Xuất khẩu tôm sang Mỹ và Trung Quốc tăng mạnh đầu năm

Xuất khẩu tôm 2 tháng đầu năm tăng 24% so với cùng kỳ

Theo số liệu của Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm Việt Nam 2 tháng đầu năm nay đạt 415 triệu USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong đó, xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc và Mỹ ghi nhận tăng trưởng lần lượt 143% và 26% so với cùng kỳ.

Xuất khẩu tôm trong tháng 2.2024 giảm 11%, đạt 173 triệu USD do trùng với Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, nhờ tăng trưởng mạnh trong tháng 1, nên kim ngạch xuất khẩu lũy kế 2 tháng đầu năm vẫn ghi nhận tăng.

Giá tôm chân trắng và tôm sú nguyên liệu của Việt Nam kể từ tháng 1 năm nay có xu hướng tăng dần mặc dù vẫn chưa phục hồi trở lại mức giá của cùng kỳ năm ngoái. Đầu năm nay, giá trung bình xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ, Anh, Hàn Quốc ghi nhận tăng trong khi giá xuất khẩu sang Trung Quốc, EU, Nhật Bản ghi nhận giảm.

Tháng 2.2024, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường Trung Quốc và Hồng Kông tăng 76%, đạt 39 triệu USD. Đây là thị trường duy nhất trong số các thị trường nhập khẩu tôm chính ghi nhận tăng trưởng dương (+) trong tháng 2 năm nay. Lũy kế 2 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm Việt Nam sang thị trường Trung Quốc ghi nhận tăng trưởng 143%, đạt hơn 81 triệu USD.

Trong 2 tháng đầu năm nay, nhu cầu nhập khẩu tôm Việt Nam của Trung Quốc khá cao. Tháng đầu tiên của năm, quốc gia này tăng mạnh nhập khẩu tôm để đáp ứng nhu cầu Tết Nguyên đán.

Bên cạnh đó, Trung Quốc giảm nhập khẩu từ Ecuador (nguồn cung tôm lớn nhất của Trung Quốc) nên nhập khẩu tôm từ Việt Nam được tăng cường hơn. Trên thị trường Trung Quốc, tôm Việt Nam phải cạnh tranh về giá so với các nguồn cung đối thủ, tuy nhiên nhiều người mua hàng ở Trung Quốc đánh giá tôm Việt Nam có chất lượng cao hơn Ecuador, Ấn Độ nên họ chấp nhận mức giá cao hơn.

Năm 2023, Trung Quốc nhập 1 triệu tấn tôm, cho thấy dung lượng lớn của thị trường nước này. Ngoài ra, doanh nghiệp Việt còn có chiến lược tập trung bán cho Trung Quốc những mặt hàng tôm mà các nước cung ứng tôm khác không thể đáp ứng.

Xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ trong tháng 2 năm nay đạt 31 triệu USD, giảm 9%. Lũy kế 2 tháng đầu năm, xuất khẩu tôm sang thị trường này đạt 72 triệu USD, tăng 26%. Mặc dù giảm trong tháng 1 nhưng với tốc độ nhẹ, nguyên nhân là do trùng với kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Giá trung bình xuất khẩu tôm Việt Nam sang Mỹ sau khi chạm đáy vào tháng 11.2023, đã có xu hướng tăng trong những tháng đầu năm nay.

Tôm Việt Nam sang thị trường Mỹ nhiều triển vọng

Bà Kim Thu, chuyên gia ngành tôm (VASEP) nhận định doanh số bán thủy sản tươi sống và đông lạnh của Mỹ dự báo sẽ ổn định trong năm 2024, sau những khó khăn trong năm 2023 do lạm phát, người dân thắt chặt chi tiêu.

