Xét xử vụ ‘chuyến bay giải cứu’: Cựu lãnh đạo DN khai ‘trốn tránh nhiều lần nhưng vẫn phải đưa tiền’

Chiều 11.7, HĐXX TAND TP.Hà Nội tiến hành xét hỏi đối với các bị cáo trong vụ án “chuyến bay giải cứu” xảy ra tại Cục Lãnh sự (Bộ Ngoại giao), một số tỉnh thành phố và các đơn vị liên quan.

Trước khi xét hỏi, Chủ tọa đã yêu cầu cách ly bị cáo Nguyễn Thị Hương Lan (cựu Cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao) và một số bị cáo khác.

'Bị đưa vào tình thế khó khăn cùng cực'

Theo đó, HĐXX đang tiến hành tập trung làm rõ hành vi “Đưa hối lộ”. Là người đầu tiên khai báo, bị cáo Đào Minh Dương (cựu Chủ tịch HĐQT Công ty Vijasun) nói rõ bị cáo đã nộp hồ sơ xin cấp phép chuyến bay tại Cục Lãnh sự. “Trong quá trình làm thủ tục xin cấp phép, bị cáo không liên hệ với cá nhân nào để xin được cấp phép. Tuy nhiên, bị cáo bị ép đưa tiền”, ông Dương nói .

Theo lời khai của cựu chủ tịch này, bản thân ông bị Cục Lãnh sự gây khó khăn. Cụ thể, ông Dương khai rằng trước đây, công ty bị từ chối cấp phép chuyến bay rất nhiều lần và bị bà Nguyễn Thị Hương Lan “yêu cầu” rất nhiều lần.

"Bên đó chỉ cấp phép sát ngày tổ chức chuyến bay đúng 1 ngày, bị cáo bị đưa vào tình thế khó khăn cùng cực. Cục Lãnh sự gây khó khăn buộc bị cáo phải đưa tiền mới được cấp phép chuyến bay", ông Dương nói.

Sau khi bị gây khó khăn, ông Dương khai xin gặp Phạm Trung Kiên (cựu thư ký Thứ trưởng Bộ Y tế) để nói chuyện nhưng bị quát, nếu không nộp thì không được cấp phép và yêu cầu phải nộp 150 triệu đồng/chuyến. Tổng cộng, bị cáo đã đưa cho Kiên 1,1 tỉ đồng, dù cũng trốn tránh nhiều lần nhưng không được. “Bị cáo bị ép quá, nên phải đưa tiền”, ông Dương phân trần.

Trong vụ án này, VKS truy tố bị cáo Đào Minh Dương tội “Đưa hối lộ”, tại tòa, ông Dương xin nhận tội và đã nộp lại 1 tỉ đồng. Theo bị cáo Dương, số tiền này là của bị cáo Kiên chuyển trả cho Công ty.

Cũng giống như bị cáo Dương, bị cáo Phan Thị Mai (cựu Giám đốc Công ty Sao Hà Nội) bị truy tố về tội “Đưa hối lộ”. Theo đó, cáo trạng xác định qua các mối quan hệ cá nhân, Mai đã liên hệ, đặt vấn đề và đưa hối lộ cho 7 cá nhân có thẩm quyền và được cấp phép 15 chuyến bay cho Công ty Sao Hà Nội và 2 Công ty Việt Phát, Việt Nhật (do Mai mượn pháp nhân).

Khai trước tòa, bà Mai cho biết đã liên hệ với ông Tô Anh Dũng (cựu Thứ trưởng Bộ Ngoại giao), Đỗ Hoàng Tùng (cựu Phó cục trưởng Cục Lãnh sự, Bộ Ngoại giao), Phạm Trung Kiên (cựu thư ký của Thứ trưởng Bộ Y tế)…

Theo lời khai của bà Mai, theo quy trình, bị cáo nộp hồ sơ bên Cục Lãnh sự. Sau khi được bên đó cấp phép, bị cáo nhận được thông tin của bên Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (Bộ Công an) nhắn là không thấy doanh nghiệp liên hệ. Được người bên Cục Lãnh sự cho số của Vũ Anh Tuấn (cựu cán bộ Cục Quản lý Xuất nhập cảnh) thì bị cáo lên gặp Tuấn và được Tuấn nói là các doanh nghiệp tổ chức chuyến bay cần phải có chi phí cảm ơn.

