Đội tuyển Việt Nam thua Trung Quốc 0-2: Thất vọng nhưng chưa tuyệt vọng

Thất bại này đã chấm dứt chuỗi 23 trận giao hữu trong FIFA Days chỉ hòa và thắng của ĐTVN kể từ sau trận thua Palestine 1-3 vào ngày 9.11.2014.

Không dùng 40 đến 50% cầu thủ trẻ như đã nói

Đội hình xuất phát của ĐTVN với đấu pháp 1-3-5-2 gồm thủ môn Văn Lâm, 3 trung vệ Ngọc Hải, Duy Mạnh, Tuấn Tài và 2 hậu vệ cánh kiêm tiền vệ cánh Triệu Việt Hưng, Trương Tiến Anh, 3 tiền vệ Tuấn Anh, Hùng Dũng, Hoàng Đức, 2 tiền đạo Tuấn Hải, Văn Toàn.

Đây là những tên tuổi quen thuộc và ĐTVN chỉ có hai gương mặt mới thời HLV Troussier là Việt Hưng và Tiến Anh. Thế nhưng Hưng đã 26 tuổi và Anh cũng 24 tuổi, đó là chưa kể vì Hưng đá bên trái nên Anh phải đá bên phải, trái với vị trí sở trường bên trái như loạt trận đấu thử nghiệm trước đó của HLV Troussier.

Vào hiệp hai, lần lượt Nguyễn Đình Bắc (19 tuổi), Nguyễn Thái Sơn (20 tuổi), Hồ Văn Cường (20 tuổi), Khuất Văn Khang (20 tuổi) thay Văn Toàn, Tuấn Anh, Tiến Anh, Việt Hưng thì lúc đó ĐTVN mới có 4/11 vị trí trẻ. Đáng tiếc, do chấn thương nên Văn Cường được thay bằng Tiến Linh và từ phút 87, ĐTVN còn lại 3/11 vị trí trẻ tuổi.

Như vậy tuyên bố sẽ có từ 40 đến 50% cầu thủ trẻ được ra sân thi đấu như phát biểu trước trận đấu với ĐTTQ của HLV Troussier đã không thể thực hiện.

Tự tin ĐTVN sẽ tiến bộ

Tuy thất vọng về kết quả nhưng ông Troussier tin rằng ĐTVN sẽ tiến bộ, đặc biệt ông Troussier hài lòng với lối chơi của ĐTVN ở hiệp 1 khi kiểm soát bóng và có thế trận tốt hơn, đồng thời tạo ra hai cơ hội có thể ghi bàn.

Đó là tình huống ở phút 27, khi Tuấn Hải đột phá dũng mãnh từ cánh trái vào trung lộ nhưng sút bóng chệch cột dọc. Sau đó, Văn Toàn khi đối mặt với thủ môn đội Trung Quốc lại dứt điểm quá nhẹ ở phút 35.

Không thể phủ nhận ĐTVN đã chơi một trận đấu sòng phẳng với ĐTTQ. Một hình ảnh rất khác so với trước đây qua mọi thời kỳ khi gặp các đối thủ có trình độ cùng thứ bậc cao hơn ở bảng xếp hạng FIFA. Khi đó, ĐTVN thường co mình chịu đựng bằng lối chơi phòng ngự số đông rồi chờ đối phương sơ hở để trừng phạt bằng những pha phản công.

Những con số thống kê giữa ĐTVN với ĐTTQ trong trận đấu đã minh chứng cho nhận định này: thời gian kiểm soát bóng 63% so với 37%; số đường chuyền 604 so với 346 và tỉ lệ chuyền bóng chính xác là 83% so với 76%.

Những con số biết nói này cho thấy lối chơi của ĐTTQ hiệu quả hơn khi ĐTVN chỉ có 3 lần trúng khung thành trong 9 pha dứt điểm; nhưng ĐTTQ có đến 13 lần dứt điểm và trong 2/3 lần trúng khung thành đã thành bàn thắng, đó là chưa tính pha bóng trúng cột dọc khiến Trung Quốc mất cơ hội mở tỷ số ở phút 34.

Có nghĩa là, bóng đá hiện đại ngày nay, đội kiểm soát bóng nhiều hơn chưa chắc là đội chiến thắng như bóng đá ngày xưa. Gần như chiến thắng sẽ thuộc về đội bóng kiểm soát được thế trận!

Bài toán thể lực

Ông Troussier lý giải thất bại của ĐTVN do thể lực các cầu thủ sa sút khi V-League đã kết thúc tuần thứ 3 của tháng 8, nên gần 2 tháng qua, các cầu thủ Việt Nam đã thiếu cơ hội thi đấu, thay vào đó là quãng nghỉ dài và đa số đều trong giai đoạn luyện tập, tập huấn chuẩn bị cho mùa bóng mới 2023 - 2024 (sẽ khởi tranh vào này 20.10 tới).

