Một quan chức cấp cao Microsoft ở Israel bày tỏ lo ngại về tương lai của lĩnh vực công nghệ cao nước này do cuộc chiến với Hamas, cảnh báo các công ty đa quốc gia có thể đóng cửa hoạt động R&D (nghiên cứu và phát triển).
Tomer Simon, Giám đốc khoa học tại trung tâm nghiên cứu và phát triển của Microsoft ở Israel, đã bày tỏ mối quan ngại trong một lá thư gửi Tzachi Hanebbi, người đứng đầu Hội đồng An ninh Quốc gia Israel, nhưng chưa nhận được phản hồi.
Do đó, Tomer Simon đã đăng bức thư của mình trên nhật báo tài chính Calcalist hôm 1.11, nói rằng đó là quan điểm cá nhân của ông chứ không phải thay mặt cho Microsoft, một trong hàng trăm công ty đa quốc gia đang hoạt động ở Israel.
Tomer Simon nói: “Đất nước phải tạo ra một tương lai tích cực để các công ty đa quốc gia tiếp tục phát triển”, đồng thời lưu ý rằng với mỗi công việc trong ngành công nghệ, sẽ có thêm 5 công việc được tạo ra để thúc đẩy nền kinh tế Israel.
"Có một mối nguy hiểm lớn ở đây. Israel không thể quay lại chỉ sản xuất camera. Nếu không có công nghệ cao, chúng tôi sẽ trở lại là nền kinh tế thế giới thứ ba", ông lo sợ.
Văn phòng ông Benjamin Netanyahu, Thủ tướng Israel, không bình luận ngay lập tức câu hỏi của Reuters về chuyện này.
Tomer Simon kêu gọi các nhà lãnh đạo gửi thông điệp rõ ràng tới các đối tác quốc tế và cộng đồng doanh nghiệp toàn cầu rằng Israel cam kết hướng tới một tương lai thịnh vượng và ổn định.
Hàng trăm ngàn quân nhân dự bị đã được triệu tập, để lại lỗ hổng nhân lực và làm gián đoạn chuỗi cung ứng từ cảng biển đến siêu thị.Amitai Ratzon, Giám đốc điều hành công ty an ninh mạng Pentera, cho biết công ty có hơn 20 nhân viên giỏi nhất đang phục vụ quân đội, “một số người trong số họ ở tuyến đầu”.
Pentera hoạt động tại 20 quốc gia, trong đó Israel có số lượng nhân viên lớn nhất và chuyên mô phỏng các cuộc tấn công mạng nhắm vào khách hàng như BNP Paribas, Chanel, Sephora để xác định điểm yếu của hệ thống.
Amitai Ratzon cho biết ông đã phải điều chỉnh một số cam kết quốc tế trong bối cảnh xung đột, hủy bỏ buổi đào tạo với một số nhân viên đang bay tới Israel, nhờ ai đó đảm nhận bài phát biểu quan trọng theo kế hoạch của ông ở Monaco và yêu cầu các thành viên trong nhóm người Đức, Anh bay đến một hội nghị ở Dubai thay cho các nhân viên tại Israel từng lên kế hoạch tham dự.
“Mọi người đều che chở cho nhau”, Amitai Ratzon nói với CNBC.
Isaac Heller, Giám đốc điều hành Trullion - công ty khởi nghiệp tự động hóa kế toán có văn phòng ở Tel Aviv, nói rằng lãnh đạo tài chính của công ty vừa hoàn thành dự báo tài chính năm 2024 và sau đó ngay lập tức cung cấp áo chống đạn mới cho đơn vị Lực lượng Phòng vệ Israel sau khi huy động được hơn 50.000 USD để mua chúng.
Trong số gần 450 nhân viên của ngân hàng kỹ thuật số One Zero, tất cả đều ở Israel, khoảng 10% được đưa vào làm nhiệm vụ dự bị, Giám đốc điều hành Gal Bar Dea nói với CNBC. Ông rất ngạc nhiên khi thấy mọi người liên tục tình nguyện đảm bảo công việc cho nhau trong nhóm WhatsApp của nhân viên.
"Người này nói rằng anh ta đã nhập ngũ, bất ngờ có ba người đứng ra đảm bảo công việc của anh ấy. Có một cảm giác là mọi thứ diễn ra như thường lệ và đều đang tiến triển... Chúng tôi đã có một số cuộc họp hôm nay về các sản phẩm mới đang sắp ra mắt. Mọi người tiếp tục hoạt động và đảm bảo công việc cho nhau", Gal Bar Dea nói.
Bar Dea cho biết One Zero đang làm việc trên chatbot giống ChatGPT để phục vụ khách hàng và các nhân viên đã chọn tham gia các cuộc họp lập kế hoạch tùy chọn cũng như quyết định thay đổi hạn chót.
