Chuyên gia nói ngành thiết kế chip Trung Quốc năm 2023 đối mặt với thua lỗ hàng loạt

Wei Shaojun, Chủ tịch thiết kế mạch tích hợp (IC) tại Hiệp hội Công nghiệp Bán dẫn Trung Quốc (CSIA), phát biểu tại một diễn đàn ở Quảng Châu, thủ phủ của tỉnh Quảng Đông, rằng phần lớn ngành công nghiệp vi mạch sẽ chìm trong sắc đỏ trong năm nay vì sự “theo đuổi mù quáng” thành công trong một môi trường “cực kỳ khó khăn”.

Theo Wei Shaojun, dù lĩnh vực thiết kế vi mạch của Trung Quốc đạt mức tăng trưởng 8% trong bối cảnh đầy thách thức, ám chỉ các lệnh trừng phạt thương mại cứng rắn hơn từ Mỹ, nhưng phần lớn các công ty thiết kế chip đều không ở tình trạng tốt.

Ông nói các công ty Trung Quốc nên cẩn thận với những nỗ lực nhằm đạt được khả năng tự cung tự cấp lớn hơn trong lĩnh vực chip để tránh thay thế các sản phẩm nước ngoài bằng các sản phẩm “cấp thấp” trong nước. Wei Shaojun cho biết vẫn còn nhiều thách thức khác nhau để đạt được những đột phá trong lĩnh vực chip cao cấp.

Trong các quy định cập nhật vào ngày 17.10, Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ đã thắt chặt các hạn chế xuất khẩu với cả thiết bị sản xuất bán dẫn và chip trí tuệ nhân tạo (AI) tiên tiến sang Trung Quốc. Wei Shaojun nói động thái này sẽ khiến Trung Quốc gặp khó khăn hơn trong việc sản xuất chip có sức mạnh tính toán cần thiết để phát triển siêu máy tính và AI.

Theo bài phát biểu của Wei Shaojun trích dẫn báo cáo từ hãng truyền thông Semiconductor Industry Observation, Trung Quốc đã bổ sung 208 công ty thiết kế vi mạch mới vào năm 2023, nâng tổng số lên 3.541, từ mức 3.243 trong 2022.

Theo cùng một báo cáo, tổng doanh thu của ngành thiết kế vi mạch Trung Quốc năm 2023 dự kiến sẽ đạt 557,4 tỉ nhân dân tệ (76,7 tỉ USD), tăng 8% so với năm trước, song mức độ tăng trưởng thua năm 2022.

Nửa đầu năm 2023, 108 công ty thiết kế vi mạch niêm yết đã báo cáo tổng doanh thu là 135,8 tỉ nhân dân tệ, chiếm 23,5% tổng doanh thu của toàn ngành. Trong số 108 công ty niêm yết đó, 42 hãng chìm trong sắc đỏ nửa đầu năm 2023.

Khu vực Đồng bằng sông Châu Giang chứng kiến ​​tốc độ mở rộng ngành cao nhất là 49,7% và thành phố Thâm Quyến, trung tâm công nghệ có gã khổng lồ thiết bị viễn thông Huawei, đã đóng góp phần lớn vào tốc độ mở rộng đáng chú ý này.

Với doanh thu 140 tỉ nhân dân tệ, Thượng Hải vẫn đứng đầu bảng xếp hạng về quy mô tuyệt đối của ngành, tiếp theo là Thâm Quyến với 120 tỉ nhân dân tệ và Bắc Kinh với 90,7 tỉ nhân dân tệ. Hàng Châu đạt doanh thu 61,9 tỉ nhân dân tệ.

Báo cáo cho thấy vào năm 2023, 625 công ty thiết kế dự kiến ​​sẽ đạt doanh số bán hàng hơn 100 triệu nhân dân tệ, so với 566 công ty của 2022. Ngành thiết kế vi mạch Trung Quốc có tổng lực lượng lao động hơn 287.000 người.

Doanh thu giảm 3 quý liền, hãng chip số 1 Trung Quốc tăng cường tích lũy công cụ sản xuất

SMIC đã tăng chi tiêu vốn vào năm nay, một dấu hiệu cho thấy hãng chip số 1 Trung Quốc đang gấp rút mua các công cụ sản xuất chip trong bối cảnh Mỹ đang gia tăng các biện pháp trừng phạt Trung Quốc.

SMIC đã tăng ngân sách hàng năm lên 7,5 tỉ USD cho năm 2023, cao hơn 18% so với mức chi tiêu 6,35 tỉ USD của công ty vào năm ngoái. Gã khổng lồ chip có trụ sở tại thành phố Thượng Hải đã chi 5,1 tỉ USD trong ba quý đầu năm 2023 và trước đó ước tính rằng chi tiêu trong năm nay sẽ không thay đổi.

Chi tiêu tăng vọt phản ánh rằng SMIC đang tăng tốc mua và lắp đặt thiết bị sau khi Mỹ cập nhật các biện pháp kiểm soát xuất khẩu công nghệ (vốn đã nghiêm ngặt) vào tháng ngày 17.10, một lần nữa hạ thấp ngưỡng với các loại công cụ sản xuất chip không thể bán cho các công ty Trung Quốc.

Nhập khẩu của Trung Quốc từ Hà Lan cũng tăng vọt trong tháng 10, được coi là dấu hiệu khác cho thấy nước này đang tranh giành mua các hệ thống in thạch bản đắt tiền đến từ công ty ASML (Hà Lan). ASML là công ty công nghệ giá trị nhất châu Âu và hãng cung cấp thiết bị sản xuất chip hàng đầu thế giới.

