6 lý do hôn nhân bình đẳng ở Mỹ liên quan tới Việt Nam

Với một nước lớn, vấn đề gì của nó cũng có vẻ trở nên lớn, quan trọng và ảnh hưởng tới toàn thế giới. Những tin tức tại Mỹ luôn được truyền thông, giới chính trị gia lẫn người dân trên toàn thế giới quan tâm theo dõi. Một khi cái gì đã trở thành “giá trị Mỹ” thì nó sẽ đi sâu vào trong những thứ mà Mỹ mang ra thế giới, bao gồm cả chính sách ngoại giao, quân sự (quyền lực cứng), văn hóa, khoa học, giải trí (quyền lực mềm). Và thông thường đây cũng là những giá trị toàn cầu và sẽ được thúc đẩy nhanh hơn trên các diễn đàn quốc tế mà Mỹ tham gia. Trên bàn cờ, từng bước đi của quân nào cũng sẽ ảnh hưởng tới tương lai và lựa chọn của các quân khác.

Dân số của Mỹ năm 2015 là hơn 321 triệu người, chỉ đứng sau Trung Quốc và Ấn Độ, với diện tích cũng đứng hàng thứ 4 trên thế giới. Bản đồ hôn nhân bình đẳng trên thế giới sẽ thay đổi đáng kể sau phán quyết của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ. Xét về số lượng, có thêm hàng trăm triệu người giờ đây đang sống ở nơi mà họ có thể kết hôn với người họ yêu, không phân biệt giới tính.

Hôn nhân cùng giới được hợp pháp hóa trên toàn nước Mỹ được cho là đã giải quyết một trong những cuộc tranh cãi lớn nhất về quyền dân sự trong thế kỷ 21. Sự kiện này có ý nghĩa với toàn thể nhân dân Mỹ trọng đại như phong trào của người da màu thế kỷ 19, người nữ giới thế kỷ 20. Đồng thời, nó đã chính thức đặt dấu chấm hết cho quá trình tách nhà nước ra khỏi nhà thờ. Hôn nhân trở thành thiết chế dân sự và là một quyền dân sự cơ bản.

Làn sóng phong trào xã hội mới được khởi đầu vào giữa những năm 1960, với sự ra đời của phong trào quyền của người gốc Phi, và phong trào nữ quyền. Phong trào quyền LGBT (đồng tính, song tính, chuyển giới) cũng khởi lên từ cuối thập niên 60, thường gắn với Cuộc bạo động Stonewall năm 1969 khi cảnh sát thành phố New York bố ráp một quán bar của người đồng tính.

Ngay sau đó, những tổ chức, hội đoàn đầu tiên trên thế giới của chính người LGBT được thành lập rộng khắp trên toàn nước Mỹ. Tự hào Đồng tính (Gay Pride) ra đời cũng vào lúc đó tại Hoa Kỳ vào năm 1970. Cờ cầu vồng xuất hiện sau đó ít lâu, được vẽ bởi một họa sĩ Mỹ. Các tài liệu, nghiên cứu về LGBT tại Mỹ ngày càng nhiều và đóng góp lý lẽ cho toàn bộ cộng đồng LGBT trên thế giới.

Người dân Mỹ có gốc gác từ khắp nơi trên thế giới, là "vùng đất của các quê hương," và số đông họ vẫn giữ liên lạc với nguyên quán của mình, bằng quan hệ gia đình, hôn nhân hay tài chính. Hôn nhân liên quốc gia tại Mỹ cũng rất phổ biến, đặc biệt với các cặp đôi cùng giới khi mà quốc gia của một trong hai người không thừa nhận hôn nhân của họ.

Năm 2013, có hơn 1,2 triệu công dân Mỹ là người sinh ra tại Việt Nam, chưa tính các thế hệ người gốc Việt được sinh ra tại Mỹ và lai chủng tộc, tổng cộng là 1,7 triệu người, chiếm 0,6% dân số Mỹ, và tương đương gần 2% dân số Việt Nam (là nhóm nhập cư lớn thứ 4 từ châu Á đến Mỹ).

Như vậy, Mỹ chắc chắn sẽ phần nào tác động đến bức tranh văn hóa, xã hội nói chung của những quốc gia mà công dân Mỹ có quan hệ gần gũi về gốc gác, huyết thống, hôn nhân. Nhu cầu về việc thừa nhận hôn nhân cùng giới liên quốc gia cũng sẽ đưa các quốc gia khác một vấn đề pháp lý cần phải giải quyết. 

Và các quốc gia khác cũng vậy. Nhưng nhiều quốc gia phương Tây khác đã đi trước Mỹ rất lâu trong hôn nhân bình đẳng nói riêng cũng như các vấn đề tự do, nhân quyền nói chung. Vậy do đâu hôn nhân cùng giới tại Mỹ lại được khen ngợi nhiều như vậy? Đó là bởi vì xã hội Mỹ tạo ra được những cuộc tranh luận, đôi lúc gay gắt, để giải quyết những sự khác biệt một cách văn minh.

Nước Mỹ tự hào về Tòa án Tối cao của mình, nơi trên đỉnh đầu các thẩm phán là dòng chữ khắc trên đá “Công lý bình đẳng dưới pháp luật” luôn soi đường cho các phán quyết làm thay đổi lịch sử nước Mỹ. Năm 1961, bang đầu tiên của Mỹ bãi bỏ hình sự hóa quan hệ tình dục cùng giới. Tới tận năm 2003, tất cả các bang mới bỏ hình phạt quan hệ đồng tính. Những năm 1960 tại Mỹ, đồng tính bị coi là bệnh và được áp dụng đủ các liệu pháp chữa trị từ thuốc men tới tâm linh. Người đồng tính nam bị cấm hiến máu từ năm 1985. 

Cho tới tận ngày hôm nay, hầu hết các bang vẫn cho phép sa thải nhân viên vì người đó là người đồng tính, song tính hay chuyển giới. Chỉ có ba bang ngăn cấm việc “chữa trị” đồng tính. Vẫn còn kỳ thị với người LGBT trong việc thuê nhà, quân đội, trại giam, chăm sóc sức khỏe… Bình đẳng hôn nhân chỉ là một bước tiến tới bình đẳng toàn diện về phẩm giá.

Tất cả những điều này cho thấy sự thay đổi là có thể ở bất cứ đâu, cho dù xuất phát điểm của bạn như thế nào. Người dân sẽ tạo nên một chính phủ tốt hơn, một đất nước tốt hơn cho chính mình. Xã hội Việt Nam hoàn toàn có thể lựa chọn để trở thành ngọn cờ đầu của phương Đông trong tiến trình của toàn nhân loại này. Đừng im lặng trước tiếng gọi của lịch sử.