Gửi bình luận
Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đang khuyến khích học sinh theo học ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán. Đặc biệt với môn toán, học sinh của Việt Nam giỏi không thua kém so với các nước trên thế giới.
Chiều 24.3, Bộ Nội Vụ, Văn phòng Chính phủ, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức Chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.
Tại buổi đối thoại, TS Hoàng Anh Đức, Đại học RMIT, cho biết hiện nay, sinh viên và lực lượng có trình độ sau đại học theo học các lĩnh vực toán học, vật lý, sinh học, hóa học, kỹ thuật và công nghệ then chốt chưa nhiều. Trong khi đó, đây là nhóm đối tượng và lĩnh vực quan trọng để tham gia phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.
"Vậy Chính phủ đã và sẽ có những cơ chế, chính sách gì mang tính đột phá để có thể gia tăng nhiều hơn nữa đối tượng này theo học các lĩnh vực trên?", ông Đức nêu.
Trả lời vấn đề này, Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Kim Sơn cho rằng để phát triển đất nước thì cần rất nhiều nhóm nhân lực. Tuy nhiên, ở thời điểm mong muốn phát triển nhanh và bền vững, thu hút các doanh nghiệp FDI cũng như các doanh nghiệp trong nước trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, kỹ thuật, thì yêu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM) cần số lượng lớn hơn, chất lượng cao hơn mới có thể đáp ứng được yêu cầu.
Theo ông Sơn, hiện nay, tỷ lệ nhập học của sinh viên tham gia vào các ngành học STEM và bậc đại học bình quân hằng năm từ 28 - 30%. Trong khi đó, tỷ lệ này ở một số nước như: Hàn Quốc 35%, Đức là 39%, Phần Lan 36%. Tỷ lệ của Việt Nam không kém quá nhiều so với các nước có công nghiệp và kỹ thuật phát triển, nhất là trong bối cảnh Việt Nam có một trăm triệu dân.
Như vậy, tỷ lệ 30% trong số trong học sinh nhập học đại học hằng năm là 600.000 không phải quá nhỏ. Tuy nhiên, trước yêu cầu phát triển nhanh và mạnh của đất nước, con số này cần phải tăng mạnh hơn nữa. Trong năm 2024, tỷ lệ học sinh nhập học của khối ngành này bậc đại học đã gia tăng đáng kể. Trong số hơn 600.000 sinh viên nhập học, đã có hơn 200.000 sinh viên khối này. Như vậy, tăng 10% so với năm trước đó.
Ông Sơn cho rằng Chương trình giáo dục phổ thông 2018 đang khuyến khích học sinh theo học ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán. Đặc biệt với môn toán, học sinh của Việt Nam không thua kém so với các nước trên thế giới.
“Đội tuyển thi Olympic toán quốc tế của chúng ta thường xuyên đứng trong top 10 các quốc gia có kết quả tốt nhất trên toàn thế giới. Với số lượng học sinh vào học bậc phổ thông các trường chuyên và vào đại học như vậy, chúng ta có thể tin tưởng rằng nguồn nhân lực chất lượng cao thuộc lĩnh vực STEM trong tương lai sẽ gia tăng nhanh và mạnh, cả về chất lượng”, ông Sơn nêu.
Lãnh đạo Bộ GD-ĐT cho biết trong chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo của Việt Nam do Thủ tướng Chính phủ ký ban hành cách đây vài tháng, mục tiêu đến năm 2030, tổng quy mô đào tạo bậc đại học có thể đạt đến 1 triệu sinh viên theo học khối ngành STEM. Khi con số này được công bố, các quốc gia trên thế giới, nhất là các quốc gia ít dân số, có nhiều bình luận tích cực.
Trên cơ sở đó, khối học viên theo học ngành STEM bậc sau đại học năm 2024, tỷ lệ bậc thạc sĩ tăng tới 34% và bậc tiến sĩ tăng 33%, với tổng số trên 600 nghiên cứu sinh đã theo học và chuẩn bị luận văn tiến sĩ. Riêng với khối ngành sư phạm thì tổng số nghiên cứu sinh làm trong lĩnh vực STEM đã tăng lên con số 350 nghiên cứu sinh theo học tiến sĩ.
“Hiện tại, số lượng nhân lực trong lĩnh vực STEM còn phát triển mạnh và đầy triển vọng. Thủ tướng Chính phủ cũng đang giao cho ngành giáo dục chuẩn bị đề án đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để phát triển các lĩnh vực công nghệ cao, trong đó rất nhiều chính sách sẽ được đưa ra để động viên, khuyến khích các bạn trẻ tham gia học các lĩnh vực này”, ông Sơn nói và nhấn mạnh “có thể nói triển vọng phía trước đầy lạc quan”.
Trả lời thêm về vấn đề này, Thủ tướng Phạm Minh Chính thẳng thắn nhìn nhận Việt Nam chưa phát triển toàn diện các ngành, lĩnh vực khoa học, trong đó các ngành khoa học cơ bản chưa phát triển đúng yêu cầu phát triển đất nước và xu thế phát triển của thời đại. Do đó, cần phải có cơ chế, chính sách ưu tiên, như chính sách vinh danh, chính sách học bổng để các sinh viên, nghiên cứu sinh theo đuổi đam mê.
“Tương tự như vậy, với các lĩnh vực nghiên cứu khoa học xã hội và nhân văn, thể dục thể thao, văn hóa, công nghiệp giải trí. Tinh thần là tạo thuận lợi nhất cho mỗi người theo đuổi đam mê, hoài bão, thế mạnh của mình”, Thủ tướng nói.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh cần đào tạo đội ngũ giáo viên với tinh thần nhà trường là nền tảng, thầy cô là động lực, học sinh - sinh viên là trung tâm. “Nếu tôi có đam mê với khoa học cơ bản nhưng tôi có khó khăn thì tôi rất dễ chuyển sang học các lĩnh vực khác”.
Về câu hỏi liên quan đến hợp tác quốc tế, Thủ tướng cho biết Việt Nam đang thúc đẩy hội nhập sâu rộng, thực chất, hiệu quả, trong đó có khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Ví dụ, Việt Nam kêu gọi, thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) với các cơ chế, chính sách phù hợp thì bao giờ cũng đề nghị phải đầu tư vốn, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, xây dựng hạ tầng, nâng cao năng lực quản trị…; đề nghị các nước cấp học bổng cho học sinh, sinh viên Việt Nam; xây dựng mạng lưới khoa học công nghệ....
