Phản ứng của Volkswagen, TSMC khi Trung Quốc hạn chế xuất khẩu gallium và germanium

Hôm 4.7, Bộ thương mại TQ cho biết sẽ hạn chế xuất khẩu 8 sản phẩm gallium và 6 sản phẩm germanium từ ngày 1.8 để bảo vệ an ninh và lợi ích quốc gia của mình.

Germanium được sử dụng trong chip máy tính tốc độ cao, nhựa và trong các ứng dụng quân sự như thiết bị nhìn đêm, cảm biến hình ảnh vệ tinh. Gallium được dùng trong các thiết bị liên lạc vô tuyến và radar, vệ tinh, đèn LED.

TQ chiếm khoảng 60% sản lượng germanium toàn cầu, còn với gallium là khoảng 80% sản lượng toàn cầu.

Theo các nhà phân tích, việc TQ công bố biện pháp này như gửi lời cảnh báo đến chính quyền Biden khi Mỹ lâu nay nỗ lực tập hợp đồng minh để hạn chế bán chip và thiết bị sản xuất chip tiên tiến cho TQ.

Hơn nữa, Mỹ có kế hoạch thắt chặt kiểm soát xuất khẩu từng được triển khai trước đó vào tháng 10.2022, để hạn chế việc bán một số chip AI cho TQ. Các hạn chế mới sẽ khiến việc bán hàng sang TQ mà không có giấy phép sẽ trở nên khó khăn hơn và một phần nhắm vào chip A800 của Nvidia.

A800 là phiên bản giảm hiệu suất được Nvidia cung cấp cho khách hàng ở TQ, sau khi Mỹ vào tháng 9.2022 ra lệnh cho Nvidia ngừng xuất khẩu hai loại chip tiên tiến nhất của họ là A100 và H100 sang quốc gia châu Á. 

Ông Ngụy Kiến Quốc, cố vấn thương mại hàng đầu TQ, hôm 5.7 cho biết hạn chế xuất khẩu với gallium và germanium "chỉ là sự khởi đầu". Điều này gây lo ngại rằng TQ có thể hạn chế xuất khẩu cả đất hiếm, giống như từng làm với Nhật Bản khi quan hệ hai nước căng thẳng cách đây 12 năm.

TQ hiện là nước khai thác đất hiếm nhiều nhất thế giới, cung cấp nguyên liệu để sản xuất hàng loạt hàng hóa và thiết bị hiện đại, từ ô tô điện đến thiết bị quân sự.

Ông Ngụy Kiến Quốc, cựu Thứ trưởng Bộ Thương mại TQ, nói với tờ China Daily rằng các quốc gia nên chuẩn bị cho những điều khác nữa nếu họ tiếp tục gây sức ép lên TQ.

Ông gọi đây là “cú đấm mạnh được tính toán kỹ nhưng mới là khởi đầu”.

“Nếu họ tiếp tục nhắm vào ngành công nghệ cao của TQ, các biện pháp đáp trả sẽ leo thang”, ông Ngụy Kiến Quốc nói.

Mỹ và Hà Lan chuẩn bị gây tổn thương hơn nữa với các nhà sản xuất chip TQ vào mùa hè này bằng cách thắt chặt hạn chế việc bán thiết bị sản xuất chip, một phần trong nỗ lực ngăn chặn công nghệ của họ bị quân đội TQ sử dụng.

Năm 2022, Nhật Bản, Đức và Hà Lan là các nước nhập khẩu các sản phẩm gallium của TQ nhiều nhất, theo trang tin Caixin, trích dẫn dữ liệu hải quan. Nhật Bản, Pháp, Đức và Mỹ là các nước nhập khẩu sản phẩm germanium nhiều nhất từ TQ.

