Những điểm người dân còn băn khoăn khi hoàn thuế thu nhập cá nhân tự động

Để làm rõ những băn khoăn trên, Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân (Tổng cục Thuế) ngày 19.2 đã có thông tin giải thích rõ về vấn đề này.

NNT có phải nộp hồ sơ quyết toán nữa hay không?

Theo đó, việc giải quyết hoàn thuế TNCN theo quy trình mới được triển khai từ kỳ quyết toán thuế TNCN năm 2024.

Để hồ sơ hoàn thuế TNCN của NNT được xử lý tự động, thuận lợi, chính xác và hiệu quả, Tổng cục Thuế khuyến khích NNT sử dụng chức năng “Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý” và thực hiện liên kết, đăng ký số tài khoản ngân hàng (đích danh và đã được xác thực) trên các ứng dụng thuế điện tử như: Ứng dụng eTax Mobile; ứng dụng thuế điện tử dành cho cá nhân (iCanhan) để nộp hồ sơ hoàn thuế TNCN.

Một điểm đáng chú ý, đó là chức năng “Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý” - đây là chức năng được Tổng cục Thuế nghiên cứu, xây dựng và phát triển để hỗ trợ tối đa cho NNT là cá nhân trực tiếp quyết toán thuế TNCN. Theo đó, từ cơ sở dữ liệu kê khai của tổ chức trả thu nhập, dữ liệu đăng ký thuế, dữ liệu tổng quan về nghĩa vụ thuế, các khoản nợ của NNT trên toàn quốc, hệ thống tự động tổng hợp dữ liệu và điền sẵn các chỉ tiêu trên tờ khai quyết toán thuế TNCN của NNT. NNT sử dụng ứng dụng eTax Mobile, ứng dụng iCanhan của Tổng cục Thuế để kiểm tra thông tin trên “Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý” do hệ thống tự động tạo lập. Cụ thể:

Một là, trường hợp NNT đồng ý với thông tin được gợi ý trên tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý, NNT xác nhận và nộp hồ sơ quyết toán trên ứng dụng.

Hai là, trường hợp NNT không đồng ý với thông tin được gợi ý trên tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý, NNT sửa lại thông tin tại các chỉ tiêu tương ứng, bổ sung lý do chênh lệch và nộp hồ sơ quyết toán kèm theo tài liệu chứng minh.

Sau khi tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế TNCN của NNT, hệ thống ứng dụng CNTT ngành thuế sẽ tiếp tục thực hiện phân loại hồ sơ đủ điều kiện xử lý tự động, cụ thể các điều kiện bao gồm: Hồ sơ của NNT có số tiền thuế TNCN đã nộp đủ vào NSNN; hồ sơ có các chỉ tiêu khớp đúng với số liệu tổng hợp theo cơ sở dữ liệu (CSDL) quản lý thuế và có số thuế đề nghị hoàn trả nhỏ hơn hoặc bằng số liệu tổng hợp theo CSDL quản lý thuế; thông tin tài khoản nhận tiền hoàn trả của NNT được xác minh và liên kết với CSDL quản lý thuế.

Quy trình hoàn thuế TNCN tự động có khác gì về thủ tục, thời gian giải quyết hồ sơ hoàn thuế?

Quy trình hoàn thuế TNCN tự động ban hành kèm theo quyết định 108 được xây dựng trên cơ sở sử dụng hệ thống CNTT, hệ thống cơ sở dữ liệu để tự động hóa các bước xử lý, giảm thiểu thời gian giải quyết hồ sơ, giảm số lượng hồ sơ hoàn thuế phải xử lý thủ công của công chức thuế trên cơ sở quy định pháp luật, đồng thời đảm bảo phòng ngừa được các rủi ro liên quan đến thuế TNCN. Trong quá trình xử lý hoàn thuế, công chức thuế chỉ tập trung xử lý đối với những hồ sơ cần phải bổ sung thông tin, giải trình của NNT.

