Công nghệ truyền thông không dây thế hệ thứ 6 (6G) sẽ thay đổi cách chúng ta tương tác với thế giới, nhưng không phải tất cả quốc gia đều đón nhận nó.
Hãy hình dung một tương lai nơi ranh giới giữa thế giới vật lý và kỹ thuật số trở nên không thể phân biệt: Một thế giới nơi các hình ảnh đại diện dưới dạng ba chiều (3D) tham gia vào các cuộc họp nhóm và phương tiện tự hành di chuyển trên đường phố được hướng dẫn bởi các bản sao kỹ thuật số.
Việc triển khai 6G không chỉ cải thiện đáng kể khả năng của mạng di động và internet hiện tại mà còn định nghĩa lại cách con người tương tác với công nghệ cùng thế giới xung quanh.
Dù 6G vẫn đang trong quá trình phát triển, cộng đồng quốc tế đang đàm phán về các tiêu chuẩn quy định sẽ mở đường cho việc triển khai thương mại cuối thập kỷ này.
Trung Quốc đã khẳng định vị thế dẫn đầu khi thiết lập ba tiêu chuẩn công nghệ cho 6G vào năm 2024 dưới sự bảo trợ của Liên minh Viễn thông Quốc tế (cơ quan trực thuộc Liên Hợp Quốc). Mục tiêu phát triển quốc gia của Trung Quốc trong năm nay (được công bố vào tháng 3) cũng nhấn mạnh việc thúc đẩy các "ngành công nghiệp tương lai" như công nghệ 6G.
Tuy nhiên, không phải tất cả quốc gia đều có thái độ tích cực với 6G như Trung Quốc. Một báo cáo công nghiệp được công bố trên tạp chí Scientia Sinica Informationis (Trung Quốc) năm ngoái chỉ ra rằng vẫn còn "sự khác biệt rõ ràng trong thái độ của các quốc gia và khu vực khác nhau với 6G".
"Báo cáo do các doanh nghiệp hàng đầu trong lĩnh vực viễn thông của Trung Quốc soạn thảo cho biết các nhà khai thác viễn thông ở châu Âu và Mỹ không mặn mà với việc phát triển 6G do quá trình triển khai 5G còn chậm trễ", trích Scientia Sinica Informationis.
"Nhanh hơn 5G tới 50 - 100 lần"
6G hứa hẹn sẽ cách mạng hóa truyền thông với tốc độ truyền dữ liệu nhanh hơn tới 50-100 lần so với 5G. Độ trễ trong việc gửi và nhận thông tin dự kiến sẽ giảm xuống còn 1/10 so với thế hệ trước đó.
6G cũng được kỳ vọng sẽ vượt trội hơn 5G về tốc độ dữ liệu cao nhất, số lượng kết nối, tính di động, hiệu suất phổ tần và khả năng định vị.
Một số chuyên gia tin rằng 6G có thể mang lại những sự đổi mới đột phá trong truyền thông và cuộc cạnh tranh để thống trị công nghệ đang được các chính phủ cùng gã khổng lồ công nghệ trên toàn thế giới chú ý đến, với mọi khía cạnh từ thiết lập tiêu chuẩn đến sản xuất thiết bị đang được xem xét kỹ lưỡng.
Liên minh Viễn thông Quốc tế cho biết 6G có thể thúc đẩy phát triển của hàng loạt sự tiến bộ, cho phép truyền thông trở nên sống động và kết nối trở nên toàn diện.
Vẫn chưa rõ khi nào 6G sẽ được cung cấp cho công chúng, nhưng hầu hết chuyên gia đều ước tính khoảng năm 2030.
Trung Quốc đang đầu tư mạnh vào nghiên cứu và phát triển 6G, một phần của cuộc đua toàn cầu nhằm đạt đến tầng kết nối tiếp theo.
China Mobile (Trung Quốc), nhà khai thác viễn thông lớn nhất thế giới về số lượng thuê bao di động, công bố vào tháng 2 rằng đã phóng thành công vệ tinh đầu tiên trên thế giới để thử nghiệm kiến trúc 6G.
