Việc từng mất vị trí giám đốc điều hành OpenAI trong thời gian ngắn đã ảnh hưởng nặng nề đến Sam Altman, song đó không phải điều tồi tệ nhất từng xảy ra trong cuộc đời ông.
"Trải nghiệm sống duy nhất có thể so sánh được với điều này và tất nhiên nó tồi tệ hơn nhiều, là khi cha tôi qua đời", Sam Altman nói với MC Trevor Noah trong một cuộc phỏng vấn.
Sam Altman đột ngột bị hội đồng quản trị OpenAI cũ sa thải vào ngày 17.11. Quá trình chuyển đổi lãnh đạo OpenAI hỗn loạn chứng kiến việc bổ nhiệm hai giám đốc điều hành tạm thời trước khi Sam Altman được phục hồi chức vụ chỉ 5 ngày sau đó.
Từng nói rằng việc bị OpenAI sa thải là "đau đớn không thể tin được", Sam Altman đã so sánh trải nghiệm đó với nỗi đau khi cha ông qua đời vào năm 2018. Cha của Sam Altman mất ở 67 tuổi vì một cơn đau tim.
"Điều đó bất ngờ đến nỗi tôi phải lo hậu sự cho ông ấy một thời gian. Mãi đến một tuần sau, tôi mới có thời gian để thở phào và tự nhủ rằng 'thật không thể tin được chuyện này đã xảy ra'. Điều đó còn tệ hơn nhiều (so với khi từng bị OpenAI sa thải)", doanh nhân 38 tuổi nói với Trevor Noah về sự ra đi của cha mình.
Hôm 17.11, hội đồng quản trị OpenAI cũ cho biết sa thải Sam Altman, viện dẫn lý do "ông không luôn thẳng thắn trong giao tiếp với họ" nhưng không cung cấp thêm thông tin chi tiết.
Vụ sa thải Sam Altman hứng chịu làn sóng phản đối từ các nhân viên OpenAI, khi gần như tất cả họ đều đe dọa sẽ nghỉ việc trừ khi ông trở lại vai trò cũ. Đến hôm 22.11, OpenAI thông báo khôi phục chức vụ cho Sam Altman và lập hội đồng quản trị mới.
"Gửi tới tất cả các bạn, đội ngũ của chúng ta: Tôi chắc chắn rằng những cuốn sách sẽ được viết về khoảng thời gian này và tôi hy vọng điều đầu tiên họ nói là toàn bộ đội đã tuyệt vời như thế nào", Sam Altman viết trong tin nhắn gửi công ty trên ngày 29.11.
Sam Altman đã quay lại vị trí giám đốc điều hành OpenAI nhưng nguyên nhân thật sự khiến ông bị sa thải vẫn chưa được tiết lộ.
Trang Insider trước đây đưa tin các nhân viên OpenAI được thông báo rằng Sam Altman đã bị sa thải do một tuyên bố mà ông đã đưa ra với hội đồng quản trị về vấn đề nhân sự, nhưng họ không hề tin vào điều đó.
Helen Toner, Giám đốc chiến lược tại Trung tâm An ninh và Công nghệ mới nổi của Đại học Georgetown, tuyên bố hội đồng quản trị OpenAI trước đây không cố gắng kìm hãm sự phát triển của công ty bằng cách phế truất Sam Altman. Trước đó, bà là thành viên hội đồng quản trị OpenAI cũ, từng bỏ phiếu biểu quyết sa thải Sam Altman.
"Dù đã có những đồn đoán, chúng tôi không bị thúc đẩy bởi mong muốn làm chậm lại hoạt động của OpenAI", Helen Toner viết trong một bài đăng X.
Ngoài Sam Altman và Helen Toner, hội đồng quản trị OpenAI trước đây còn gồm Greg Brockman (Chủ tịch OpenAI), Ilya Sutskever (Giám đốc khoa học OpenAI), Adam D'Angelo (Giám đốc điều hành Quora từng biểu quyết sa thải Sam Altman), Tasha McCauley (cựu Giám đốc điều hành GeoSim Systems).
