Lầu Năm Góc ngày 24.6 thông báo Bộ Ngoại giao Mỹ đã phê duyệt 3 thương vụ bán chiến đấu cơ F-16, hai loại tên lửa Sidewinder và Harpoon cho Philippines.
Tổng giá trị 3 thương vụ lên đến hơn 2,5 tỉ USD, đáp ứng nhu cầu chiến đấu cơ đa năng đa năng mới của Philippines (đang cân nhắc mau F-16 hoặc SAAB Abs Gripen).
Thông báo nêu trên được đưa ra trong bối cảnh Washington cố gắng duy trì lâu dài Thỏa thuận các lực lượng viếng thăm (VFA) nhằm đảm bảo sự hiện diện của quân đội Mỹ tại Philippines, phục vụ cho chiến lược đối phó Trung Quốc ở châu Á.
Tuần trước, Philippines quyết định gia hạn VFA thêm 6 tháng. Phía Lầu Năm Góc cho biết quốc gia Đông Nam Á này đề nghị mua 10 chiếc F-16C Block 70/72 cùng 2 chiếc F-16D Block 70/72 sản xuất bởi hãng Lockheed Martin, thương vụ kèm theo dịch vụ cung cấp linh kiện và huấn luyện.
Chuyên gia Eric Sayers - cựu cố vấn từng làm việc cho Tư lệnh Bộ Chỉ huy Thái Bình Dương (PACOM) của Mỹ - đánh giá động thái mới nhất giống như một nỗ lực mà Washington chủ động thực hiện để Manila thấy họ vẫn là đối tác an ninh đáng lựa chọn.
Theo đuổi mối quan hệ cân bằng hơn giữa Mỹ và Trung Quốc, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đầu năm 2020 bất ngờ quyết định chấm dứt VFA. Nhưng sau đó ông nhiều lần gia hạn thỏa thuận.
Giới phân tích chỉ ra rằng việc đảo ngược quyết định chấm dứt VFA cho thấy Philippines lo lắng về hiện diện quân sự ngày càng tăng của Trung Quốc trên Biển Đông. Đây là cơ hội tốt cho Mỹ.
Một trong những lời phàn nàn Tổng thống Duterte thường đưa ra là Mỹ không cung cấp khí tài chất lượng cao cho Phillippines. Giám đốc Sáng kiến minh bạch hàng hải châu Á (AMTI) Gregory Poling nhận định Washington sẽ tận dụng quãng thời gian gia hạn 6 tháng chứng minh điều ngược lại.