Hai nhà làm luật cấp cao của đảng Cộng hòa tại Hạ viện Mỹ hôm 6.10 đã thúc ép chính quyền Biden thực thi chặt chẽ hơn các biện pháp kiểm soát xuất khẩu với việc gửi chip máy tính tiên tiến và các công cụ để sản xuất chúng sang Trung Quốc.
Trong lá thư gửi Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan, Dân biểu Michael McCaul và Mike Gallagher, lần lượt là Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện và Ủy ban Cạnh tranh chiến lược Mỹ - Trung của Hạ viện, nói rằng những tiến bộ mới của SMIC (nhà sản xuất chip hàng đầu Trung Quốc) cho thấy một bộ quy tắc sâu rộng đã được áp dụng vào tháng 10.2022 trước cần cập nhật để đóng kín những "lỗ hổng" được coi là sơ hở.
Bức thư được đưa ra sau khi Huawei trình làng smartphone Mate 60 Pro chứa chip Kirin 9000s tiên tiến do SMIC (Trung Quốc) sản xuất bất chấp lệnh trừng phạt của Mỹ.
“Các quy định ngày 7.10 và khả năng ngày càng mạnh của SMIC cho thấy một bộ máy quan liêu trì trệ, mù mờ, không hiểu chính sách công nghiệp của Trung Quốc, không hiểu các mục tiêu quân sự của Trung Quốc và hoàn toàn không hiểu công nghệ, không có ý chí hành động”, Michael McCaul và Mike Gallagher đề cập trong thư.
Hai nhà làm luật kêu gọi chính quyền Biden cập nhật quy tắc và có hành động ngay lập tức chống lại Huawei cùng SMIC. Họ cũng kêu gọi Mỹ cắt quyền tiếp cận của các công ty Trung Quốc vào các chip trí tuệ nhân tạo (AI) mạnh mẽ được truy cập thông qua dịch vụ điện toán đám mây và bắt đầu thực thi quy tắc riêng của chính quyền Biden xung quanh việc đặt ra hạn chế với các công ty Trung Quốc không cho phép các quan chức Mỹ xác minh xem liệu họ có tuân thủ các quy tắc xuất khẩu từ Mỹ hay không.
Trước đó, Reuters đưa tin chính quyền Biden đã cảnh báo Trung Quốc rằng họ có kế hoạch kế hoạch cập nhật loạt hạn chế xuất khẩu chip AI lẫn công cụ sản xuất chip cho quốc gia châu Á vào tháng này.
Bộ Thương mại Mỹ đang nghiên cứu kế hoạch, cập nhật mới để hạn chế tiếp cận nhiều công cụ sản xuất hơn nữa nhưng vẫn phù hợp với luật pháp của hai nước thống trị ngành công cụ chip là Hà Lan và Nhật, đồng thời khắc phục một số lỗ hổng trong loạt hạn chế xuất khẩu chip AI trước đó.
Theo nguồn tin từ các quan chức, có khả năng bản cập nhật được công bố đúng một năm sau khi chính quyền Tổng thống Biden áp đặt hạn chế, tức ngày 7.10. Phía Mỹ vài tuần gần đây đã báo trước cho Trung Quốc.
Theo Reuters, cảnh báo trước là nỗ lực nhằm giữ ổn định quan hệ song phương giữa vô vàn căng thẳng, ngoài hoạt động công du và hội đàm cấp cao suốt 2 tháng qua.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington tuyên bố: “Chúng tôi kiên quyết phản đối việc Mỹ lạm dụng vấn đề an ninh quốc gia và hạn chế xuất khẩu để gây khó khăn cho doanh nghiệp Trung Quốc một cách tùy tiện”.
Chính quyền Biden được cho đang cố thuyết phục Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình dự hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại thành phố San Francisco (Mỹ) tháng 11 tới. Đây là lý do Mỹ tránh công bố cập nhật hạn chế xuất khẩu chip sát thềm sự kiện, theo nguồn tin. Bản cập nhật mới nếu không được công bố vào đầu tháng 10 thì phải chờ đến sau hội nghị APEC.