Hội đồng quản trị OpenAI cũ không cung cấp thông tin chi tiết về việc Sam Altman bị sa thải, dù nhiều người suy đoán rằng do họ lo ngại về cách tiếp cận tích cực của ông với đổi mới AI.
Trước khi Sam Altman bị OpenAI sa thải hôm 17.11, một số nhà nghiên cứu đã gửi cho hội đồng quản trị cũ lá thư cảnh báo về bước đột phá AI mạnh mẽ mà họ cho rằng có thể đe dọa loài người, theo hai nguồn tin của Reuters. Reuters cho biết bức thư và thuật toán AI là chất xúc tác khiến hội đồng quản trị OpenAI trước đó sa thải Sam Altman.
Các nguồn tin trích dẫn bức thư là một yếu tố trong danh sách dài hơn những lời phàn nàn của hội đồng quản trị OpenAI cũ dẫn đến việc sa thải Sam Altman.
Theo một trong những nguồn tin, Mira Murati, Giám đốc công nghệ OpenAI, nói với các nhân viên hôm 22.11 rằng một bức thư về bước đột phá AI có tên Q* đã thúc đẩy hành động của hội đồng quản trị.
Reuters đưa tin OpenAI đã đạt được tiến bộ về Q*. Đây là điều mà một số người trong nội bộ tin rằng có thể là một bước đột phá trong cuộc tìm kiếm siêu trí tuệ, còn được gọi là AGI, của công ty khởi nghiệp này. OpenAI định nghĩa AGI là hệ thống AI thông minh hơn con người.
Với nguồn tài nguyên máy tính khổng lồ, Q* có thể giải quyết một số vấn đề toán học nhất định.
Sau khi đưa Sam Altman trở lại, OpenAI còn lập ra hội đồng quản trị mới ban đầu mới gồm Bret Taylor (cựu đồng Giám đốc điều hành Salesforce), Larry Summers (cựu Bộ trưởng Tài chính Mỹ), Adam D'Angelo (Giám đốc điều hành Quora từng biểu quyết sa thải Sam Altman).
Bret Taylor từng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương vụ mua Twitter trị giá 44 tỉ USD của Elon Musk. Larry Summers là học giả Đại học Harvard và trợ lý kinh tế lâu năm cho các Tổng thống Mỹ thuộc đảng Dân chủ. Adam D'Angelo là thành viên duy nhất còn lại trong hội đồng quản trị OpenAI cũ từng sa thải Sam Altman.
Bret Taylor được công bố là tân Chủ tịch hội đồng quản trị OpenAI mới.
Microsoft sẽ đảm nhận vị trí quan sát, không bỏ phiếu trong hội đồng quản trị của OpenAI, Giám đốc điều hành Sam Altman cho biết.
Hội đồng OpenAI mới đang tích cực tìm kiếm 6 thành viên nữa có chuyên môn trong các lĩnh vực từ công nghệ đến an toàn và chính sách. Các nguồn tin nói với Reuters rằng những nhà đầu tư vào OpenAI khó có được một ghế trong hội đồng quản trị phi lợi nhuận. Microsoft đã cam kết đầu tư hơn 10 tỉ USD vào OpenAI và sở hữu 49% cổ phần của công ty này.
Mira Murati từng được bổ nhiệm làm giám đốc điều hành tạm thời trong thời gian ngắn sau khi Sam Altman bị sa thải, một lần nữa lại là Giám đốc công nghệ của công ty khởi nghiệp AI.
Greg Brockman, người đồng sáng lập OpenAI từng theo Sam Altman rời công ty, sẽ trở lại làm Chủ tịch.
Sam Altman cho biết Ilya Sutskever sẽ không còn là thành viên hội đồng quản trị nữa. Ilya Sutskever từng tham gia vào nỗ lực sa thải Sam Altman cùng các thành viên hội đồng quản trị cũ nhưng sau đó đã ký vào một lá thư của nhân viên yêu cầu OpenAI đưa ông quay trở lại, bày tỏ sự hối tiếc vì hành động của mình.
