trừ lớn cho bộ phim vì các diễn viên chẳng giống một người chuyển giới thực thụ (quá nam tính để đóng vai chuyển giới nữ và quá nữ tính để đóng vai chuyển giới nam).
Cách đây 12 năm, Myswander từng sản xuất một bộ phim truyền hình mang tên Soldier s Girl với nam diễn viên nam tính Lee Pace thủ vai một phụ nữ chuyển giới. Ông nói rằng mình hiểu vấn đề này và tại sao khán giả phẫn nộ. Tuy nhiên, ông có cái nhìn khách quan hơn. Myswander cho rằng diễn viên có thể đóng mọi loại vai bởi vì đó là nghề của họ.
Trailer của phim The Danish Girl
Eddie Redmayne - người vừa đoạt giải Oscar cho vai diễn giáo sư vật lý Stephen Hawking vào đầu năm nay - phân trần: "Dưới góc độ của một diễn viên, tôi cho rằng mọi diễn viên đều có thể đảm nhiệm được mọi loại vai." Đồng thời, anh cũng đưa ra một ví dụ cụ thể rằng trong The Danish Girl cũng có một diễn viên chuyển giới nữ đóng vai một người phụ nữ dị tính.
Thông điệp
Nhiều chiến dịch truyền thông động viên rằng "mọi thứ đang trở nên tốt đẹp hơn" đối với cộng đồng LGBT. Trong khi đó. hầu hết các bộ phim có chủ đề đồng tính đều sở hữu kết cục bi thảm.
Nyswander khẳng định: "Kết thúc có hậu rất nhàm chán. Nếu bạn làm một vở bi kịch, phải có gì đó tồi tệ xảy ra với ai đó - đó là lẽ tự nhiên, là tính chất của thể loại này".
Tuy nhiên, khán giả vẫn muốn xem điều gì đó mới mẻ hơn là nhân vật đồng tính trong phim phải chịu đựng và chấp nhận số phận của mình. Đó cũng là lý do tại sao mà Carol lại được xem là một bộ phim LGBT mang tính chất cách mạng của năm nay. Đó là một câu chuyện tình nhẹ nhàng, lãng mạn và kết thúc theo đúng kiểu phim tình cảm thông thường: lau khô nước mắt và không hối tiếc về những gì đã qua.
Có thể nói, Freeheld, Carol và The Danish Girl là những cái tên trong năm nay có thể vươn cao và thoát ra khỏi cái khuôn khổ mang tên "liên hoan phim" - sân chơi nhỏ hẹp dành cho những bộ phim LGBT - để tỏa sáng tại các rạp chiếu phim trên toàn thế giới.
Kết
Đối với những thanh thiếu niên LGBT, việc nhìn thấy chính mình trên phim ảnh có thể tạo nên những khác biệt rất lớn. Đối với những người lớn dị tính thì điều này cũng góp phần tạo ra sự thay đổi về nhận thức và thái độ.
Ellen Page tâm sự: "Phim ảnh là một công cụ kích thích lòng thương cảm. Chúng ta thấy được những câu chuyện, những mảnh đời tưởng chừng như xa lạ, khác biệt với mình, nhưng hóa ra lại không phải như vậy. Và đó là cách mà mọi thứ được thực hiện".
Quan Lê (Theo NJ)