Cuối năm 2020, Trung Quốc đã phóng thành công một vệ tinh thử nghiệm mang theo các ứng cử viên cho công nghệ 6G tiềm năng, với hy vọng xác minh hiệu suất của dải tần số 6G trong không gian.
Đầu tháng 2.2024, Mỹ và 9 quốc gia khác đã ủng hộ một bộ nguyên tắc để thúc đẩy công nghệ 6G, khi cuộc đua với Trung Quốc để phát triển mạng không dây thế hệ tiếp theo ngày càng nóng lên.
Trong một tuyên bố chung cuối tháng 2.2024, 10 quốc gia đã đặt ra các nguyên tắc với hệ thống liên lạc 6G, gồm cả việc chúng được phát triển bằng “công nghệ đáng tin cậy để bảo vệ an ninh quốc gia”.
Tuyên bố được đưa ra bởi Mỹ, Úc, Canada, Cộng hòa Séc, Phần Lan, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thụy Điển và Anh. Điều này nhấn mạnh việc tạo ra các công nghệ an toàn, linh hoạt và bảo vệ quyền riêng tư tuân thủ những tiêu chuẩn toàn cầu.
10 nước kêu gọi sự đổi mới mở, được củng cố bởi hợp tác quốc tế, để đảm bảo 6G có giá cả phải chăng, bền vững và có thể truy cập được trên toàn thế giới, kể cả ở các quốc gia đang phát triển.
Tuyên bố cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc sử dụng phổ tần hiệu quả và chuỗi cung ứng an toàn để hỗ trợ hệ sinh thái 6G mang tính cạnh tranh và đổi mới.
Ngoài ra, tuyên bố này nêu rõ mục tiêu tạo ra một hệ sinh thái 6G an toàn, toàn diện và bền vững, đồng thời cho biết “sự hợp tác và thống nhất là điều cần thiết trong việc giải quyết những thách thức quan trọng mà chúng ta gặp phải trong quá trình phát triển công nghệ 6G”.
Trong 10 quốc gia nêu trên, một số nơi đặt trụ sở các công ty viễn thông lớn như AT&T ở Mỹ, Nokia tại Phần Lan, Ericsson ở Thụy Điển và Samsung Electronics tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, danh sách đáng chú ý này không có Trung Quốc.
Một nhà phân tích của hãng nghiên cứu thị trường IDC coi động thái này là nỗ lực nhằm ngăn chặn sự phát triển 6G của Trung Quốc, nhưng cho rằng điều này có thể không hiệu quả.
Nhà phân tích giấu tên lưu ý rằng 6G vẫn đang ở giai đoạn nghiên cứu trên toàn thế giới và cho biết quỹ đạo của nó sẽ phụ thuộc vào cách thức phát triển các hoạt động thương mại cùng nguyên tắc công nghệ.
Nhà nghiên cứu từ một trường đại học Trung Quốc (từ chối nêu tên) cho biết quy mô thị trường nơi công nghệ đang được phát triển cũng là một yếu tố. Ông nói Trung Quốc có lợi thế đặc biệt nhờ lượng người dùng khổng lồ so với các quốc gia có dân số nhỏ hơn, chẳng hạn Úc.
Trung Quốc đã đạt được tiến bộ đáng kể về lĩnh vực truyền thông không dây, âm thầm tiến lên vị trí dẫn đầu trong kỷ nguyên 5G. Cường quốc châu Á này dẫn đầu thế giới về số lượng trạm cơ sở, thiết bị kết nối và sở hữu bằng sáng chế, đánh dấu bước nhảy vọt lớn so với vị thế của mình trong thời kỳ 3G và điều chỉnh tốc độ phát triển của mình theo các tiêu chuẩn toàn cầu vào thời 4G.
Nhà nghiên cứu giấu tên nói động thái mới nhất từ 10 quốc gia khó có thể cản trở tiến trình phát triển hệ thống truyền thông không dây 6G của Trung Quốc, đồng thời lưu ý rằng những gã khổng lồ công nghệ nước này, chẳng hạn Huawei, sẽ có chiến lược độc lập cho 6G.
