Buổi sáng trên đồng nội

Bài hát với cái tên giản dị Buổi sáng trên đồng nộiđến nay tuổi đã ngoài 55. Không nghe ai nóinhạc sĩ viết vào năm cụ thể nào nhưng bản clip dưới đây do tốp ca nữ Đài Tiếng nói Việt Nam thể hiện năm 1960. Hồi tôicòn bé lắm, mới đi học lớpvỡ lòng (trước khi vào lớp 1)đã nghe giai điệu này.

Bẵng đi nhiều năm, người ta không hátBuổi sáng trên đồng nộinữa, chả hiểu sao. Thầm hiểurằng khi cả miền Bắc bướcvào cuộc chiến tranh chống Mỹ, giới nhạc sĩ lẫn người nghe nhạc dường như tự đặt một thứ tiêu chuẩn cho văn nghệ nói chung: phải hào hùng, khí thế,hoành tráng. Không còn chỗ cho những ca khúc vui tươi, nhí nhảnh; ngay cả niềm yêu đời, yêu người trong sáng cũng tạmbị thay bằng tiếng nói quyết liệt, rạo rực hờn căm. Chả có gì phải lăn tăn, thời thế nó vậy, món ăn tinh thần cũng cần hợp khẩu vị thì mới sống được, tồn tại được.

Mà vị nhạc sĩ Trần Tất Toạinày cũng lạ. Ít người biết tên ông. Ngay cả bài hát của ông, tôicó dò la tìm hiểu nhưng cũng chỉ biết mỗi bài Buổi sáng trên đồng nội. Nghe láng máng rằng ông công tác tại Ban ca nhạc Đài Tiếng nói Việt Nam, thuộc lớp đầu tiên của đàithời kháng chiến chống Pháp, cùng lứa với Lê Lôi, Trần Thụ, Cầm Phong, Trần Khánh…

Nền văn nghệ xứ ta có không ít trường hợp đặc biệt: tác giả một bài. Chỉ cần một bài thôi, nhưng để lại dấu ấn sâu đậm trong lòng người đọc người nghe. Hình như Trần Tất Toại vàBuổi sáng trên đồng nộithuộc diện ấy.

Nhiều nghệ sĩ, tốp ca từng hát bàiBuổi sáng trên đồng nộinhư ca sĩ Thanh Hoa (mẹ nhà thơ Phan Huyền Thư), tốp ca nữ đoàn ca múa quân đội (Tổng cục Chính trị)… nhưng với người yêu nhạc, dường như bản ghi âm do tốp ca nữ Đài Tiếng nói Việt Nam trình bày năm 1960 là xuất sắc hơn cả.

Cứ mỗi lần nghe lại bài hát, bất giác tôihình dung ra quê hương những ngày xa xăm, hình ảnh mong manh chập chờn mà sao đáng yêu đến thế. Như một bức tranh thủy mặc: "Đồng quê tươi thắm ơi,Non nước thân yêu ơi,Ta hiến dâng cả tuổi xuân trong trắng.Quê hương ta đẹp vô ngần,Muôn hoa chi đẹp cho bằng,Càng nhìn non nước càng vui càng mến yêu cuộc đời".Giờ đây, cuộc sống nông thônđã đổi thay đến từng cánh ruộng bờ mương, vui thì có vui,nhưngkhi “cả làng là một khối xi măng” (thơ Trần Ngọc Thụ) lại càng muốn nghe lời ca trong sáng vui tươi về đồng nội long lanh sương sớm của Trần Tất Toại để bồi hồi.

Nguyễn Thông

Nghe clip ca khúc Buổi sáng trên đồng nội (Nguồn: Zanhanoi/Youtube)

Nguyễn Thông