Mạng lưới phòng không 3 lớp của Ukraine

Ở cuối một con đường đất bên ngoài thủ đô Kyiv có một hệ thống Avenger do Mỹ sản xuất được che giấu dưới bóng cây. Đây là phần quan trọng trong mạng lưới phòng không 3 lớp mà Ukraine không ngừng củng cố để đối phó tấn công từ trên không của Nga.

Từ tháng 10.2022 đến nay Nga thường xuyên tiến hành không kích bằng tên lửa tầm xa và máy bay không người lái (UAV). Số cuộc không kích tăng mạnh vào tháng 5 khi Ukraine chuẩn bị phản công.

Giới chức Kyiv xác định Nga tăng cường không kích một phần vì muốn làm cạn kiệt kho khí tài phòng không của Ukraine, hạn chế số hệ thống mà quân đội Ukraine có thể dùng để bảo vệ lực lượng ngoài tiền tuyến.

Chỉ huy đơn vị Avenger bên ngoài Kyiv cho biết: “Khó khăn nhất là một cuộc tấn công được thực hiện bởi nhiều loại mục tiêu trên không. UAV cùng tên lửa hành trình tấn công trong đêm vô cùng khó đối phó”.

Viên chỉ huy này lãnh đạo một nhóm 6 người đảm nhận các vị trí phòng thủ từ 2 tuần trước, sau khi được sĩ quan Mỹ huấn luyện tại châu Âu. Họ chưa bắn rơi tên lửa hay máy bay nào.

Ngày 16.6 vừa qua, Ukraine tuyên bố bắn rơi 6 tên lửa hành trình và 6 tên lửa siêu thanh Kinzhal tấn công nhiều mục tiêu bên trong lẫn xung quanh Kyiv.

Vẫn có vũ khí vượt qua mạng lưới phòng không. Ngày 14.6, 3 dân thường thiệt mạng trong một cuộc tấn công tên lửa vào thành phố Odesa. Một ngày trước đó thành phố Kryvyi Rih (quê hương của Tổng thống Volodymyr Zelensky) hứng chịu cuộc tấn công khiến 11 người thiệt mạng.

Yuriy Sak - cố vấn của Bộ trưởng Quốc phòng Ukraine cho biết dù không còn được báo giới chú ý bằng thông tin hối thúc phương Tây cung cấp chiến đấu cơ F-16, nước này vẫn thường xuyên kêu gọi viện trợ tên lửa phòng không nhằm bổ sung kho đạn dược.

“Nga triển khai chiến thuật dùng UAV giá rẻ khiến các hệ thống phòng không của chúng tôi kiệt quệ. Đây giống như cuộc chạy đua với thời gian vậy. Ai sẽ hết đạn trước? Người Nga với tên lửa của họ, hay tên lửa mà chúng tôi nhận được từ đồng minh?”, theo cố vấn Sak.

Mỹ viện trợ cho Ukraine ít nhất 12 hệ thống Avenger. Hệ thống là một tháp pháo xoay với 8 quả tên lửa được gắn phía sau xe quân sự Humvee cực kỳ cơ động.

Cố vấn Sak cho biết: “Một trong những ưu tiên hàng đầu của chúng tôi khi hiện đại hóa lực lượng vũ trang và xây dựng năng lực phòng không là tạo ra hệ thống phòng không 3 lớp”.

Hệ thống Avenger với tầm bắn 5km đóng vai trò lớp trong cùng. Các tổ hợp Patriot với tầm bắn dao động 3 - 80km là lớp ngoài.

Avenger cơ động hơn trong đối phó mục tiêu ở tầm ngắn, tên lửa hệ thống sử dụng cũng rẻ hơn tên lửa mà Patriot sử dụng. Cố vấn Sak nói thêm rằng Avenger rất hiệu quả khi hoạt động gần chiến trường nhưng Ukraine có quá ít hệ thống này để triển khai nhiều nơi.

Nhằm tăng năng lực phòng không tầm ngắn, Ukraine hối thúc Úc cung cấp xe quân sự Hawkei có thể gắn hệ thống phòng không và được dùng tương tự Avenger.

Không quân Ukraine báo cáo tính riêng tháng 5 họ đã tiêu diệt 149 tên lửa hành trình, 399 UAV, 7 tên lửa Kinzhal, 3 tên lửa đạn đạo, 11 tên lửa Iskander. Tháng 4 trước đó chỉ có 73 UAV cùng 21 tên lửa hành trình bị bắn rơi.