Ngoài ra, lời khai của bà Mai còn thể hiện việc bị cáo này đưa cho Phạm Trung Kiên 600 triệu đồng theo yêu cầu của Kiên, với mục đích để xét duyệt chuyến bay.

Liên quan đến số tiền 25.000 USD đưa cho ông Tô Anh Dũng, theo bị cáo Mai, do thấy hồ sơ chưa được cấp phép, trong khi số lao động ở nước ngoài nhiều nên tìm cách liên hệ với Cục Lãnh sự tạo điều kiện và có xin gặp ông Dũng để gửi tiền cảm ơn.

Theo cáo trạng, khi dịch COVID-19 bùng phát và diễn biến phức tạp, Chính phủ đã chỉ đạo tổ chức các chuyến bay đưa công dân Việt Nam từ nước ngoài về nước để phòng chống dịch. Chính phủ đã giao cho Văn phòng Chính phủ, Tổ công tác của một số bộ, ngành, địa phương thực hiện quy trình cấp phép chuyến bay và cho chủ trương cách ly.

Thực hiện chủ trương này, trong quá trình cấp phép các chuyến bay, phê duyệt cách ly tại địa phương và giải quyết vụ án, từ tháng 9.2020 đến tháng 12.2022, có 25 cá nhân đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn, nhiệm vụ được giao để nhận hối lộ tổng cộng gần 165 tỉ đồng và lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ, gây thiệt hại hơn 10 tỉ đồng.

VKS xác định 23 cá nhân là đại diện các doanh nghiệp đã đưa hối lộ hơn 226 tỉ đồng, 4 cá nhân môi giới hối lộ hơn 74 tỉ đồng và lừa đảo chiếm đoạt số tiền gần 25 tỉ đồng.

Tự nguyện ‘cảm ơn’ vì mọi người làm việc quá vất vả

Trái ngước với 2 bị cáo trên, bị cáo Nguyễn Thị Dung Hạnh (Giám đốc Công ty G19) khai rằng trong quá trình xin cấp phép chuyến bay, bị cáo có liên lạc với Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Cục Quản lý Xuất nhập cảnh (Bộ Công an). Bên Cục Lãnh sự, bị cáo gặp Đỗ Hoàng Tùng, bên Bộ Y tế có gặp Phạm Trung Kiên, ở Cục Quản lý Xuất nhập cảnh thì gặp Vũ Anh Tuấn.

Trái ngước với 2 bị cáo trên, bà Hạnh cho rằng bản thân mình và doanh nghiệp của mình không bị ai làm khó, tất cả đều giúp đỡ và ủng hộ. Ngoài ra, họ đều từ chối quà mà bị cáo đưa. Theo lời khai của bà Hạnh tại tòa, bà đã liên lạc với Nguyễn Thị Hương Lan và Đỗ Hoàng Tùng với mong muốn đưa quà nhưng đều bị từ chối.

Liên quan đến việc đưa 400 triệu đồng cho ông Tô Anh Dũng, bị cáo Hạnh cho biết đã gửi quà tặng Tô Anh Dũng chỉ là để “cảm ơn, thực sự là tình cảm, hoàn toàn tự nguyện” nhưng họ đều từ chối và nói không cần phải gửi quà.

Trong vụ án này, bị cáo Hạnh khai đã đưa cho Phạm Trung Kiên 1,2 tỉ đồng, đưa cho Vũ Anh Tuấn 1,4 tỉ đồng, và theo bị cáo thì “đây là tiền cảm ơn thôi!”. Tại tòa, bị cáo Hạnh cũng xác nhận đã được Kiên trả lại 400 triệu đồng và bị cáo đã nộp lại để khắc phục hậu quả.

Tại lời khai cuối, bị cáo Hạnh cho biết đến thời điểm này, bản thân bị cáo nhận thức đó là hành vi hối lộ nhưng thời điểm thực hiện, bị cáo chỉ nghĩ đó là quà cảm ơn vì mọi người làm việc quá vất vả.