Yaniv Sadka, cổ đông tại aMoon - công ty đầu tư mạo hiểm tập trung vào công nghệ y tế và khoa học đời sống, nói: “Rất nhiều thành viên của cộng đồng công nghệ đã được triệu tập để làm quân dự bị”. Ông còn nói thêm rằng phần lớn người làm công nghệ được gọi để phục vụ trong các đơn vị tình báo của Israel trong lực lượng dự bị.
Theo Bar Dea, một số thành viên cộng đồng công nghệ Israel đang làm việc ngoài giờ để phát triển các công cụ công nghệ liên quan đến cuộc xung đột, chẳng hạn như trang web dạng bảng thông báo dành cho người mất tích, công cụ phòng chống tấn công mạng, ứng dụng giống GoFundMe (nền tảng của Mỹ cho phép người dùng đóng góp tiền cho các sự kiện khác nhau trong cuộc sống) và thậm chí cả nguồn tài nguyên để tìm kiếm các nhà tâm lý học trực tuyến.
Tomer Simon cho biết: “Chiến sự đã tạo ra một khoảng trống đáng kể trong lực lượng lao động của lĩnh vực công nghệ cao. Kịch bản này đặc biệt đáng chú ý ở các tập đoàn đa quốc gia ở Israel, nơi tỷ lệ nhân viên được tuyển dụng vào lực lượng dự bị cao hơn đáng kể so với mức trung bình của cả nước”.
Ông không trích dẫn số liệu nhưng chính phủ Israel ước tính có tới 15% nhân viên công nghệ được gọi đi nghĩa vụ quân sự.
Tomer Simon cho biết sự vắng mặt của nhiều chuyên gia công nghệ gây tổn hại cho cả các dự án hiện tại và "gửi một thông điệp đáng lo ngại tới cơ sở toàn cầu của họ về độ tin cậy và ổn định trong các hoạt động tại Israel".
Ông cũng chỉ ra tình trạng bất ổn chính trị kéo dài 10 tháng trước đó trong bối cảnh kế hoạch cải tổ tư pháp gây tổn hại cho các khoản đầu tư nước ngoài, dẫn đến việc đóng cửa một số bộ phận nghiên cứu và phát triển.
Tomer Simon cảnh báo rằng "các công ty đa quốc gia có thể đóng băng hoặc giảm đầu tư sau xung đột và thậm chí đóng cửa các hoạt động nghiên cứu và phát triển của họ ở đây".
“Điều này sẽ mang lại kết quả có hại cho nền kinh tế Israel và tương lai của sự đổi mới, làm yếu vị trí toàn cầu của chúng ta và đe dọa ổn định nội bộ hơn nữa", ông nói thêm.
Israel là một trong những nền kinh tế công nghệ cao sáng tạo nhất thế giới. Quốc gia này phụ thuộc vào ngành công nghệ với 14% lực lượng lao động và gần 1/5 tổng sản lượng kinh tế.
Israel từng vượt qua nhiều thập kỷ hỗn loạn và cuối cùng dự kiến sẽ thấy sự đầu tư trở lại sau khi cuộc xung đột kết thúc và việc huy động vốn trên toàn cầu phục hồi, theo các nhà đầu tư và nhà phân tích.
Jon Medved, Giám đốc điều hành OurCrowd, một trong những công ty đầu tư mạo hiểm lớn nhất Israel, cho biết: “Đầu tư ra nước ngoài sẽ chậm lại trong vài tuần và tháng tới, đặc biệt là khi tình trạng xung đột vẫn tiếp diễn. Đây không phải là thời điểm đặc biệt dễ dàng để thu hút đầu tư”.
Theo Trung tâm Nghiên cứu IVC và LeumiTech, các hãng công nghệ cao của Israel chứng kiến nguồn vốn huy động giảm 70% trong nửa đầu năm 2023, nhưng tỷ lệ này đã ổn định hơn với mức giảm 14% trong quý 3 so với quý 2/2023.
Maya Eisen Zafrir, Giám đốc điều hành hãng LeumiTech, cho biết những số liệu này là “dấu hiệu đầu tiên cho thấy sự ổn định về số lượng và phạm vi gây quỹ, dữ liệu đưa chúng ta trở lại mức của năm 2018-19”.
Tổng cộng các công ty khởi nghiệp đã huy động được khoảng 5 tỉ USD cho đến nay trong năm 2023, so với 16 tỉ USD vào 2022 và kỷ lục 26 tỉ USD vào 2021. Con số này là 10,4 tỉ USD vào năm 2019. Đầu tư được thực hiện trên diện rộng nhưng dẫn đầu là an ninh mạng và trí tuệ nhân tạo (AI) các công ty.
Avi Hasson, Giám đốc điều hành hãng Startup Nation Central và một cựu nhà đầu tư mạo hiểm, nói: “Chắc chắn là trong khi chúng ta đang ở giữa cuộc chiến, thật khó để tưởng tượng những giao dịch lớn sẽ xảy ra”.