.jpg "Hội thảo xây dựng ĐBSCL theo hướng bền vững, đậm văn hóa sông nước")
Gửi bình luận
Theo luật sư, trong tội danh liên quan đến lợi dụng chức vụ, nếu bị can nhận tiền hoặc lợi ích vật chất khác thì được xác định là hưởng lợi bất chính.
Thời gian qua, nhiều vụ án lớn đã được phía cơ quan công tố ban hành cáo trạng, gần đây nhất là vụ án khai thác quặng Apatit trái pháp luật tại Lào Cai…
Đáng chú ý, trong vụ án này có đề cập tới chi tiết người có chức vụ cao là ông Nguyễn Văn Vịnh (cựu Bí thư Tỉnh ủy Lào Cai) đã nhận “quà biếu”, “quà Tết” là tiền. Ông Vịnh được Giám đốc Công ty Lilama biếu 5 tỉ đồng, và theo cáo trạng, ông Vịnh đã sử dụng chi tiêu cá nhân hết.
Tuy nhiên, dù nhận “quà Tết” là tiền nhưng bị can này không bị truy tố tội “Nhận hối lộ”. Viện KSND tỉnh Lào Cai truy tố ông Vịnh tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Vậy có phải cứ nhận quà cảm ơn, quà biếu là tiền thì sẽ bị điều tra, truy tố về tội “Nhận hối lộ”?
Trao đổi với PV Một Thế Giới, luật sư Trịnh Văn Tuyến - Văn phòng Luật sư Giang Thanh (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho biết cấu thành cơ bản và những dấu hiệu đặc trưng của tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” là người phạm tội là người có chức vụ quyền hạn; người phạm tội thực hiện tội phạm với lỗi cố ý trực tiếp và động cơ có thể là vụ lợi (lợi ích vật chất thôi thúc), hoặc động cơ khác như nể nang, có mối quan hệ thân thiết…
Tiếp đến là hành vi phạm tội gây thiệt hại cho lợi ích của nhà nước, của xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân. Và đặc biệt, theo luật sư Tuyến nêu rõ hành vi phạm tội đối với tội danh này là phải có yếu tố “trái công vụ”.
Phân tích rõ hơn hành vi nhận tiền của cựu Bí thư tỉnh Lào Cai, luật sư Tuyến cho biết trường hợp người có hành vi phạm tội, có yếu tố vụ lợi là nhận tiền hoặc lợi ích vật chất khác thì được xác định là hưởng lợi bất chính, sẽ bị xem xét là tình tiết tăng nặng trách nhiệm trong quá trình xét xử, lượng hình.
Luật sư Tuyến phân tích, yếu tố vụ lợi, nhận tiền không phải là một trong các yếu tố cấu thành cơ bản của tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Trong khi đó, tội “Nhận hối lộ” lại có cấu thành cơ bản và những dấu hiệu đặc trưng riêng, khác biệt. “Nhận hối lộ là hành vi của người lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận, hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào cho chính bản thân người đó/cho người, tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ” - luật sư phân tích.
Ngoài ra, luật sư Tuyến cũng cho biết đặc điểm rõ nhất của tội “Nhận hối lộ” là sự thỏa thuận, trao đổi, hứa hẹn mang tính “có qua có lại”, cân bằng, đối xứng giữa người có chức vụ, quyền hạn (nhận hối lộ) với người đưa hối lộ.
"Ở đó, một bên dùng vị trí công tác, chức vụ và quyền lực của mình để hướng tới và có được tiền bạc, vật chất hoặc lợi ích khác. Còn một bên thì dùng tiền bạc, vật chất hay lợi ích khác để đổi lấy và đạt được cái mình mong muốn", luật sư Tuyến nói.
Đối chiếu với hành vi phạm tội của cựu Bí thư tỉnh Lào Cai, bản cáo trạng đã nêu rõ từ năm 2012 - 2015, các bị can là lãnh đạo UBND tỉnh Lào Cai và một số sở, ngành liên quan, trong đó có ông Nguyễn Văn Vịnh biết rõ 3,77ha tại xã Đồng Tuyển (TP.Lào Cai) thuộc Khai trường 18 đã được Bộ Công Thương phê duyệt quy hoạch quặng Apatit tại Quyết định số 28, và thẩm quyền cấp phép khai thác khoáng sản ở khu vực này thuộc Bộ TN-MT.
Tuy nhiên, cựu Bí thư tỉnh Lào Cai cùng một số bị can liên quan đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để làm "trái công vụ" khi ký các văn bản, giấy tờ chứng nhận đầu tư trái pháp luật, cấp 3,77ha đất nêu trên cho Công ty Lilama. Từ đó dẫn tới việc Nguyễn Mạnh Thừa và đồng phạm khai thác trái phép tài nguyên, kháng sản.
Bản cáo trạng cũng xác định hành vi của ông Nguyễn Văn Vịnh đã góp phần để Công ty Lilama cùng Công ty Apatit Việt Nam khai thác và tiêu thụ trái phép hơn 1,5 triệu tấn quặng Apatit, giá trị hơn 610 tỉ đồng. Qua đó, hai doanh nghiệp này thu lợi bất chính hàng trăm tỉ đồng.
“Hành vi của ông Vịnh và các bị can liên quan đã xâm phạm đến tính đúng đắn trong công tác quản lý Nhà nước gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng”, cáo trạng nêu rõ.