Bà Thu cho rằng so với một số nguồn cung tôm chính tại Mỹ là Ấn Độ, Ecuador, Trung Quốc thì Việt Nam được đánh giá có triển vọng hơn, nhất là khi quan hệ ngoại giao Việt Nam – Mỹ tốt đẹp, mở ra nhiều cơ hội cho hàng hóa Việt Nam sang Mỹ. Mỹ cũng đang có chính sách tăng cường mua hàng từ các nước, giảm phụ thuộc quá nhiều vào hàng Trung Quốc.

Tuy vậy, VASEP cho rằng khó khăn, thách thức cho ngành vẫn hiện hữu như: dịch bệnh trên tôm nuôi vẫn đáng lo ngại, nhu cầu thị trường vẫn yếu và chưa có sự phục hồi rõ nét như thị trường EU, Nhật, Hàn Quốc.

Ngành tôm xác định tập trung cho khâu nuôi để nâng sức cạnh tranh và đẩy mạnh sản xuất hàng GTGT, cùng với sự sát cánh của Chính phủ, các bộ, ngành, xuất khẩu tôm hy vọng sớm trở lại đường đua tăng trưởng trong năm nay.

Nhiều năm nay, con tôm vẫn luôn là chủ lực của ngành thủy sản. Hàng năm, mặt hàng này mang về cho Việt Nam từ gần 4 tỉ USD và đóng góp khoảng 45 - 50% tổng giá trị xuất khẩu thủy sản. Hiện Việt Nam là một trong những nước sản xuất tôm lớn nhất và nằm trong top 4 thế giới về xuất khẩu cùng với các nước Ecuador, Ấn Độ và Indonesia.

Tại Hội chợ triển lãm quốc tế công nghệ ngành tôm Việt Nam mới đây, TS Nguyễn Việt Thắng, Chủ tịch Hội Thủy sản Việt Nam cho biết năm 2023, diện tích nuôi tôm nước lợ của cả nước đạt 737.000ha, sản lượng hơn 1,1 triệu tấn.

Ông Thắng cho hay năm nay, những khó khăn, thách thức của ngành tôm vẫn chưa hết vì tình hình thời tiết diễn biến bất thường, giá vật tư đầu ở mức cao, nguy cơ dịch bệnh tiềm ẩn rất lớn.

Ngoài ra, lạm phát tại nhiều quốc gia giảm nhưng chưa đáng kể, chi phí logistics lớn, nhất là tình hình căng thẳng tại khu vực Biển Đỏ... Do đó, người nuôi còn dè dặt trong tái sản xuất. Tuy nhiên, điều này có lẽ sẽ chỉ xảy ra trong ngắn hạn, bởi dự báo phát triển của ngành vẫn rất khả quan, đặc biệt là từ nửa cuối năm nay.

Bà Trần Thụy Quế Phương - Chánh văn phòng VASEP cũng đánh giá những yếu tố tiêu cực trong năm 2023 sẽ còn tiếp tục ảnh hưởng trong năm 2024, vì thế ngành tôm toàn cầu được dự đoán tiếp tục đối mặt với khó khăn trong năm nay.

Tuy nhiên, xuất khẩu tôm Việt Nam sẽ có cơ hội phục hồi và tăng trưởng nhẹ trong năm 2024, với mức từ 10 - 15% bởi kinh tế của các nước có nhu cầu tiêu thụ tôm dần hồi phục; các DN đẩy mạnh sản xuất sản phẩm giá trị gia tăng, chế biến sâu.

Về thị trường, Mỹ và Trung Quốc tiếp tục là hai thị trường lớn nhất của xuất khẩu tôm Việt Nam trong năm 2024, chiếm khoảng 40 - 45% kim ngạch xuất khẩu của toàn ngành.

"Do những ảnh hưởng của chiến tranh, của biến động ở Trung Đông và chi phí vận chuyển cao nên nhóm thị trường có vị trí gần Việt Nam như Nhật, Hàn Quốc, Trung Quốc sẽ là lợi thế", bà Phương nhận định.