Cập nhật cách tiêu diệt loài muỗi lây truyền virus Zika mới nhất

Thông tin Y học - Ngày đăng : 16:35, 12/04/2016

Trong cuộc chiến chống lại virus Zika, các nhà khoa học trên thế giới đang tìm cách hạn chế quá trình sinh sản của loài muỗi trung gian truyền bệnh bằng cách tăng số lượng của quần thể muỗi đực triệt sản mang vi khuẩn Wolbachia và của quần thể muỗi bị chiếu xạ biến đổi gien.

Loài muỗi là động vật nguy hiểm nhất trên hành tinh:Chúng chịu trách nhiệm cho hơn một triệu ca tử vong mỗi năm.Để ngăn chặn sự lây lan của các căn bệnh như sốt xuất huyết và Zika, các nhà khoa học đang áp dụng kỹ thuật triệt sản muỗi để tiêu diệt loài côn trùng đáng ghét này.

Các nhà khoa học trên thế giới đã và đang hướng đến 2 cách để hạn chế sự sinh sản của loài muỗi:Tăng số lượng quần thể muỗi đực triệt sản mang vi khuẩn Wolbachia, và tăng số lượngquần thể muỗi bị chiếu xạ biến đổi gien.

Một phòng thí nghiệm về ấu trùngtại Quảng Châu, Trung Quốc từngthả một số lượng muỗi bị triệt sảnra môi trườngtự nhiên ở địa phươngnhằm ngăn chậnsự hoành hành của dịch sốt xuất huyết, một căn bệnh làm 25.000 người tử vong hàng năm trên toàn cầu. Theo đó,khoảng6,5 triệu con muỗi đực đã bịtriệt sản ra khu vựcxung quanh các hòn đảo nhỏ nhằmlàm giảmquần thể muỗi lây nhiễmbệnh sốt xuất huyết.

Theo trang Nhân dân Nhật báo điện tử, hiện mỗi tuầnvẫncókhoảng một triệu con muỗi đực triệt sản được thảtrong khu vực.Đây là biện pháp diệt muỗi được thử nghiệm lần đầu tiên vào năm ngoái, và kết quả thu được cho thấy số lượng muỗi đã giảm tới 90%.

Biện pháp đưa muỗi triệt sản vào vùng dịch sốt xuất huyết được giới khoa học đánh giá cao. Những con muỗi triệt sản khi giao cấu với muỗi cái sẽ không thể tạo ra thế hệ muỗi tiếp theo, và điều này khiến số lượng muỗi giảm nhanh chóng.

Các nhà lãnh đạo dự án hy vọng rằng một khi việc thử nghiệm đượcchính thức chứng minh đã thành công, các phòng thí nghiệm tương tự có thể được thành lập để nuôi cấy loài muỗi triệt sản hoặc biến đổi gien để phòng tránhcác bệnh lây nhiễm qua muỗikhác nhưsốt rét và Zika.

Tháng 2.2016, Brazil công bố kế hoạch chống lại virus Zika bằnghàng triệu con muỗibịchiếu tia gamma bởi thiết bị chiếu xạ, nhằm ngăn chặn sự lây lan của virus có liên quan đến hàng ngàn trường hợpdị tật bẩm sinh.Brazil đang cố gắng để tiêu diệt muỗi Aedes, loài côn truyền đứngsau các ổ dịch có liên quan đến dị tậtđầu nhỏ ở trẻ sơ sinh.

Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (International Atomic Energy Agency- IAEA) cho biết sẽ gửimột thiết bị chiếu xạ đếnbang Bahia- Brazil đểtổ chức phi lợi nhuận Moscamed có thể chiếu phóng xạtới 12 triệu con muỗi đực một tuần rồi thả chúngở 12 thành phố, thị trấnđể theo dõi, kiểmtra hiệuquả. Nếu thành công, chính phủ Brazil có thể mở rộng quy mô của biện pháp này, bằng việc sử dụng máy bay đểthảhàng triệu con muỗi đã bị chiếu phóng xạxuốngcác khu vực đông dân cư của đất nước rộng lớn này.

Không giống với muỗi triệt sản, những con muỗi bị chiếu xạđột biếngien sẽ di truyền cho con cái, làm giảm dần quần thể muỗitrong hoang dã. Các thử nghiệm đã được thực hiện ở Brazil, Panama, quần đảo Cayman và Malaysia.

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược của nước Mỹ (Food and Drug Administration- FDA) đã kết luậnrằng các loài côn trùng biến đổi không gây ra mối đe dọa lớn đối với con người và môi trường. Kết luận nàymở đường cho các thử nghiệm sẽ được thực hiệntrong một khu vựcởKey West, Florida.Nếuquyết định gây tranh cãi nàyđược thông qua, muỗi Aedes aegypti biến đổi gensẽ được thả vào tự nhiên đểngăn chặn sự lây nhiễm của một số bệnh thông qua muỗi, trong đó cóZika.

           
Giống như sốt xuất huyết, bệnh gây ra do virus Zika vẫn chưa có cách chữa trị. Hiện tại virus này đã lan rộng đến nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam.
Duy Long(theo Daily Mail)

Lê Phúc Vinh