Chuyên gia người Anh: ‘5G được thổi phồng quá mức, 6G có thể là công nghệ mang tính cách mạng’
Công nghệ truyền thông 5G đã được thổi phồng quá mức, nhưng 6G có thể đáp ứng được lời hứa về cuộc cách mạng mà 5G không đạt được, một chuyên gia người Anh nhận xét tại hội nghị công nghệ hàng đầu ở Trung Quốc.
Tháng 5.2024, Jiangzhou Wang, giáo sư tại Trường kỹ thuật của Đại học Kent (Anh), phát biểu tại một hội nghị công nghệ ở Bắc Kinh (thủ đô Trung Quốc) rằng 5G vẫn chưa tạo ra được một ứng dụng đột phá.
"Tôi thực sự thất vọng về 5G. Trong kỷ nguyên 5G, chúng ta chưa thấy một ứng dụng bom tấn nào dành cho người tiêu dùng thông thường, cũng như chưa được ứng dụng rộng rãi trong các ngành dọc. Công nghệ 6G trong tương lai có thể mang tính cách mạng thay vì chỉ là sự cải tiến dần dần. 5G đã được cường điệu hóa quá mức, như thể nó có thể làm được mọi thứ", ông Jiangzhou Wang nói tại Hội nghị Khoa học Công nghệ thường niên Sohu, theo trang tin tức tài chính Yicai có trụ sở tại thành phố Thượng Hải (Trung Quốc).
Ngành dọc là nhóm các doanh nghiệp và khách hàng cùng hoạt động trong một lĩnh vực cụ thể, có mối liên hệ chặt chẽ với nhau trong chuỗi giá trị. Ví dụ:
Ngành công nghiệp bán lẻ: Gồm các doanh nghiệp như nhà sản xuất hàng tiêu dùng, nhà bán buôn, nhà bán lẻ và người dùng cuối.
Ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe: Gồm các bệnh viện, phòng khám, hãng dược phẩm, công ty bảo hiểm y tế và bệnh nhân.
Ngành công nghiệp sản xuất: Gồm các nhà sản xuất ô tô, máy bay, thiết bị điện tử cùng các nhà cung cấp nguyên liệu và linh kiện cho họ.
Ví dụ về các công ty tập trung vào thị trường dọc:
Salesforce: Cung cấp phần mềm quản lý quan hệ khách hàng (CRM) cho các doanh nghiệp trong nhiều ngành dọc khác nhau, gồm bán lẻ, dịch vụ tài chính và chăm sóc sức khỏe.
SAP: Cung cấp phần mềm quản lý doanh nghiệp (ERP) cho các doanh nghiệp trong nhiều ngành dọc khác nhau, gồm sản xuất, chuỗi cung ứng và bán lẻ.
Adobe: Cung cấp phần mềm sáng tạo và tiếp thị cho các doanh nghiệp trong nhiều ngành dọc khác nhau, gồm truyền thông, giáo dục và bán lẻ.
Khi viễn thông di động có bước nhảy vọt từ 2G lên 3G, người dùng không còn bị giới hạn ở tin nhắn văn bản mà có thể gửi hình ảnh và âm nhạc. Điều này đã thúc đẩy sự phát triển của các phiên bản di động của ứng dụng trò chuyện như QQ, game và phương tiện truyền thông trực tuyến.
Sự xuất hiện của 4G đã cho phép thanh toán di động phát triển mạnh mẽ với các ứng dụng như WeChat và Douyin. Thế nhưng, ứng dụng đột phá của kỷ nguyên 5G vẫn chưa xuất hiện.
Jiangzhou Wang cho biết: “Một lý do chính là các tiêu chuẩn kỹ thuật 5G vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của các ứng dụng ngành dọc. Đang được phát triển, 6G dự kiến sẽ cách mạng hóa việc giải quyết những vấn đề mà 5G không thể phục vụ đầy đủ trong các ngành dọc”.
Ông nói rằng dù độ trễ của 5G về truyền dữ liệu đã rất thấp nhưng vẫn không đáp ứng được yêu cầu của một số ứng dụng trong ngành. Mạng 6G theo dự kiến sẽ nhanh hơn 5G 100 lần, với độ trễ mạng giảm từ mili giây xuống micro giây, theo Jiangzhou Wang.