Bất chấp sự sụt giảm lớn trong thương mại với Liên minh châu Âu (EU), dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy các chuyến hàng từ Hà Lan đã tăng 29,5% trong tháng 10 so với cùng kỳ năm trước.

SMIC không cung cấp thông tin chi tiết về hoạt động mua bán của mình, nhưng đồng Giám đốc điều hành Zhao Haijun cho biết các yếu tố địa chính trị có một số rủi ro khó đoán với ngành, đề cập đến những mối nguy hiểm rõ ràng thường bị bỏ qua.

“Các yếu tố địa chính trị đã mang lại hiệu ứng khó đoán cho sự phát triển trung và dài hạn của ngành”, Zhao Haijun cho biết tại cuộc gọi báo cáo kết quả kinh doanh quý 3/2023 của SMIC, đồng thời nói thêm rằng tất cả những người tham gia trong ngành đang khám phá các chiến lược và con đường phía trước.

Zhao Haijun nói SMIC sẽ cho phép các nhà cung cấp công cụ chip thực hiện giao hàng sớm hơn để “đảm bảo tăng cường sản xuất tại các nhà máy đã được khởi công” do tác động ngày càng phức tạp của địa chính trị với thời gian vận chuyển. Ông nói số lượng thiết bị sẽ được chuyển đến nhà máy của SMIC trước cuối năm nay sẽ “tăng đáng kể” so với dự báo ban đầu.

Trong các quy định được cập nhật vào ngày 17.10, Cục Công nghiệp và An ninh Mỹ đã tăng cường các hạn chế xuất khẩu với một loạt thiết bị cần thiết cho các quy trình chính trong chế tạo đĩa bán dẫn, bao gồm in thạch bản, khắc, lắng đọng, cấy ghép và làm sạch. Các bản cập nhật từ Mỹ sẽ hạn chế ASML vận chuyển một số hệ thống quang khắc cực tím sâu (DUV), gồm cả Twinscan NXT1980Di, sang Trung Quốc.

Zhao Haijun không bình luận về các bản tin cho rằng SMIC đã dùng máy DUV từ ASML để sản xuất chip 7 nanomet cho smartphone Mate 60 Pro 5G mới nhất của Huawei. Các bản tin đã đặt ra câu hỏi về cách SMIC đạt được quy trình này và liệu hãng có thể sản xuất những chip như vậy trên quy mô lớn hay không, điều mà Bộ trưởng Thương mại Mỹ - Gina Raimondo nói không có bằng chứng.

Zhao Haijun nói khách mua hàng từ SMIC đã thấy thị phần của họ tăng lên nhờ việc cải tổ chuỗi cung ứng trong bối cảnh biến động địa chính trị. Dòng Mate 60 đã giúp Huawei tăng doanh số bán smartphone lên 37% trong quý 3/2023.

Trong quý 3/2023, SMIC đã tạo ra 84% doanh thu từ Trung Quốc, tăng từ 80% trong quý 2 và 75% so với cùng kỳ năm trước. Đóng góp từ Mỹ và lục địa Á - Âu giảm xuống mức thấp nhất trong 5 quý qua khi lượng hàng tồn kho dành cho smartphone và các mạch tích hợp liên quan đến người tiêu dùng khác ở thị trường nước ngoài giảm dần.

Bất chấp sự giúp đỡ từ khách hàng Trung Quốc, SMIC vẫn chứng kiến ​​doanh thu giảm quý thứ 3 liên tiếp trong năm nay. Zhao Haijun cho biết sự phục hồi hình chữ V đã không xảy ra như mong đợi vào đầu năm trong bối cảnh nền kinh tế lớn thứ hai thế giới gặp nhiều khó khăn.

Nhà sản xuất chip số 1 Trung Quốc báo cáo doanh thu giảm 15% trong quý 3/2023 xuống còn 1,62 tỉ USD, thấp hơn mức dự kiến ​​là 1,64 tỉ USD. Lợi nhuận ròng mang lại cho các cổ đông của công ty giảm 80% xuống còn 94 triệu USD trong quý 3/2023, so với ước tính là 178,1 triệu USD.

Zhao Haijun cho biết lượng hàng tồn kho cao đã bắt đầu giảm xuống mức lành mạnh hơn với các khách hàng lĩnh vực smartphone và công nghiệp trong quý 3/2023. Tuy nhiên, ông cảnh báo rằng khách hàng của SMIC đang thận trọng hơn trong việc đặt sản xuất chip năm nay.

SMIC chứng kiến ​​mức sử dụng công suất, thước đo cường độ hoạt động sản xuất, giảm xuống 77% trong quý 3/2023, giảm từ mức 78,3% trong quý 2 và từ mức 92,1% so với cùng kỳ năm trước. Doanh số đĩa bán dẫn giảm 14,5% trong quý 3/2023 xuống còn 1,5 triệu chiếc.

Nhìn về phía trước, Zhao Haijun nói ông không thấy động lực hay đà tăng mới nào ở các thị trường lớn khác ngoại trừ chip điện toán hiệu suất cao liên quan đến trung tâm dữ liệu, xử lý mặt sau đĩa bán dẫn, liên kết đồng của đĩa bán dẫn kép và ba đĩa bán dẫn, cũng như việc đóng gói chiplet tiên tiến.

SMIC dự kiến ​​​​doanh thu của mình sẽ tăng từ 1% lên 3% trong quý 4/2023.