Theo đó, sau khi NNT nộp hồ sơ hoàn thuế TNCN, hệ thống tự động tiếp nhận và phân loại hồ sơ trên cơ sở thực hiện đối chiếu các điều kiện theo quy trình. Trong đó NNT cần lưu ý một số điểm sau:

Thứ nhất, trường hợp hồ sơ được hệ thống phân loại đủ điều kiện xử lý tự động, hệ thống tự động tạo quyết định hoàn thuế (hoặc quyết định hoàn kiêm bù trừ thu NSNN) và lệnh hoàn trả khoản thu NSNN (hoặc lệnh hoàn trả kiêm bù trừ khoản thu NSNN) để chuyển thủ trưởng cơ quan thuế ký điện tử. Sau khi thủ trưởng cơ quan thuế ký điện tử, hệ thống tự động chuyển lệnh hoàn sang Kho bạc nhà nước để chuyển tiền hoàn về tài khoản của NNT.

Như vậy, đối với hồ sơ hoàn thuế TNCN đủ điều kiện xử lý tự động, chỉ còn duy nhất một bước cần thủ trưởng cơ quan thuế thực hiện ký điện tử ban hành quyết định hoàn thuế (hoặc quyết định hoàn kiêm bù trừ thu NSNN) và lệnh hoàn trả khoản thu NSNN (hoặc lệnh hoàn trả kiêm bù trừ khoản thu NSNN) theo quy định pháp luật, tất cả các bước xử lý dữ liệu đều đã được hệ thống tự động thực hiện.

Thứ hai, trường hợp hồ sơ có dữ liệu chưa đáp ứng các điều kiện xử lý tự động, dựa trên kết quả phân loại của hệ thống và các công cụ hỗ trợ, bộ phận xử lý hồ sơ sẽ thực hiện các bước xử lý trong vòng 3 ngày làm việc kể từ ngày tiếp nhận hồ sơ.

Tùy thuộc vào từng hồ sơ cụ thể, hệ thống hỗ trợ bộ phận giải quyết thực hiện ban hành quyết định hoàn thuế và chuyển lệnh hoàn sang Kho bạc nhà nước (trong trường hợp NNT đã giải trình bổ sung thông tin đầy đủ); hoặc ban hành thông báo về việc không được hoàn thuế hoặc thông báo đề nghị giải trình, bổ sung thông tin và gửi cho NNT.

Cơ quan thuế sẽ làm gì để đảm bảo thuận lợi nhất cho NNT?

Để đảm bảo thuận lợi nhất cho NNT, trong thời gian qua, Tổng cục Thuế đã khẩn trương nghiên cứu, xây dựng và ban hành quy trình hoàn thuế TNCN tự động kèm theo quyết định 108; đồng thời xây dựng chức năng “Tờ khai quyết toán thuế TNCN gợi ý” trên ứng dụng eTax Mobile và iCanhan để tạo điều kiện thuận lợi cho NNT thực hiện nghĩa vụ quyết toán thuế, đề nghị hoàn thuế TNCN được đơn giản và dễ dàng hơn.

Một tình huống NNT là cá nhân lưu ý có thể xảy ra trong thực tiễn, đó là đối với trường hợp doanh nghiệp sử dụng thông tin của cá nhân (tên, MST, số CCCD) để kê khai, tính chi phí tiền lương, tiền công khi xác định nghĩa vụ thuế thu nhập doanh nghiệp trong khi không phát sinh trả thu nhập trên thực tế cho cá nhân, có thể gây ảnh hưởng đến nghĩa vụ quyết toán thuế TNCN của cá nhân,

Về tình huống này, Tổng cục Thuế đã dự báo phát sinh vướng mắc để triển khai nâng cấp ứng dụng eTax Mobile, iCanhan từ đó hỗ trợ cá nhân gửi thông tin phản hồi bằng phương thức điện tử cho cơ quan thuế về việc bị khai sai thu nhập hoặc khai khống thu nhập. Theo đó, khi NNT gửi phản hồi qua eTax Mobile hoặc iCanhan, hệ thống sẽ tự động gửi thông tin phản hồi về địa chỉ thư điện tư của doanh nghiệp bị phản ánh, đồng thời gửi cho cơ quan thuế quản lý doanh nghiệp và cơ quan thuế đang xử lý hồ sơ cho NNT.