Vì Chủ tịch Tập Cận Bình không sang Ấn Độ dự hội nghị cấp cao G20 tháng trước, hai nhà lãnh đạo Trung - Mỹ đã không gặp mặt trực tiếp kể từ tháng 11.2020 đến nay.
Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia và Cục Công nghiệp và An ninh, cơ quan của Bộ Thương mại Mỹ giám sát kiểm soát xuất khẩu, không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.
Việc tháo rời Mate 60 Pro gần đây của bên thứ ba đã chỉ ra rằng SMIC, công ty khác bị Mỹ trừng phạt, đứng đằng sau chip Kirin 9000s “đột phá”.
Huawei đã bị Mỹ đưa vào danh sách đen thương mại từ tháng 5.2019, hạn chế hầu hết các nhà cung cấp vận chuyển hàng hóa và công nghệ cho công ty này trừ khi được cấp giấy phép. Các quan chức Mỹ đã tiếp tục thắt chặt các biện pháp kiểm soát để cắt đứt khả năng mua hoặc thiết kế chip bán dẫn cung cấp sức mạnh cho hầu hết các sản phẩm của Huawei.
Trong khi SMIC bị Mỹ đưa vào danh sách đen thương mại hồi tháng 12.2020 vì lo ngại công ty này có thể chuyển hướng công nghệ tiên tiến sang người dùng quân sự.
Hôm 14.9, một nhóm đảng viên Cộng hòa cấp cao tại Hạ viện Mỹ đã kêu gọi chính quyền Biden trừng phạt Huawei và SMIC.
Đầu tháng 9, Dân biểu Mike Gallagher nói Bộ Thương mại nên chấm dứt mọi hoạt động xuất khẩu công nghệ cho Huawei và SMIC.
Khi giới thiệu Mate 60 Pro cuối tháng 8, Huawei không đề cập bất cứ điều gì về chipset trong máy. Sau khi tháo rời Mate 60 Pro, các chuyên gia của công ty nghiên cứu TechInsights nhận thấy chip máy được sản xuất bởi SMIC theo quy trình 7 nanomet. Thông tin này khiến người dùng Trung Quốc phấn khích, trong khi giới công nghệ đặt câu hỏi liệu SMIC có vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ trong quá trình chế tạo chip.
Song theo trang SCMP, Minatake Mitchell Kashio, Giám đốc điều hành công ty nghiên cứu điện tử Fomalhaut Techno Solutions (Nhật Bản), cho biết đã tháo rời để phân tích Mate 60 Pro và nhận thấy CPU của Kirin 9000s thực tế được sản xuất bằng quy trình 14 nanomet của SMIC. Ông cho rằng công ty Trung Quốc đã áp dụng một số kỹ thuật đặc biệt để nâng cao hiệu suất chip, đưa nó đến gần hơn với cấp độ của bộ xử lý theo quy trình 7 nanomet.
Quy trình sản xuất càng nhỏ, chip có hiệu suất càng cao vì cho phép đưa nhiều bóng bán dẫn hơn vào trong chip. Do đó, chip 7 nanomet hoạt động vượt trội và tiên tiến hơn nhiều so với 14 nanomet. Hồi tháng 9, Bộ trưởng Thương mại Mỹ - Gina Raimondo nói chưa có bằng chứng cho thấy Trung Quốc có thể sản xuất chip 7 nanomet ở quy mô lớn.
Dù cho rằng Kirin 9000s không được sản xuất theo quy trình 7 nanomet, Fomalhaut Techno Solutions không đề cập chi tiết cách Huawei hay SMIC áp dụng để có thể nâng cấp được chip 14 nanomet tiến gần đến 7 nanomet. Ông Minatake Mitchell Kashio cho hay còn nhiều bí mật đằng sau Kirin 9000s.
Kirin 9000s là chip ARM đầu tiên có 8 nhân hỗ trợ siêu phân luồng. Chip gồm có một nhân chính tốc độ 2,62 GHz, ba nhân trung bình tốc độ 2,14 GHz và bốn nhân tiết kiệm điện.