"Tôi yêu và tôn trọng Ilya Sutskever. Tôi nghĩ anh ấy là ánh sáng dẫn đường và là viên ngọc quý của loài người. Tôi không giữ sự thù địch nào với anh ấy", Sam Altman nói và cho biết thêm công ty đang thảo luận về cách Ilya Sutskever có thể tiếp tục công việc của mình tại OpenAI.
Elon Musk mời chào Ilya Sutskever đầu quân cho xAI hoặc Tesla
Trên mạng xã hội X, Elon Musk tán thành khi một người dùng gợi ý Ilya Sutskever nên gia nhập Tesla. Không chỉ vậy, tỷ phú giàu nhất thế giới khẳng định xAI, công ty AI do ông thành lập hồi tháng 7, cũng sẵn sàng đón nhận nhà đồng sáng lập OpenAI.
Trước đó, Elon Musk nhiều lần bênh vực Sutskever khi nhà khoa học này trở thành tâm điểm gây tranh cãi trong vụ Sam Altman bị phế truất. Theo tỷ phú người Mỹ 52 tuổi, Ilya Sutskever phải ra quyết định đột ngột do ông nhận thấy OpenAI đang phát triển sản phẩm gây hại.
"Ilya là người có đạo đức và không ham muốn quyền lực. Ông ấy sẽ không hành động quyết liệt như vậy trừ khi thật cần thiết. Thế giới cần biết nếu OpenAI sở hữu thứ gì đó nguy hiểm cho nhân loại", ông viết trên X hôm 20.11.
Elon Musk chính là người thuyết phục Ilya Sutskever rời Google để đến với OpenAI năm 2015. Chia sẻ với kênh podcast Lex Fridman giữa tháng 11, Elon Musk khẳng định Ilya Sutskever là "mấu chốt giúp OpenAI thành công".
Elon Musk cùng Sam Altman, Greg Brockman, Ilya Sutskever đồng sáng lập OpenAI vào năm 2015. Thế nhưng, Elon Musk đã rời hội đồng quản trị OpenAI vào năm 2018 sau bất đồng về vai trò lãnh đạo.
Hôm 29.11, Elon Musk cho biết ông đánh giá cao khả năng của Ilya Sutskever trong việc đưa ra quyết định dựa trên chuẩn mực đạo đức. Elon Musk nói tại hội nghị Dealbook Summit: "Anh ấy thực sự rất quan tâm đến những câu hỏi về điều gì là đúng. Nếu Ilya cảm thấy đủ mạnh mẽ để muốn sa thải Sam, tôi nghĩ cả thế giới nên biết lý do đó là gì".
Elon Musk từng nhận xét Ilya Sutskever ngoài việc thông minh thì còn là một "người tốt với ý tưởng tốt và trái tim tử tế".
Tại OpenAI, Ilya Sutskever đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn, bao gồm GPT-2, GPT-3 và mô hình chuyển văn bản thành hình ảnh DALL-E, sau đó là chatbot AI ChatGPT.
Gần đây, Ilya Sutskever tập trung vào những mối nguy hiểm tiềm tàng của AI, đặc biệt là khi siêu AI vượt xa con người có thể xuất hiện, điều mà ông tin rằng có thể xảy ra trong vòng 10 năm tới. Ilya Sutskever phân biệt giữa siêu trí tuệ nhân tạo (superintelligence AI) với trí tuệ nhân tạo tổng hợp (artificial general intelligence, hay AGI), thứ thông minh hơn con người.
Dù từng có đóng góp to lớn cho OpenAI, Ilya Sutskever có thể không được mọi người tha thứ vì hành vi của ông trong vụ sa thải Sam Altman.
Vị trí của Ilya Sutskever vẫn chưa được chính thức giải quyết tại OpenAI và có những dấu hiệu hỗn loạn đang diễn ra. Thậm chí ông đã thuê luật sư riêng cho mình.