Trên cơ sở thông tin do NNT cung cấp, cơ quan thuế kịp thời có biện pháp kiểm tra, xác minh thông tin và có biện pháp xử lý nghiêm minh đối với doanh nghiệp sử dụng thông tin của cá nhân kê khai, tính chi phí trong khi không phát sinh trả thu nhập trên thực tế cho cá nhân.

Hiện nay, Tổng cục Thuế đang tiếp tục đẩy nhanh tiến độ thực hiện nâng cấp ứng dụng CNTT đáp ứng quy trình hoàn thuế TNCN tự động ban hành kèm theo quyết định số 108 để phục vụ tốt nhất cho NNT trong kỳ quyết toán thuế TNCN năm 2024.

Thời gian giải quyết hoàn thuế TNCN tự động có được rút ngắn so với trước?

Tại bước giải quyết hoàn thuế TNCN tự động, hệ thống sẽ kiểm tra và xác định hồ sơ đủ điều kiện để được xử lý tự động. Hồ sơ sẽ được duyệt nếu tổ chức trả thu nhập đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thay thuế TNCN đã khấu trừ hoặc tổng số thuế TNCN cá nhân đã nộp vào NSNN tại kỳ quyết toán thuế có đề nghị hoàn thuế.

Ngoài ra, các chỉ tiêu như tổng thu nhập chịu thuế, tổng số thuế đề nghị hoàn phải khớp với dữ liệu quản lý thuế tại thời điểm xét duyệt. Bên cạnh đó, thông tin tài khoản nhận tiền hoàn thuế của NNT cũng cần được xác minh và liên kết với cơ sở dữ liệu lớn (Big Data) của ngành thuế.

Nếu hồ sơ đáp ứng đầy đủ các điều kiện, hệ thống sẽ tự động tạo đề xuất hoàn thuế, lập quyết định hoàn thuế hoặc quyết định hoàn kiêm bù trừ thu NSNN. Sau đó, hệ thống sẽ lập lệnh hoàn trả khoản thu ngân sách hoặc lệnh hoàn trả kiêm bù trừ để chuyển thủ trưởng cơ quan thuế ký điện tử. Toàn bộ quá trình này được thực hiện tự động trong 3 ngày làm việc kể từ khi hệ thống gửi thông báo tiếp nhận hồ sơ hoàn thuế.

Trong trường hợp hồ sơ không đủ điều kiện hoàn thuế hoặc không thuộc đối tượng được hoàn thuế, bộ phận giải quyết hồ sơ hoàn thuế sẽ dự thảo thông báo về việc hồ sơ chưa đủ điều kiện hoàn thuế theo mẫu quy định. Thông báo này sau khi được thủ trưởng cơ quan thuế ký duyệt sẽ được gửi đến NNT để thông báo lý do không được hoàn thuế.

Ngoài ra, để kiểm soát sau hoàn thuế TNCN, hệ thống ứng dụng công nghệ thông tin ngành thuế định kỳ hằng quý tự động tổng hợp dữ liệu để cảnh báo và tự động cung cấp danh sách cho cơ quan thuế về việc tổ chức, cá nhân trả thu nhập, khấu trừ thuế TNCN kê khai bổ sung làm thay đổi thông tin nghĩa vụ thuế của NNT là cá nhân đã được hoàn thuế TNCN để bộ phận giải quyết hồ sơ có căn cứ thực hiện xử lý kiểm soát sau hoàn và thu hồi hoàn thuế (nếu có). Thủ trưởng cơ quan thuế có trách nhiệm phân công cụ thể bộ phận giải quyết hồ sơ thực hiện xử lý kiểm soát sau hoàn và thu hồi hoàn thuế (nếu có).