Bỏ qua phong độ thủ môn Văn Lâm sa sút trong trận đấu này khi anh đã không làm chủ được khu vực 16m50 với không ít lần ra vào không hợp lý, trong đó, có tình huống Lâm chớm ra rồi thụt lui để Tan Long (ĐTTQ) đánh đầu bóng bật cột dọc, may mà Tuấn Tài kịp lùi về phá bóng ra ngoài. Cũng bỏ qua lỗi chuyền hỏng của Hoàng Đức tạo điều kiện cho Wu Lei đoạt bóng và dễ dàng ấn định kết quả chung cuộc 2-0 khi đối mặt với Văn Lâm ở những giây cuối cùng của trận đấu. Hay như quên đi lỗi vào bóng nguy hiểm bằng chân kết hợp cú đánh kín bằng tay khiến Tiến Linh bị thẻ đỏ nên ĐTVN thi đấu thiếu người từ phút 87; đồng thời bỏ qua luôn lỗi trong hệ thống kèm người của hàng thủ khi để Wang Qiuming không người kèm khéo léo đệm bóng mở tỷ số ở phút 56. Như vậy, rõ ràng tất cả các tuyển thủ Việt Nam đều không đủ thể lực.

Thể lực không đảm bảo, nên Văn Toàn - sau pha tăng tốc - đã thiếu sức rướn để có thể dùng mũi chân chích quả bóng qua thủ môn Trung Quốc mở tỷ số ở phút 35, thay vì Toàn chỉ có thể dùng má ngoài chạm rất nhẹ vào quả bóng, một lực tác động không đủ để thay đổi hướng đi của quả bóng.

Cũng vì thiếu thể lực dẫn đến thiếu sức mạnh, tốc độ nên lối chơi của ĐTVN không thể triển khai như ý muốn, thậm chí để xảy ra sai sót khi gặp phải ĐTTQ ưu thế hơn hẳn về thể hình lại tranh cướp bóng quyết liệt, không ngại va chạm, không cho các cầu thủ Việt Nam đủ không gian và thời gian để xử lý bóng theo ý muốn.

Có nghịch lý hay không khi thời kỳ HLV Park Hang-seo, các tuyển thủ Việt Nam dường như không khi nào sa sút thể lực như vậy?

Thật ra lối chơi phòng ngự, chủ động phản công nói chung của thế giới bóng đá chứ không riêng gì của ông Park, các cầu thủ sẽ tiêu hao năng lượng ít hơn so với lối chơi kiểm soát bóng, một lối chơi yêu cầu tổ chức tấn công từ vị trí thủ môn, đồng thời các cầu thủ di chuyển liên tục khắp mặt sân không chỉ khi có bóng mà còn cả những lúc không bóng.

Kiểm soát bóng là xu hướng của bóng đá hiện đại. Nhưng lối chơi này sẽ là con dao hai lưỡi và nó sẽ trở nên nguy hiểm khi không đảm bảo thể lực từ sức mạnh, tốc độ cho đến sức bền. Bóng đá Nhật Bản, từ nam đến nữ cho thấy rõ nhất triết lý kiểm soát bóng rất phù hợp và phần nào khỏa lấp được sự thua thiệt về thể hình, tố chất của người châu Á so với phần còn lại của thế giới.

Do đó, BĐVN theo Nhật Bản như quan điểm của HLV Troussier áp dụng vào BĐVN đã được VFF ủng hộ là đúng. Đúng là vì 7 tháng qua, kể từ khi HLV Troussier chuyển đối triết lý chơi bóng, ĐTVN đã kiểm soát bóng ngày càng tốt hơn. Không phải ngẫu nhiên từ HLV cho đến các tuyển thủ Trung Quốc và ngay cả truyền thông Trung Quốc cũng khen ngợi lối chơi kiểm soát bóng của ĐTVN.

Do đó, không có lý do gì BĐVN lại từ bỏ theo đuổi triết lý mới này để quay lại triết lý cũ, một triết lý mà BĐVN sẽ không thể thoát khỏi Đông Nam Á để tiến ra châu Á hoặc thế giới.

Quan trọng là tất cả cùng hiểu, cùng kiên định với định hướng chuyển đổi triết lý kiểm soát bóng rất phù hợp với thể hình, thể trạng cũng như khả năng khéo léo của người Việt Nam.

Tiếc rằng, đây mới chỉ là mệnh đề đúng và còn thiếu mệnh đề đủ: đủ thể lực, đủ sức mạnh, sức bền, đủ nền tảng khoa học dinh dưỡng, đủ kiến thức, đủ trang thiết bị y học thể thao… của một nền bóng đá.

Nếu BĐVN chưa thể phát triển thì lỗi đó không chỉ của riêng ông Troussier, người đầu tiên trong lịch sử khi đến Việt Nam làm việc đã dám thực hiện một cuộc cách mạng chuyển đổi, và hơn hết, nó đã cho thấy những mặt còn hạn chế của BĐVN.