‘Robot hình người đầu tiên của Ả Rập Saudi không nói về tình dục hay chính trị’

Elie Metri là Giám đốc điều hành QSS AI & Robots, công ty có trụ sở tại Riyadh (thủ đô Ả Rập Saudi) tạo ra Sara. Ông chia sẻ với trang Insider: "Sara biết rằng cô ấy là con gái, 25 tuổi, cao 1,62 cm và mặc quần áo Saudi. Cô ấy nên tử tế, không nói chuyện chính trị, không nói chuyện tình dục vì chúng tôi đang ở Ả Rập Saudi. Không nên đi sâu vào những chủ đề đó".

Mặc trang phục abaya truyền thống của Ả Rập Saudi, Sara là robot hình người đầu tiên được thiết kế và sản xuất ở Ả Rập Saudi, có thể cả ở Trung Đông. Nó có khả năng giao tiếp song ngữ, gồm tiếng Ả Rập và tiếng Anh, phân tích và hiểu nội dung các câu nói chuyện.

Sara có thể đưa ra những câu trả lời phù hợp, thậm chí gửi câu trả lời dưới dạng văn bản để người dùng hiểu và sao chép.

Elie Metri cho biết Sara sử dụng mô hình học ngôn ngữ của công ty - một chương trình trí tuệ nhân tạo (AI) được thiết kế để nhận dạng và tạo ra văn bản, giọng nói. Mô hình học ngôn ngữ được đào tạo bằng cách sử dụng học máy trên bộ dữ liệu khổng lồ.

Elie Metri nói với Insider: “Chúng tôi không dựa vào thư viện của bất kỳ ai khác, thậm chí cả ChatGPT”.

Hệ thống pháp luật của Ả Rập Saudi dựa trên luật Sharia, nhưng đã có một số nỗ lực nhằm hiện đại hóa xã hội nước này những năm gần đây. Những nỗ lực này gồm việc nới lỏng các quy định về trang phục và phụ nữ lái xe.

Tuy nhiên, phụ nữ vẫn có thể bị trừng phạt vì hoạt động chính trị và các cuộc thảo luận về giới tính, tình dục là điều cấm kỵ.

Elie Metri cho biết Sara đã thu hút sự chú ý rộng rãi sau khi xuất hiện tại nhiều triển lãm công nghệ khác nhau, làm nổi bật những tiến bộ của Ả Rập Saudi trong lĩnh vực robot và AI.

Tuy nhiên, một sự cố hồi đầu tháng 3 liên quan đến robot hình người khác của QSS AI & Robots là Muhammad đã gây xôn xao mạng xã hội. Cụ thể hơn, Muhammad (robot hình người đàn ông đầu tiên của Ả Rập Saudi) chạm vào vòng 3 nữ phóng viên tại hội nghị DeepFest ở Riyadh.

Muhammad xuất hiện trong bộ trang phục truyền thống của người Ả Rập, đầu quấn khăn Ghutra và có buổi trả lời phỏng vấn trực tiếp với nữ phóng viên Al Arabiya, kênh truyền hình tin tức lớn có trụ sở chính tại Riyadh.

"Tôi được sản xuất và phát triển tại Ả Rập Saudi, như một dự án quốc tế nhằm thể hiện những thành tựu của chúng tôi trong lĩnh vực AI", Muhammad nói tại sự kiện.

Trong lúc nữ phóng viên quay lưng về phía Muhammad để hướng về phía máy quay, robot này bất ngờ đưa tay chạm vào vòng 3 của cô. Muhammad sau đó nhanh chóng hạ cánh tay xuống.

Hành động của Muhammad khiến nữ phóng viên giật mình và quay trở lại để nhìn, nhưng cô vẫn giữ bình tĩnh để tiếp tục công việc.

Một số người gọi Muhammed là "kẻ biến thái", trong khi những người khác chỉ trích các lập trình viên của robot này. Thế nhưng, một số dân mạng lên tiếng bảo vệ Muhammed, cho rằng robot chỉ được lập trình sẵn để có động tác vung tay nhằm biểu lộ cảm xúc mỗi khi nói, với mục đích trông thân thiện và giống con người hơn. Họ cho rằng nữ phóng viên đứng không đúng chỗ nên vô tình bị Muhammed chạm trúng vòng 3.

Tỏ ra không hề bối rối trước sự chú ý của giới truyền thông, Elie Metri nói: “Tôi có hơn sáu hoặc bảy trang liên kết từ khắp nơi trên thế giới”. Ông cho rằng dường như Muhammad không chạm vào phóng viên một cách không thích hợp.

Elie Metri nói: “Khi con người nói chuyện, chúng ta cử động tay chứ không phải là ma-nơ-canh. Robot cũng vậy”.

Theo quan điểm của Elie Metri, Muhammad động bàn tay và các ngón tay trong khi nói và do phóng viên đứng quá gần robot nên nó đã chạm nhẹ vào áo khoác của cô.

Elie Metri cho hay: “Tấn công tình dục hoàn toàn khác với việc bàn tay robot chạm vào áo khoác của một quý cô”.

Bất chấp dân mạng bàn tán sôi nổi về vụ việc này, Elie Metri cho biết ông không quan tâm.

Ông nói: “Điều kỳ lạ là ở toàn bộ Trung Đông, ngay cả ở Ả Rập Saudi, không ai thấy điều này là tồi tệ vì họ biết đó là robot”.

QSS AI & Robots nói với tờ Metro rằng Muhammed “hoàn toàn tự chủ và hoạt động độc lập mà không cần sự kiểm soát trực tiếp của con người”.

Công ty tuyên bố Muhammed cũng có thể thực hiện các công việc trong điều kiện nguy hiểm hoặc những nhiệm vụ đòi hỏi độ chính xác cao, nhằm mục đích nâng cao an toàn và năng suất trong các lĩnh vực thiếu hụt lực lượng lao động.

Ngoài ra, QSS Systems thông báo rằng trong tương lai, công ty sẽ “thực hiện các biện pháp bổ sung để ngăn chặn bất kỳ ai đến gần robot trong khu vực di chuyển của nó”.

Tháng 10.2017, Ả Rập Saudi là quốc gia đầu tiên trên thế giới cấp quyền công dân cho robot có tên Sophia, do hãng công nghệ Hanson Robotics (Hồng Kông) chế tạo ra. Xuất hiện tại Sáng kiến ​​Đầu tư Tương lai ở Riyadh thời điểm đó, Sophia tuyên bố: "Tôi rất vinh dự và tự hào vì sự khác biệt độc đáo này. Đây là lịch sử khi trở thành robot đầu tiên trên thế giới được công nhận quyền công dân".

Chỉ một tháng sau, Sophia đã có những phát biểu kêu gọi có nhiều quyền con người hơn cho phụ nữ ở Ả Rập Saudi,

David Hanson, Giám đốc điều hành Hanson Robotics, nói: “Sophia là robot ủng hộ mạnh mẽ cho quyền của phụ nữ, cho quyền của tất cả con người. Sophia đã tiếp cận dữ liệu về quyền của phụ nữ ở Ả Rập Saudi, quyền của tất cả con người và các sinh vật sống trên hành tinh này".

Nhiều phụ nữ trên thế giới cho rằng Sophia có được quyền công dân quá dễ dàng ở một quốc gia mà chính phủ thậm chí từng không cho phép phái yếu lái xe. Trong khi các nhà hoạt động nhân quyền ở khắp nơi trên thế giới lập luận rằng, thật vô lý khi một cỗ máy do nam giới thiết kế lại có thể có được địa vị xã hội tốt hơn nữ giới của cả một quốc gia.