Sau 2 vụ giết 18 người, ông Biden xem xét các hành động hành pháp về súng, muốn Quốc hội thông qua lệnh cấm vũ khí
Quốc tế - Ngày đăng : 06:15, 24/03/2021
Tổng thống Mỹ kêu gọi Thượng viện thông qua hai dự luật được Hạ viện thông qua vào ngày 11.3 sẽ mở rộng việc kiểm tra lý lịch với những người mua súng. Ông Biden cũng kêu gọi cấm vũ khí kiểu tấn công.
"Tôi không cần đợi thêm một phút, chứ đừng nói một giờ, để thực hiện các bước thông thường sẽ cứu được nhiều người trong tương lai. Tôi kêu gọi các đồng nghiệp của mình trong Hạ viện và Thượng viện hành động", Biden nói tại Nhà Trắng hôm 22.3.
Thư ký báo ký Nhà Trắng - Jen Psaki nói với các phóng viên rằng ông Biden đang xem xét một loạt các hành động hành pháp để cố gắng ngăn chặn bạo lực súng đạn. Những hành động như vậy không cần có sự chấp thuận của Quốc hội.
Nhậm chức vào ngày 20.1, ông Biden đã cam kết trong chiến dịch tranh cử tổng thống của mình sẽ ban hành các biện pháp an toàn súng, nhưng đã dành những tháng đầu tiên cho gói cứu trợ COVID-19 trị giá 1.900 tỉ USD và vắc xin.
Hôm 22.3, một tay súng đã giết chết 10 người trong siêu thị ở Colorado, chỉ 6 ngày sau khi 8 người bị gã trai 21 tuổi bắn chết tại 3 tiệm mát xa thuộc khu vực Atlanta, bang Georgia.
Hai vụ xả súng đã tạo áp lực mới cho ông Biden để thực hiện lời hứa của mình.
Theo nghiên cứu của RAND Corp, Mỹ có tỷ lệ sở hữu súng dân sự cao nhất thế giới và tỷ lệ tử vong do súng luôn cao hơn các quốc gia giàu có khác. Theo Cơ quan Lưu trữ Bạo lực Súng ở Mỹ, đã có hơn 43.000 ca tử vong vì súng vào năm ngoái.
Các nhà hoạt động cho biết các hành động hành pháp mà ông Biden có thể thực hiện ngay lập tức bao gồm tăng cường kiểm tra lý lịch, cung cấp tiền cho các thành phố để chống lại bạo lực súng đạn và điều tiết thị trường “súng ma” - loại súng được lắp ráp một phần không tuân theo các quy tắc giống như hầu hết các loại súng cầm tay.
Lãnh đạo phe đa số đảng Dân chủ ở Thượng viện - Chuck Schumer hôm 23.3 cam kết rằng Thượng viện sẽ làm nhiều hơn những gì từng thực hiện trong quá khứ.
“Thượng viện này sẽ khác. Thượng viện này sẽ tranh luận và giải quyết nạn bạo lực súng đạn ở đất nước này”, ông Chuck Schumer nói trên sàn của phòng họp.
Tuy nhiên, Chuck Schumer không đưa ra mốc thời gian cho bất kỳ đạo luật nào và lưu ý rằng Thượng viện có rất nhiều điều trong chương trình nghị sự của mình. Ông cũng không chắc chắn về việc liệu lệnh cấm vũ khí tấn công có được đưa vào hay không.
Hàng chục vụ xả súng hàng loạt gây chấn động ở Mỹ trong thập kỷ qua, bao gồm cả một vụ tấn công ở trường tiểu học khiến 26 người thiệt mạng, đã không thể thúc đẩy các nhà lập pháp hành động về luật kiểm soát súng, phần lớn do sự phản đối của các nghị sĩ Cộng hòa và Hiệp hội Súng trường Quốc gia.
Quyền “mang vũ khí” ghi trong Tu chính án thứ hai của Hiến pháp Mỹ, được nhiều người Mỹ yêu mến. Thế nhưng, gần 70% người Mỹ ủng hộ việc bổ sung các hạn chế súng liên bang "mạnh mẽ hoặc vừa phải" và các ý tưởng như kiểm tra lý lịch, cơ sở dữ liệu để theo dõi quyền sở hữu, thậm chí còn được công chúng ủng hộ nhiều hơn, theo cuộc thăm dò năm 2019 của Reuters.
Đảng Dân chủ nắm giữ đa số hẹp trong Hạ viện và Thượng viện. Hầu hết các dự luật yêu cầu 60 phiếu bầu tại Thượng viện gồm 100 ghế để thông qua, một rào cản khó khăn khi đảng Cộng hòa nắm giữ 50 ghế trong số đó. Nếu cuộc bỏ phiếu bất phân thắng bại thì Phó tổng thống Kamala Harris sẽ là người quyết định kết quả.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ - Joe Manchin nói với các phóng viên hôm 23.3 rằng ông không ủng hộ các dự luật của Hạ viện. Thay vào đó, Manchin và thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Pat Toomey ủng hộ dự luật của riêng họ, cho phép tư nhân bán súng mà không cần kiểm tra lý lịch.
Lãnh đạo phe thiểu số đảng Cộng hòa tại Thượng viện Mitch McConnell cũng cho biết ông phản đối đạo luật về súng được Hạ viện thông qua tuần trước, nhưng nói với các phóng viên rằng vẫn để ngỏ các cuộc thảo luận về loại luật nào có thể được Quốc hội thông qua.
Mitch McConnell nói: “Đã có những khác biệt triết học sâu sắc giữa đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ về cách đối phó với bạo lực súng đạn. Một điều chúng tôi biết chắc chắn là những kẻ bắn súng này luôn bị mất khả năng tự chủ. Đây là một vấn đề nan giải mà rất khó xác định trước”.
Việc kiểm tra lý lịch được tiến hành để xem xét tiền sử tội phạm và sức khỏe tâm thần của người mua cùng các yếu tố khác có thể ngăn ai đó mua súng.
Shannon Watts, người sáng lập Moms Demand Action - nhóm an toàn súng có sức ảnh hưởng, cho biết: “Nơi duy nhất mà vấn đề này không có sự ủng hộ của lưỡng đảng là Washington D.C tại Thượng viện. Chúng tôi biết rằng an toàn súng là ưu tiên chính sách của tổng thống và chính quyền của ông ấy, nhưng có những hành động hành pháp có thể được thực hiện ngay hôm nay".
Bất kỳ biện pháp kiểm soát súng mới nào do ông Biden ký gần như chắc chắn sẽ phải đối mặt với thách thức pháp lý có thể phải giải quyết tại Tòa án Tối cao, nơi phe bảo chủ chiếm đa số (6/3) và được coi là đồng tình với quan điểm mở rộng về quyền sử dụng súng.