Sự thật về loại thuốc nhúng sầu riêng mà nhiều người kinh hãi

Sầu riêng ngâm thuốc!

Mới đây, chúng tôi có dịp đi tham quan 1 vườn trái cây ở xã Nhơn Nghĩa, H.Phong Điền, TP.Cần Thơ. Những cây sầu riêng trĩu quả khiến ai chứng kiến cũng thèm thuồng. Cầm lòng không đặng, anh bạn đi cùng trèo lên hái 1 trái sầu riêng to chắc mà anh đoán rằng sắp chín. Nhưng khi đem trái sầu riêng vào, ông chủ vườn bắt gặp liền nói: “Sầu riêng muốn biết chín hay không phải gõ vô trái, dân lành nghề mới biết. Còn trái này nếu không nhúng thuốc, tui bảo đảm khỏi ăn”. Chúng tôi đem trái sầu riêng về - tất nhiên không nhúng thuốc, thì vài ngày sau trái cũng chín, thơm phức. Nhưng đúng như ông chủ vườn nói, khi khui trái sầu riêng thì thấy múi bên trong cứng ngắt, sượng, không thể nào ăn nổi!

Vậy thứ thuốc mà ông chủ vườn nói là thuốc gì? Có phải hóa chất Trung Quốc độc hại nhưng khiến trái cây mau chín? Trên mạng thỉnh thoảng có người đưa các đoạn clip cho thấy người ta nhúng từng trái sầu riêng vào cái xô chứa chất gì đó, kèm lời bình là hóa chất Trung Quốc, ăn có thể bị ung thư... khiến nhiều người lo ngại. Anh Phạm Văn Hải (ngụ Q.Ninh Kiều, TP.Cần Thơ) cho biết gia đình anh rất thích ăn sầu riêng. Nhưng qua theo dõi báo đài, anh rất sợ mua phải sầu riêng ngâm hóa chất độc hại ảnh hưởng tới sức khỏe.

“Ở đây không ai đi nhúng hóa chất bậy bạ đâu”, đó là lời giải thích của rất nhiều chủ vựa, chủ vườn sầu riêng ở huyện Phong Điền khi được hỏi đến việc nhúng trái sầu riêng vào “chất lạ” để ép trái chín. Anh H., chủ vựa sầu riêng ở xã Tân Thới nói rằng “chất lạ” đó là khí đá dạng lỏng do công ty ở Việt Nam sản xuất và được phép sử dụng.

Đừng vì hoang mang mà đắn đo với trái sầu riêng - Ảnh: Thanh Nguyên

Chị N., chủ vườn sầu riêng cùng xã giải thích rõ hơn: “Đó là khí đá giống như hồi xưa mình dùng để thúc chuối, xoài, mít chín đều và nhanh. Xưa là khí đá dạng cục phải đập nhỏ ra rất khó khăn, bây giờ họ làm dạng nước tiện hơn. Chứ mấy cái hóa chất độc hại không ai đi nhúng đâu”.

Các chủ vườn ở huyện Phong Điền cũng cho biết thêm, việc nhúng khí đá cũng ít khi được chủ vườn hay chủ vựa ở đây áp dụng. Phần lớn sầu riêng khi gần đủ chín sẽ được hái và để tự chín tự nhiên. Việc nhúng khí đá sẽ giúp trái sầu riêng chín đều và nhanh hơn để thông thường. Khí đá sẽ không làm ảnh hưởng đến chất lượng của trái sầu riêng, thậm chí múi sầu riêng sẽ thơm và đậm đà hơn.

Khí đá, loại dùng để giúp trái cây mau chín, đã có từ xưa

Để rõ ràng hơn, 1 chủ vườn ở xã Tân Thới còn cung cấp cho PV 1 vỏ chai thuốc chín trái với thành phần chính là khí đá dùng để ngâm sầu riêng. Chủ vườn này cho biết, loại thuốc này nông dân được phép sử dụng để làm chín nhiều loại trái khác nhau.

Khi biết thông tin sầu riêng ở Cần Thơ nhúng khí đá làm chín trái không ảnh hưởng đến sức khỏe, anh Hải cho biết rất yên tâm. “Tuy nhiên, nếu nhìn bắt mắt thường cũng khó phân biệt được sầu riêng nào là chín cây, trái nào là nhúng khí đá. Đó là chưa kể đến trường hợp một số nơi còn nhúng hay tiêm các hóa chất không rõ ràng khác”.

Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Út Em - Trưởng phòng NN&PTNT H.Phong Điền cho biết loại thuốc này trên thị trường hiện có 2-3 dạng. Nhưng mấy năm gần đây, ngành nông nghiệp chỉ khuyến cáo bà con sử dụng loại thuốc do Việt Nam sản xuất như Ado Ethephon, một loại khí đá dạng lỏng. Loại này an toàn trái cây cũng giống như ngày xưa bà con sử dụng khí đá để thúc chuối chín. Trên bao bì của 1 vỏ chai Ado Ethephon mà nông dân cung cấp thể hiện đây là một loại phân bón lá được sử dụng giúp cho chín trái đồng loạt trên nhiều loại trái, hạt giúp thu hoạch dễ dàng.

Mẹo ủ trái cây chín bằng cách cho vào thùng gạo là cách làm đã quá quen thuộc với mỗi gia đình Việt. Từ ngày xưa ông bà ta đã biết dùng mẹo này để giúp trái cây mau chín, lúc chín ngon hơn, thơm hơn và đặc biệt là an toàn hơn việc mua trái cây chín bên ngoài về dùng. Còn không, họ bịt kín thùng trái cây và bỏ vào cục khí đá nhỏ, trái cây sẽ rất mau chín và đều.

Thực tế, trên thế giới, việc sử dụng ethephon để thúc trái cây chín là phương pháp được sử dụng từ lâu. Đây là chất điều hòa tăng trưởng thực vật được sử dụng rộng rãi trên bông, lúa mì, cà phê, dứa, nho, táo và nhiều loại trái cây khác. Ethephon được xem như là hóc môn “lão hóa” ở thực vật. Sau khi thấm qua lớp vỏ của trái cây, ethephon sẽ bị phân giải thành ethylene, từ đó thúc đẩy quá trình chín nhanh ở trái cây.

Loại thuốc này được phép sử dụng để thúc trái sầu riêng chín đều - Ảnh: Thanh Nguyên

Do ảnh hưởng của hạn mặn và dịch bệnh, mùa sầu riêng dù đang vào vụ nhưng giá lại thấp so với cùng kỳ năm ngoái. Ông Út Em cho biết, giá sầu riêng tại vườn năm nay giảm từ 10.000 - 15.000/kg so với cùng kỳ năm ngoái. Sầu riêng cắt ngang từ 30.000 - 32.000 đồng/kg, chín cây là 38.000 - 40.000 đồng/kg, nhưng số lượng này không nhiều. Do nhiều loại trái cây như dâu, chôm chôm ở huyện hiện đang rớt giá nên sầu riêng cũng bị kéo theo. Sầu riêng vụ này có thể gọi là trúng nhưng do các loại trái cây bị giảm nên kéo theo sầu riêng giảm.

Người dân địa phương cho biết, giá sầu riêng năm nay giảm chủ yếu là do không xuất sang được Trung Quốc. Những năm trước, ngoài tiêu thụ thị trường trong nước, sầu riêng ở Cần Thơ được 1 công ty chuyên xuất khẩu trái cây ở Vĩnh Long thu mua nên giá cao. Trong khi đó, năm nay do ảnh hưởng hạn mặn, 2 vùng canh tác sầu riêng lớn ở miền Tây là huyện Cai Lậy (tỉnh Tiền Giang) và huyện Chợ Lách (tỉnh Bến Tre) bị thất thu khá nhiều.

Nặng nề nhất là ở huyện Cai Lậy, các chủ vườn phải mua những ghe nước có giá hàng triệu đồng để tưới cho sầu riêng nhưng chẳng khác nào “đem muối bỏ biển”. Hàng ngàn cây sầu riêng thiếu nước bị vàng lá, héo khiến nhiều chủ vườn đành bất lực để cây chết khô. Ở huyện Chợ Lách, tình trạng tương tự cũng xảy ra. Giá sầu riêng tại vườn ở đây cũng chỉ từ 30.000 - 40.000 đồng/kg.

Anh Nguyễn Văn Liêm ở TT.Chợ Lách cho biết, năm nay do bị ảnh hưởng mặn nên sầu riêng ở đây giảm về sản lượng, thua kém mấy năm trước. Sầu riêng rớt giá lại thêm thông tin về “hóa chất lạ” không rõ ràng khiến nhiều người trồng lao đao.

Thanh Nguyên