Quyết định kiểm soát xuất khẩu germanium và gallium diễn ra hai ngày trước khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ - Janet Yellen đến thăm TQ hôm 6.7, khiến một số công ty vội vã tìm cách đảm bảo nguồn cung cấp hai kim loại này và làm dấy lên lo ngại về việc tăng giá. Nhiều công ty suy nghĩ lại về sự phụ thuộc của họ vào nguồn cung gallium và germanium từ nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Cần gallium và germanium cho các sản phẩm ô tô, Volkswagen (Đức) cho biết "sẵn sàng thực hiện các biện pháp cùng các đối tác nếu cần thiết" nhưng không nêu chi tiết. Theo người phát ngôn nhà sản xuất ô tô Đức, hai kim loại này cũng sẽ đóng vai trò quan trọng cho các chức năng lái xe tự động trong tương lai.

Việc hạn chế xuất khẩu gallium, germanium có khả năng làm căng thẳng hơn nữa quan hệ Mỹ - Trung khi hai nước tranh giành vị trí thống trị trong công nghệ bán dẫn và quốc phòng.

"Nếu cuộc đàm phán giữa hai nước diễn ra tốt đẹp, nhiều hạn chế có thể được nới lỏng, nhưng nếu cuộc đàm phán diễn ra tồi tệ, cả hai bên có thể đưa ra nhiều biện pháp trừng phạt hơn sau khi bà Janet Yellen về nước", nhà phân tích Liao Chien-yu của hãng Capital Securities Corp nhận định.

Một số công ty trong ngành cho biết các hạn chế xuất khẩu có thể khiến TQ bị dư thừa hai kim loại này, gây áp lực lên giá trong nước ngay cả khi giá tăng vọt ở nước ngoài tuần này.

Một số nhà sản xuất chip lớn xem các biện pháp kiểm soát xuất khẩu gallium và germanium của TQ giống như “phát súng” cảnh báo về những thiệt hại kinh tế mà nước này có thể gây ra.

Thế nhưng, nếu giá gallium và germanium tăng khi các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của TQ được áp dụng, các công ty sẽ có một lý do khác để chuyển chuỗi cung ứng.

Sử dụng gallium cho các thiết bị quang điện tử, công ty WIN Semiconductors (Đài Loan, TQ) nói với Reuters rằng chỉ một "lượng nhỏ" kim loại này được họ mua từ TQ, hầu hết nguồn cung đến từ Đức và Nhật Bản.

TSMC (nhà sản xuất chip lớn nhất thế giới, có trụ sở ở Đài Loan) cho biết không mong đợi bất kỳ tác động trực tiếp nào đến hoạt động sản xuất của mình do biện pháp mà TQ thực hiện.

Đài Loan (TQ) là nơi sản xuất chip chính và cung cấp cho các hãng lớn như Apple, Nvidia... Chip được sử dụng trong mọi thứ, từ smartphone, ô tô cho đến máy bay chiến đấu.

Nhà sản xuất chip NXP Semiconductors (Hà Lan) nhận thấy biện pháp từ TQ không có tác động đáng kể nào đến hoạt động kinh doanh của mình. NXP Semiconductors sử dụng gallium và germanium để sản xuất một số chip cho lĩnh vực ô tô và truyền thông.

Hôm 4.7, nhà sản xuất đĩa bán dẫn AXT (Mỹ) cho biết sẽ xin giấy phép để tiếp tục xuất khẩu các sản phẩm gallium và germanium từ TQ. 

Đặt trụ sở tại bang California (Mỹ) nhưng AXT có cơ sở sản xuất tại TQ. AXT cho biết công ty con của mình tại TQ là Tongmei sẽ ngay lập tức tiến hành xin giấy phép.

Morris Young, Giám đốc điều hành AXT, nói: “Chúng tôi đang tích cực theo đuổi các giấy phép cần thiết và làm việc để giảm thiểu bất kỳ sự gián đoạn tiềm ẩn nào với khách hàng của mình”.

Các quan chức ở Đài Loan và Hàn Quốc đã hạ thấp bất kỳ sự gián đoạn nào từ các biện pháp từ TQ.

Bà Vương Mỹ Hoa, người đứng đầu Cơ quan kinh tế Đài Loan (TQ), cho biết tác động ngắn hạn sẽ không lớn, nhưng họ sẽ chú ý đến tình hình có thể diễn ra như thế nào trong dài hạn.

Bộ Công nghiệp Hàn Quốc cho biết nước này có đủ kho dự trữ gallium và có các nguồn cung cấp germanium khác.