Các nghiên cứu gần đây cho thấy, trẻ bị đái tháo đường đang có chiều hướng gia tăng có liên quan đến chăm sóc y tế chậm trễ, tác động của nhiễm SARS-CoV-2 hay mắc bệnh COVID-19.
Theo BS.CK 2 Nguyễn Minh Tiến – Phó giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành Phố (TP.HCM), mới đây một nghiên cứu tại Đức đối với 532 trẻ em được chẩn đoán đái tháo đường type 1, với 45% biểu hiện hôn mê nhiễm toan ceton, cao gần gấp đôi so với năm trước (24,5%).
Tại Vương quốc Anh, các nhà điều tra báo cáo số trường hợp trẻ đái tháo đường type 1 năm 2020-2021, tăng 80% so với những năm trước.
"Điều này có thể là nhiều yếu tố và liên quan đến chăm sóc y tế chậm trễ, tác động của nhiễm SARS-CoV-2 hay mắc bệnh COVID-19. Vì thụ thể ACE 2 có mặt ở nhiều cơ quan như đường hô hấp, phổi, tim, gan, thận… bao gồm cả cơ quan ngoại tiết và các mô nội tiết của tuyến tụy. Vi rút SARS-CoV-2 liên kết với các thụ thể ACE2 cho phép vi rút xâm nhập và làm hỏng các tiểu đảo của tuyến tụy, dẫn đến bệnh đái tháo đường cấp tính và có thể kích hoạt nhiễm toan ceton”, bác sĩ Tiến giải thích.
Tại TP.HCM, trong tuần qua, Bệnh viên Nhi đồng Thành Phố đã tiếp nhận nhiều trường hợp trẻ mắc COVID-19 hôn mê toan ceton – đái tháo đường type 1, sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết.
Đặc biệt nhất là bé gái N.N.T. (14 tuổi, quê tỉnh Tiền Giang) được chuyển đến bệnh viện ở địa phương vào ngày thứ 3 khi phát hiện bệnh nhi trong tình trạng lơ mơ, nói sảng, rên la, nhập bệnh viện tỉnh trong tình trạng sốc, lơ mơ, xét nghiệm test nhanh dương tính với vi rút SARS-CoV-2.
Bệnh nhi được chẩn đoán hôn mê nhiễm toan ceton/COVID-19. Các bác sĩ ở đây tiến hành đặt nội khí quản giúp thở, dịch truyền chống sốc, thuốc vận mạch noradrenalin 0.3mcg/kg/ph, kháng sinh imipenem, vancomycin, truyền insulin 0.1 đv/kg/giờ.
Mặc dù vậy sau đó, tình trạng trên không cải thiện nên đã chuyển bệnh nhi đến Bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố.
Qua khai thác bệnh sử, bé gái được phát hiện đái tháo đường tháng 11.2020 được điều trị insulin tiêm dưới da, tái khám định kỳ tại bệnh viện địa phương.
Bác sĩ Tiến cho biết, lúc này bệnh nhi hôn mê, thở qua nội khí quản máy thở, mạch nhẹ 150 lần/phút, chi mát, huyết áp tụt 70/50mmHg, dấu mất nước môi khô mắt trũng, dấu véo da mất chậm, xét nghiệm đường huyết tăng cao 23,4 mmol/L (bình thường 4,4-6,7mmol/L), tổng phân tích nước tiểu đường niệu 4+, ceton niệu 2+, xét nghiệm Real Time RT PCR SARS-CoV-2 dương tính, phản ứng viêm tăng cao CRP 148mg/L, procalcitonin 47.2ng/ml, LDH 317 đv/L, D-Dimer 3720 ng/ml, tổn thương thận creatinin 173 micromol/L, tình trạng toan máu nặng pH 6.9, PaCO2: 20, HCO3: 3.6, BE – 29.6.
Bệnh nhi được chẩn đoán hôn mê toan ceton – đái tháo đường type 1, sốc nhiễm trùng, nhiễm trùng huyết/COVID-19 ngày 3. Các bác sĩ tiến hành bù dịch chống sốc, truyền thuốc vận mạch dưới hướng dẫn của đo huyết áp xâm lấn, áp lực tĩnh mạch trung tâm CVP, hỗ trợ hô hấp thở máy truyền insulin, kháng vi rút, kháng viêm, kháng đông kháng sinh.
Sau 1 tuần điều trị, bệnh nhi cải thiện dần, tỉnh táo, cai được máy thở, thở khi trời, hết toan, đường huyết ổn định và được chuyển đến Khoa Thận Nội tiết điều để tiếp tục điều trị.
“Các bậc phụ huynh khi phát hiện trẻ sốt, ói, ăn nhiều uống nhiều, tiểu nhiều, sụt cân… hãy đưa ngay đến bệnh viện có chuyên khoa nhi để được thăm khám, và định bệnh chính xác, từ đó có phương pháp điều trị thích hợp”, bác sĩ Tiến khuyến cáo.