Tiểu hành tinh Apophis có thể đâm vào Trái đất năm 2068

Các quan sát thực hiện vào đầu năm nay bởi Kính viễn vọng Subaru ở Hawaii đã phát hiện Apophis đang tăng tốc do chịu ảnh hưởng của hiệu ứng Yarkovsky. Hiệu ứng này giống như một hệ thống đẩy tích hợp sẵn cho các tiểu hành tinh, trong đó một lượng nhỏ bức xạ rò rỉ có thể làm thay đổi động lượng của một vật thể trong không gian, khiến nó trôi khỏi quỹ đạo lực hấp dẫn thuần túy. Hiệu ứng Yarkovsky khiến giới khoa học khó dự đoán đường bay của tiểu hành tinh trong dài hạn.

“Nếu không tính đến sự tăng tốc do ảnh hưởng của hiệu ứng Yarkovsky, Apophis vẫn có khả năng đe dọa Trái đất, chỉ là chưa xảy ra vào năm 2068”, tiến sĩ Dave Tholen, nhà nghiên cứu tại Viện Thiên văn thuộc Đại học Hawaii cho biết.

Tiến sĩ Tholen cùng với Davide Farnocchia từ Phòng thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA đã theo dõi vị trí của Apophis trong suốt 16 năm. Dựa vào các tính toán mới, họ đã phát hiện tiểu hành tinh này đang trôi khỏi quỹ đạo lực hấp dẫn thuần túy khoảng 170m mỗi năm và có thể va chạm với Trái đất trong 48 năm nữa. Nghiên cứu của họ được trình bày tại cuộc họp trực tuyến năm 2020 của Ban Khoa học hành tinh của Hiệp hội Thiên văn Mỹ.

Apophis có thành phần chính là niken và sắt, đường kính hơn 300 mét (rộng hơn ba sân bóng đá). Nếu tiểu hành tinh này va chạm với Trái đất, nó sẽ có sức phá hủy tương đương 880 triệu tấn TNT phát nổ cùng lúc, mạnh gấp 65.000 lần thảm họa hạt nhân ở Hiroshima. Theo tính toán, một sự kiện thảm khốc như vậy xảy ra trên Trái đất khoảng 80.000 năm một lần. Nhà nghiên cứu UFO Michael Horn cho rằng nếu Apophis đâm xuống Trái đất, vị trí va chạm có thể nằm ở châu Âu.

Do đó, cũng dễ hiểu khi các nhà khoa học đang rất chú ý theo dõi tiểu hành tinh Apophis để cải thiện ước tính của họ. Ví dụ, khi tiểu hành tinh gần Trái đất được phát hiện vào năm 2004, các nhà thiên văn học ban đầu tính toán rằng nó sẽ có 2,7% khả năng xảy ra va chạm Trái đất vào năm 2029. Nhưng sau đó, các nhà thiên văn đã loại trừ khả năng này, cùng với một tác động có thể xảy ra vào năm 2036. Đối với cuộc va chạm năm 2068, các nhà khoa học vẫn không thể loại trừ do Apophis đang bị ảnh hưởng bởi hiệu ứng Yarkovsky.

Ông Tholen nói: “Những quan sát được thực hiện với Subaru vào tháng 1 và tháng 3 rất quan trọng với sự thành công của nỗ lực này. Chúng cho phép chúng tôi dự đoán vị trí của tiểu hành tinh này với độ chính xác gấp đôi kích thước của nó”.

Apophis hiện đang ở vị trí thứ ba trên Bảng rủi ro Sentry của NASA. Ước tính trên Thang đo nguy hiểm va chạm kỹ thuật Palermo cho thấy có 1/150.000 khả năng Apophis va chạm với Trái đất vào ngày 12.4.2068. Phân tích mới sẽ dẫn đến việc thay đổi nhận định về “nguy cơ đe dọa” của Apophis nhưng tiến sĩ Tholen cho rằng cần “cẩn thận với tính toán này” vì có các biến số khác cần xem xét.

Hai vật thể gần Trái đất có xếp hạng rủi ro cao hơn là tiểu hành tinh 29075 (1950 DA) và Bennu. Tiểu hành tinh 29075 có 1/8.300 cơ hội (0,012%) va vào Trái đất vào năm 2880 và Bennu, hiện đang được khảo sát bởi tàu vũ trụ OSIRIS-REx của NASA, có 1/2.700 (0,037%) khả năng va chạm với Trái đất giữa những năm 2175 và 2199. Có những vật thể có khả năng va chạm với Trái đất nhiều hơn, nhưng thang đo Palermo có tính đến các yếu tố khác, chẳng hạn như khả năng gây ra thiệt hại thảm khốc của một tiểu hành tinh.