Bà Bùi Thị Hào, vợ của nhà thơ Nguyễn Duy, nguyên mẫu của những vần thơ trong tập "Vợ ơi" của ông đã ra đi ở tuổi 72 tại nhà riêng ở TP.HCM.
Sau một thời gian lâm bệnh, bà Bùi Thị Hào sinh năm 1948, vợ của nhà thơ Nguyễn Duy đã ra đi vào lúc 20 giờ ngày 2.3.2019 tại nhà riêng ở TP.HCM, hưởng thọ 72 tuổi.
Lễ viếng chính thức từ lúc 8 giờ 30’ ngày 5.3 tại Nhà tang lễ Bộ Quốc phòng (số5 Phạm Ngũ Lão, P.3, Q. Gò Vấp, TP.HCM). Lễ hỏa táng tại Bình Hưng Hòa.
Bà Bùi Thị Hào, (cựu sinh viên trường Đại học Văn hóa Hà Nội) người phụ nữ gắn bó suốt cuộc đời mình với nhà thơ Nguyễn Duy, bà cũng chính là nguồn cảm hứng bất tận để ông có những vần thơ thảng thốt về người vợ. Mỗi độ xuân về tết đến nhà thơ Nguyễn Duy đều có thơ cho bà Hào. Đó cũng chính là những cảm hứng thi ca đẹp nhất trong hồn thơ Nguyễn Duy.
Trong nhiều tác phẩm của nhà thơ Nguyễn Duy, ông dành riêng cho vợ một tập thơ có tên Vợ ơi gồm tập hợp 18 bài viết từ1971 đến 1994 do NXB Phụ nữ xuất bản cuối năm 1995. Tậpthơ được giới văn chương nhận xét là “sự về với vợ trămphần trăm của thơ Nguyễn Duy”.
Hình ảnh người vợ xuất hiện trong thơ ông nửa bi nửa hài như chính cuộc đời nhiều bất trắc:“Trời cho sống ta cũng già em ạ/ con thương cha không bằng bà thương ông/ tình như rượu chôn lâu đằm lịm/ cuối đời đem ra nhấm mới mềm lòng”.
Dẫu biết sinh ly tử biệt là lẽ thường nhưng cũng xót xa“trả cho mơ chút thiên đường/ trả cho nhau chút xót thương luân hồi”.Năm ngoái, nhà thơ Nguyễn Duy đã tiễn con trai về cõi vĩnh hằng, bây giờ ông lại chia biệt vợ“bỏ qua tội tháng nợ năm/ tự nhiên giọt nước mắt lăn nhẹ nhàng”.
Những bài thơ này đã in rải rác trong các tập thơtrước đó của Nguyễn Duy, lúc đó, đặt bên cạnh những bài thơ có tinh thời cuộcbức xúc, nóng bỏng khác, những bài thơ về với vợ có vị trí khiêm nhường, tĩnhlặng, giản dị… Nhưng khi được tập hợp lại thành một chủ đề về với vợ thì tậpthơ Vợ ơi…” khiến người đọc giật mình về độ lớn cũng như chiều sâu của hìnhtượng văn học “người vợ” trong thơ Nguyễn Duy.
Khi trong túi có mấy đồng ngọ nguậy
ta chạy rông như gì nhỉ - quên đời
lúc xơ xác bờm xơm từ sợi tóc
đói lả mò về
cơm đâu
vợ ơi...
* * *
Và tao tác bạn bè cơn hoạn nạn
đòn du côn toé máu tâm hồn
Và tung toé cả bướm vàng bướm trắng
này giọt cay giọt đắng giọt buồn nôn
móc họng mửa ra cầu vồng bảy sắc
vợ dìu ta
từng bậc
thang mòn...
* * *
Đêm huyền ảo một kinh kỳ se lạnh
một mình ta cô quạnh giữa muôn người
mặt sông lạ gợn nếp nhăn đuôi mắt
bủn rủn buồn
ta thầm kêu
vợ ơi...